تاریخ سند: 8 اردیبهشت 1356
موضوع: حضور چند نفر از عناصر جبهه به اصطلاح ملی سابق در منزل محمودی
متن سند:
از: 20 ﻫ 12 تاریخ: 8 /2 /2536[1356]
به: 312 شماره: 20462 /20 ﻫ12
موضوع: حضور چند نفر از عناصر جبهه به اصطلاح ملی سابق در منزل محمودی 13560208
ساعت 1200 روز 1 /2 /2536 دکتر سنجابی. منوچهری. قاسمی. ذوالقدر. فروهر. شاه حسینی. مهندس توسلی. سرفراز. وزیری. ادیب برومند در منزل محمودی حضور داشتند. پس از صرف ناهار درباره مطالبی که دکتر احسان نراقی1 و خوئی2 در روزنامه مینویسند صحبت به میان آمد و گفته شد اینها میخواهند توجیه کنند که همه کارهای سیاسی درست است.
فروهر گفت بلی این مطالب همه در جهت مخالف افکار عمومی است ولی با نشستن کار درست نمیشود. ایراد دارید بنویسید و به روزنامه بفرستید کمااینکه ارفع زاده چیزی نوشته بود آورد من خواندم برای روزنامه فرستاد.
قاسمی گفت میگویند هیئتی از طرف قضات و وکلای بینالمللی برای بازدید زندانها آمدهاند با آقایان صالح و مهندس بازرگان و دکتر دفتری تماس گرفتهاند.
فروهر گفت درست است و ذوالقدر اظهار نمود رادیو لندن هم خبر داد.
سپس فروهر اظهار نمود میگویند شرایط برای کارهای مطبوعاتی خوب شده است. قاسمی گفت اداره کل نگارش به نویسندگان سختگیری نمیکند. در این موقع پسر محمودی (مرتضی محمودی) به جلسه آمد و او را که تازه از زندان آزاد شده معرفی کردند. بعد از حال کریم آبادی سئوال شد. شاه حسینی گفت در امریکا عمل مجدد کردهاند حالش خوب است، گویا تشخیص و جراحی تهران اشتباه بوده است. بعد فروهر گفت قرار است 25 اردیبهشت روز تولد دکتر مصدق مراسمی برگزار شود.
نظریه شنبه. نظری ندارد.
نظریه چهارشنبه. 1. یادشدگان دکتر کریم سنجابی، علیاشرف منوچهری، ابوالفضل قاسمی، حبیباله ذوالقدر، داریوش فروهر، حسین شاه حسینی، مهندس محمد توسلی، صادق سرفراز، عباس وزیری، عبدالعلی ادیب برومند، عباس محمودی میباشند که در 312 دارای سابقه هستند. 2. منظور از صالح، بازرگان و دفتری به ترتیب اللهیار صالح، مهندس مهدی بازرگان و دکتر هدایتاله متین دفتری میباشند. 3. از مسافرت ابراهیم کریم آبادی به امریکا سوابقی در این سازمان موجود نمیباشد. ضمناً درباره 25 اردیبهشت روز تولد مصدق تحقیقات لازم در مورد اینکه چه نوع مراسمی قرار است برگزار گردد معمول و به محض حصول نتیجه مراتب به استحضار خواهد رسید.
دایره بررسی. بهره برداری و گزارش روزانه. 16 /2 /36
در پرونده 23000 بایگانی شود. 17 /2 /36
توضیحات سند:
1. احسان نراقی، فرزند حسن در 22 شهریور سال 1305ش در کاشان متولد شد. دکتراى جامعهشناسى را از فرانسه در سال 1336 اخذ و سپس با کمک یکى از مؤسسات امریکایى براى تکمیل مطالعات خود به انگلیس رفت و پس از بازگشت به ایران مدیریت مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعى را به عهده گرفت. در سال 1348 از جانب سازمان ملل متحد به سمت رئیس اداره جوانان سازمان یونسکو انتخاب شد و در سال 1354 مجددا به ایران بازگشت و به سمت رئیس مؤسسه تحقیقات و برنامهریزى علمى و آموزشى منصوب شد. در سالهاى آخر عمر رژیم پهلوی، به عنوان مشاور و تحلیلگر مسائل سیاسى کشور ملاقاتهاى مکررى با محمدرضا داشت و معتقد بود، شاه با ارائه یک فلسفه سیاسى نوین مىتواند به حکومت خود ادامه دهد. وى هرگونه مذاکره با امام خمینى (ره) را بىفایده مىدانست. طرفداران وی مدتها براى رسیدن وى به وزارت تلاش کردند، اما هربار به عللى این کار منتفى مىشد. ساواک در سال 1352 به نصیرى چنین نوشت: «نامبرده فردى است شهرت طلب که داراى زیربناى فکرى متمایل به چپ بوده و احتمالا از طرف یکى از کشورهاى غربى تقویت و مورد استفاده واقع مى شود و تلاش دارد براى به دست آوردن مشاغل بهتر در آینده خود را به مقامات مؤثر کشور نزدیک کند.» در ادامه پیشنهاد شده است: «تمجید از نامبرده زیانى نخواهد داشت و مىتواند بلندگوى تبلیغاتى موافق باشد.» نراقى در آبان سال 1357 طى ملاقات با مقدم، رئیس وقت ساواک پیرامون دستگاه تبلیغاتى کشور گفتگو کرد. وی پس از پیروزى انقلاب اسلامى دستگیر و پس از دوسال از زندان آزاد و به خارج از کشور رفت. وی در 12 آذر 1391 در تهران درگذشت.
ر. ک: احسان نراقی به روایت اسناد ساواک
2. اسماعیل خویى، فرزند حسن در سال 1295 ش در مشهد متولد شد. در سال 1324 ش با معرفى ابراهیم گلستان وارد حزب توده شد و از طرف حزب، مدتى به عنوان مخبر و عکاس روزنامه به سوى آینده و مردم، همکارى میکرد. او پس از 28 مرداد 1332 دستگیر و با پرداخت رشوه به پاسبانان از زندان فرار کرد و پس از مدتى اختفاء، تحت حمایت حزب در تاریخ 24 /10 /1333 حین مراجعت به شوروى توسط تیپ اردبیل دستگیر شد. اسماعیل خوئى رهبر سازمان جوانان حزب توده، مدیر روزنامه دموکرات و چندین مدال طلا و تشویق نامه از کمیته مرکزى حزب دریافت داشت.
خویی از آنجا که پس از دستگیرى، حاضر به همکارى با ساواک شد و اطلاعات مهمى در اختیار رژیم قرار داد، با ادامه خدمتش در وزارت دارائى موافقت گردید. وی یکی از اعضای کانون نویسندگان بود که در جریان روشنفکری غرب زده در ایران نقش داشت. وی در سال 1354ش از مشاغل اداری بازنشسته شد و به فعالیت های شبه فرهنگی سیاسی خود ادامه داد و پس از پیرزوی انقلاب اسلامی به مقابله با آن پرداخت و در سال 1363ش، به لندن گریخت اسناد ساواک. پرونده انفرادى
منبع:
کتاب
اللهیار صالح به روایت اسناد ساواک-جلد دوم صفحه 548