تاریخ سند: 16 آذر 1345
متن سند:
به : 313 از : 233 شماره : 46249 /233 موضوع : بهبودی مناسبات عراق و ایران همچنان از موضوع های مهم سیاست دولت است.در بعضی محافل گفته می شود که رئیس جمهوری مایل است مناسبات ایران و عراق بهبود یابد و صلاح نمی داند که در حال حاضر عراق خود را در مسئله خوزستان درگیر کند ولی ناصریها نظر دیگری دارند.
به پرونده روابط ایران و عراق 132111 ضمیمه و بایگانی فرمایند فرزانه 19 /9 /45 930 /19 /9 /45 313
توضیحات سند:
1 ـ عباس آرام وزیر امور خارجه ایران، در دوره ریاست جمهوری عبدالرحمن عارف به دعوت عدنان پاچه چی، وزیر خارجه عراق، از 23 تا28 آذر 1345 از عراق دیدار کرد.و در مورد مسائل مورد اختلاف دو کشور با همتای عراقی خود مذاکراتی به عمل آورد.
مذاکرات بغداد درباره کلیات مسائل بود و تمامی اختلافهای دو کشور را شامل می شد.
وزیر امور خارجه ایران مذاکرات را یک پیروزی سیاسی تلقی کرد.
لیکن حاصل این مسافرت جز انجام یک عمل تشریفاتی چیز دیگری نبود عراقیها باز همان حرفهای سابق را تکرار کردند و حاضر به حل مسئله اروندرود نشدند.
در اعلامیه ای که در پایان مذاکرات دو کشور منتشر شد، آمده بود.
«...
دو طرف موافقت کردند که نمایندگان دو کشور برای انجام مذاکرات درباره مسائل زیر و به منظور رسیدن به نتایج قطعی درباره آنها هرچه زودتر تعیین شوند : 1 ـ مذاکرات برای حل کلیه اختلافها و مسائل معوقه در سراسر مرزها 2 ـ ادامه مذاکرات مربوط به تمدید حدود فلات قاره و نحوه استفاده از منابع نفت (نفت خانه و نفت شهر) 3 ـ ادامه مذاکرات قبلی درباره نحوه استفاده از آبهای رودخانه مرزی بر وفق اصول حقوق بین الملل.
4 ـ بستن قراردادهای مخصوص راجع به اقامت و اشتغال و تملک اتباع در خاک طرفین و سایر مسائل مربوط به احوال شخصیه اتباع دولتین .
5 ـ مذاکره درباره مسائل دیگر در زمینه های قضائی، فرهنگی، بازرگانی، جهانگردی، ترانزیت و منظم ساختن امور «علف چر» و بستن قراردادهای لازم مربوط به هریک از آنها 6 ـ فراهم آوردن تسهیلات لازم برای مسافرت به ایران.
و در پایان سفر شش روز وزیر امور خارجه ایران به بغداد در تاریخ 29 /9 /45، اعلامیه مذاکرات ایران و عراق در تهران و بغداد انتشار یافت.
گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، ج 2، ص 2022، بررسی اختلافات مرزی ایران و عراق، پیشین، صص 309 و 310، (اطلاعات 29 آذر 1345)، حقایقی چند درباره اختلافات ایران و عراق راجع به اروندرود، پیشین، ص 72، 73 ـ امروز 10 /10 /45 ریاست دانشکده بازرگانی دانشگاه بصره طی نامه ای رسمی اطلاع داده است که 61 نفر از دانشجویان دانشکده مزبور (پسر و دختر ـ مسلمان و مسیحی و یهودی) برای گذراندن تعطیلات بهاری و بازدید آثار باستانی و جاهای دیدنی ایران قصد دارند در 12 /11 /45 به ایران مسافرت نمایند و ریاست دانشکده مزبور برای این عده روادید خواسته است.
و این هیئت تحت سرپرستی دکتر حسن الخطیب استاد آن دانشکده به تهران آمد.
پرونده موضوعی ساواک، ش 132111، ج یک، ص 20 و 37.