حوادث و وقایع برخی از شهرهای استان آذربایجان شرقی
متن سند:
1ـ بقرار اطلاع اخیرا واعظی بنام حمیدزاده بنا بدعوت محمدعلی قاضی
طباطبائی (روحانی سرشناس و طرفدار روح اله خمینی مقیم تبریز)، جهت انجام
سخنرانیهای مذهبی به شهر تبریز مسافرت نموده و در مجلس سخنرانی که در
مسجد شعبان شهر مذکور برگزار بوده، ضمن سخنرانی خود با تمجید از روح اله
خمینی، مطالبی تحریک آمیز و خلاف مصالح مملکتی ایراد کرده است.
ضمنا گفته شده که قاضی طباطبائی، دو تن از روحانیون افراطی مقیم قم، باسامی
محمد واعظ عبائی و ابوالقاسم خزعلی را جهت سخنرانی مذهبی در دهه دوم و
سوم ماه صفر به تبریز
دعوت نموده است.
2ـ روز 4 /10 /57 (2537
شاهنشاهی)، جلسه ای با
شرکت عده ای از روحانیون
تبریز از جمله محمدعلی
قاضی طباطبائی بمنظور
اتخاذ تصمیم درباره باز
شدن بازار، در منزل یکی از
روحانیون بنام سید حسین
انگجی در شهر تبریز
تشکیل گردیده است.
قاضی طباطبائی در جلسه
مذکور اظهار داشته :
«هدف از این مبارزه تغییر
رژیم است.
»
نامبرده همچنین به طور
خصوصی به ایادی خود
توصیه کرده :
«به اعلامیه سید حسین انگجی در زمینه باز شدن بازار توجهی نکند و بازار
همچنان بسته باشد.
»
3ـ از ساعت 1500 روز 6 /10 /57، گروهی از قشریون مذهبی و عناصر
آشوب طلب در آذر شهر ـ استان آذربایجان شرقی بتظاهرات اخلالگرانه مبادرت
نموده و تعدادی از آنها بداخل محوطه شیر و خورشید شهر مذکور وارد شده و
پیکره کوچکی از اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر را که در داخل یکی از
اطاقها بوده، شکسته اند.
آشوبگران با دخالت مامورین انتظامی متفرق و عامل شکستن مجسمه مذکور نیز
دستگیر شده است.
4ـ مقارن ساعت 1800 روز 6 /10 /57، شماری از عناصر آشوبگر و
فرصت طلب یکعدد بمب دست ساز را بداخل محوطه ساختمان فرمانداری شهر
مرند پرتاب و متواری گردیده اند.
بمب مذکور منفجر، لیکن تلفات جانی و خسارت مالی ببار نیاورده است.
از صبح روز 6 /10 /57، عده کثیری از قشریون مذهبی و عناصر آشوبگر با دادن
شعارهای ضد ملی و میهنی بطور پراکنده در پاره ای از نقاط شهر مراغه دست
بتظاهرات اخلالگرانه و اقدامات تخریبی زده اند که در جریان آشوبگریهای
مذکور تعدادی از ادارات و
موسسات دولتی و
خصوصی بشرح زیر آسیب
دیده و یا طعمه حریق
گردیده است.
الف ـ شکسته شدن
شیشه های کلیه شعب
بانکها.
ب ـ بآتش کشیدن
سینماهای آریا و مهتاب که
بعلت سرایت آتش، شش
باب مغازه و چهار دستگاه
منزل مسکونی در مجاورت
سینما آریا نیز طعمه حریق
شده است.
پ ـ آتش زدن اداره ثبت
احوال و اداره اوقاف و
سازمان زنان.
ت ـ بآتش کشیدن یکدستگاه اتومبیل متعلق بمقاطعه کاران امریکائی که مسئول
اجرای طرح مخابرات مراغه میباشند.
ث ـ تخریب چند دستگاه از کیوسکهای تلفن همگانی.
ج ـ کندن کلیه نرده های اطراف خیابانهای خواجه نصیر و فرمانداری و ایجاد
راه بندان در خیابانها با آنها.
چ ـ کندن و تخریب تعدادی از تابلوهای راهنمائی و رانندگی.
ح ـ حمله بمنزل فرمانده نیروی پایداری منطقه.
خ ـ ایجاد آتش افرزویهای موضعی در خیابانهای شهر بمنظور ایجاد راه بندان.
متعاقب اخلالگریها و اقدامات تخریبی فوق، شورای تامین منطقه تشکیل و بمدت
پنج روز در سطح شهر مراغه وضعیت زرد اعلام شده است.
1
ضمنا بموجب پاره ای اطلاعات واصله، گروهی از معلمین شهر مراغه و گروههای
دیگر تصمیم دارند که روز شنبه (9 /10 /57)، برنامه راه پیمائی در سطح شهر
مذکور اجرا نمایند.
ارزیابی خبر :
خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ تنها خبری که، از مراغه در
منابع رسمی درج شد در
روزنامه مهر ایران بود که آن
روزها منتشر می شد و بسیار
مجمل و ناقص است.
«از ساعت
9 صبح تظاهرات پراکنده ای در
نقاط شهر مراغه انجام گرفت که
بسیاری از آنان نوجوانان آن
شهر بودند.
ابتدا این تظاهرات با
آرامی صورت گرفت ولی در
ساعت 12 ظهر تظاهرات به
خشونت انجامید در نتیجه یک
اتومبیل که متعلق به یک شرکت
خارجی بود به آتش کشیده شد و
سپس شیشه های بانک ملی
مرکز نیز شکسته شد.
مأموران با
پرتاب گاز اشک آور
تظاهرکنندگان را متفرق کردند.
»
(ش 4663، ص 4)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 22 صفحه 291