موضوع : انعکاس قتل سناتور رابرت کندی در بین عناصر وابسته به جبهه ملی
تاریخ سند: 29 خرداد 1347
موضوع : انعکاس قتل سناتور رابرت کندی در بین عناصر وابسته به جبهه ملی
متن سند:
شرکت سناتور رابرت کندی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و پیشرفتهای مقدماتی او در بین عناصر جبهه ملی با خوشحالی و علاقمندی روبرو گردیده بود زیرا سران و فعالین جبهه ملی معتقد بودند که در صورتیکه سناتور کندی در انتخابات موفقیت به دست می آورد از احزاب و دستجات ملی کشورها که متکی به توده مردم باشند حمایت مینمود و گویا دکتر سید علی شایگان که از رهبران جبهه ملی در آمریکا میباشند تماسهائی هم در این زمینه با کندی داشته است.1 ولی قتل سناتور کندی نگرانی شدیدی در بین این عناصر به وجود آورده و در ملاقاتهائی که بین افراد صورت میگیرد این نگرانی خود را ابراز میدارند.
و آن خوشبینی سابق خود را در زمینه روی کار آمدن احتمالی جبهه ملی از دست داده اند
توضیحات سند:
1ـ برخی از ملی گرایان و فرصت طلبان سیاسی پس از تبعید امام خمینی و افزایش فشار و سرکوب کاملاً غیر فعال شدند بخشی از آنها به همکاری با دیوانسالاری جلب شدند و به در آمدهای هنگفت دست یافتند تعدادی از آنها هم که مختصر فعالیتی داشتند و گاه انتقاد می کردند با تظاهرات ساواک بود که بتوانند در میان مخالفان دولت تفرقه ایجاد کنند در این میان می توان به فریدون امیر ابراهیمی، دکتر مسعود حجازی و دکتر شاهپور بختیار اشاره کرد که به عنوان مدیر عامل استاندار و مشاور وزیر مشغول به کار بودند.1ـ همانطور که پیشتر گفته شد مشکلات داخلی جبهه ملی از یک سو و ظاهر شدن موج مذهب گرایی که در دانشگاه شروع شده بود باعث ایجاد نهضت آزادی ایران شد.
هرچند آنان منسجم تر از جبهه ملی بودند.
اما در عمل با همان مشکلات جبهه ملی بودند، اما در عمل با همان مشکلات جبهه ملی دست به گریبان شدند.
آنها هم برنامه مشخصی در جهت مبارزه با رژیم نداشتند.
همانند جبهه ملی حیطه نفوذ نهضتی ها محدود به اقشار تحصیلکرده و دانشجویی می شد و به رغم مذهبی بودن رهبرین، نهضت نتوانست در میان اقشار مذهبی همچون بازاریها و روحانیان طرفدارانی پیدا کند در واقع جبهه ملی در دوران پس از کودتای 28 مرداد بیشتر یک نام و یک خاطره سیاسی بود تا یک جریان مؤثر منسجم مخالف با رژیم.
2ـ تشتت و چند دستگی در جبهه ملی به حدی بود که حتی تشکیل جبهه ملی سوم هم نتوانست تأثیری در عملکرد و فعالیت های آنها داشته باشد به طوری که حتی جلسات منظم هفتگی و ماهیانه آنها نیز دیگر برگزار نمی شد.
اکثرا در بازنشستگی سیاسی بسر می برند و نهایت فعالیت آنها گردهمایی هایی بودکه به مناسبت های مختلف سالگرد مرگ مصدق ـ تختی و...
.
.
انجام می گرفت.
انفعال سیاسی ملیون مجری بود ساواک نیز صراحتا به این موضوع پرداخت برای اطلاعات بیشتر به ضمیمه های شماره 55 و 56 مراجعه شود.
1ـ پس از روی کار آمدن کندی در امریکا و ایجاد فضای نسبتا باز سیاسی در ایران، همانطور که بیشتر گفته شد جبهه ملی با استفاده از فضای ایجاد شده فعالیتهای خود را گسترش داد و به اصلاح ساختار داخلی پرداخت و طبیعی بود که ترور کندی موجبات نگرانی آنها را فراهم کند.
زیرا آنها می دانستند به محض برداشتن فشار بر رژیم شاه این رژیم بار دیگر فضای بسته ای را در کشور حاکم می کند.
خصوصا این که شاه اصولاً از کندی دل خوشی نداشت و در انتخابات ریاست جمهوری برای پیروزی رقیب او سرمایه گذاری کرده بود.
جان اف کندی در 1917 در ماساچوست در خانواده ای کاتولیک به دنیا آمد.
تحصیلات عالیه اش را در هاروارد گذارند.
در سال 1946 به جهان سیاست رو آورد و نماینده کنگره امریکا شد و سپس در سال 1952 به نمایندگی مجلس سنا در آمد.
در سال 1960 کاندیدای دمکراتها در انتخابات ریاست جمهوری بود و بر نیکسون پیروز شد کندی جنبش فکری تازه ای را با خود به کاخ سفید برد.
جان اف کندی تاکید زیادی برانجام اصلاحات و تحدید کمکهای نظامی به کشورهایی چون ایران داشت نخستین تماس رسمی کندی با تیمور بختیار رئیس ساواک ایران بود که در این دیدار نامه شاه در خصوص افزایش کمکهای اقتصادی و نظامی به رئیس جمهور امریکا تسلیم شد.
فشار کنونی بر شاه، منجربه اصلاحات ارضی شد.
دولت کندی با برنامه اتحاد برای پیشرفت در صدد بود برای تعیین وضعیت سیاسی کشورهای جهان سوم اصلاحاتی پیشنهاد کند کندی و مشاوران او بر این اندیشه بودند که بهترین راه مبارزه با کمونیسم ترکیب کردن اصلاحات با عملیات سرکوب است در مجموع می توان گفت نتیجه نهایی و نکته جالب سیاست اصلاحات کندی این که آمریکا عمیق تر از هر زمان دیگری درگیر امور داخلی ایران شد.
با مرگ کندی کنترل محکم دولت اسداللّه علم بر اوضاع و در جریان بودن برنامه اصلاحات که در پایان 1963 از تحرک افتاده بود.
شاه دوره دیگری از حکومت سیاسی همراه با سرکوبی و محاصره را آغاز کرد و در انجام این کار همواره آمریکا را در کنار خود می دید.
برای اطلاعات بیشتر به کتاب عقاب و شیر نوشته جیمز بیل تهران.
نشر کوبه 1371 مراجعه شود.