موضوع: حزب نیروی سوم
موضوع: حزب نیروی سوم
متن سند:
تاریخ: ۲۴/۹/۴۱شماره: ۳۶۷۳/۳۱۲
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: حزب نیروی سوم
جلسه بحث و انتقاد و سخنرانی نیروی سوم روزهای چهارشنبه هر هفته ساعت ۷ بعدازظهر تشکیل می‌شود. هفته گذشته به علت مصادف [بودن] با روز ۲۱ آذر تشکیل نگردید. مسئولین حزب در مقابل سؤال یکی از افراد که علت تعطیلی را سؤال نموده بود، اظهار داشت که تعطیل جلسه به دو دلیل بوده اولاً چون تعطیل است ممکن است افراد کمتری در جلسه حاضر شوند. ثانیاً اگر در این روزها تعطیل نکنیم، بهانه به دست دستگاه می‌دهیم چون از نظر دستگاه روز ۲۱ آذر یک روز ملی است.
موضوع دیگری که این روزها مورد بحث افراد حزب نیروی سوم است تماس افراد نهضت آزادی با جلال آل‌احمد نویسنده سوسیالیست و عضو هیئت اجرائیه نیروی سوم می‌باشد آل‌احمد کتابی منتشر کرده به نام غرب‌زدگی و این کتاب موردتوجه اعضای نهضت آزادی و مهندس بازرگان1 قرارگرفته و با آل‌احمد تماس می‌گیرند و سعی دارند او را به سوی خود جلب کنند. نیروی سومی‌ها از آل‌احمد دل خوشی ندارند و به عقیده خلیل ملکی در موقع انتشار کتاب غرب‌زدگی جوانب اوضاع بین‌المللی در نظر گرفته نشده.
اقدامی ندارد.
۱/۲/۴۱
محترماً به عرض مدیریت کل برسانید.
به پرونده جلال آل‌احمد ضمیمه و ارائه شود. ۳۲۱//۱۸/۹/۴۱
_____________
۱- مهندس مهدی بازرگان: مهدی بازرگان در سال ۱۲۸۶ در تهران چشم به جهان گشود. پدر وی حاج عباسقلی تبریزی موسوم به «آقا تبریزی» فرزند حاج کاظم در ۱۸ سالگی از آذربایجان به تهران آمد. آقا تبریزی تجارت پیشه کرد و پای‌بند فرایض بود. مهدی بازرگان نخست در دبستان سلطانی و سپس در مدرسه دارالمعلمین تهران به تحصیل پرداخت. هنگامی‌که دبیرستان را به پایان رساند و در سال ۱۳۰۷ به فرانسه اعزام شد و در رشته ترمودینامیک به تحصیل پرداخت. وی در سال ۱۳۱۳ پس از اتمام تحصیلات به ایران بازگشت و نخست به خدمت نظام رفت و سپس به استخدام دولت در آمد. در دوره ۱۳۲۰-۳۲ بازرگان به فعالیت اجتماعی و سیاسی روی آورد. در چند گروه و سازمان ازجمله کانون اسلام، انجمن اسلامی دانشجویان و اتحادیه مهندسین، فعال شد. به دنبال به قدرت رسیدن جبهه ملی در سال ۱۳۳۰ کریم سنجابی پست وزارت فرهنگ را به دست آورد و بازرگان را معاون وزارتخانه کرد. وقتی مبارزات ضداستعماری ملی کردن صنعت نفت اوج گرفت. بازرگان در خرداد ۱۳۳۰ مأمور خلع ید از شرکت نفت و رئیس هیئت‌مدیره موقت شد. اما پس از نه ماه استعفا داد. در فروردین ۱۳۳۱ به تهران بازگشت و تدریس در دانشگاه را از سر گرفت اما پس از چندی مجدداً از طریق حزب ایران و به دستور نخست‌وزیر دکتر محمد مصدق، مدیرکل طرح لوله‌کشی آب پایتخت شد. در این پست بود که در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ کودتا شد و بازرگان به همراه چند تن از همفکرانش نهضت مقاومت ملی را پی ریخت و به خاطر همین فعالیت‌ها در سال ۱۳۳۴ بازداشت و پس از پنج ماه تحمل حبس آزاد شد ولی مجدداً در سال ۱۳۳۶ دستگیر و این بار هشت ماه در زندان به سر برد. در اوایل دهه ۱۳۴۰ به‌واسطه برخی تحولات، فضای سیاسی ایران نیز باز شد و این فرصتی به مهندس بازرگان داد تا نهضت آزادی ایران را تشکیل بدهد اما دیری نپایید که بار دیگر موج دستگیری‌ها آغاز و بازرگان نیز یکی از آنان بود که به ده سال زندان محکوم شد ولی پس از سه سال آزاد گردید. از آن پس مهندس مهدی بازرگان بیشتر وقت خود را مصروف تألیفات نمود که حاصل تلاش‌هایش در این دوره ۱۴ کتاب و جزوه بود. در اوج انقلاب، امام خمینی(ره) پس از ورود به ایران طی حکم مورخه ۱۵ بهمن ۵۷ مهندس بازرگان را مأمور تشکیل دولت موقت کرد که چند روز بعد در روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ کار خود را رسماً آغاز کرد. به دنبال تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام مهندس بازرگان از سمت خود استعفا داد. بازرگان پس از پایان یافتن دوره اول مجلس شورای اسلامی که وکالت مردم تهران را به عهده داشت دیگر مسئولیت سیاسی به عهده نداشت و بالاخره در دی‌ماه سال ۱۳۷۳ که برای انجام معالجه قلب به سوئیس سفرکرده بود در آنجا دیده برجهان فرو بست و پس از انتقال به ایران در شهرستان قم به خاک سپرده شد. از وی در زمینه‌های مذهبی و سیاسی تألیفات بسیاری بر جای مانده است که شاید سیر تحول در قرآن پایاترین آنها باشد.