تاریخ سند: 6 شهریور 1357
موضوع: برقراری چهلم کشتهشدگان مشهد
متن سند:
از: 20 ه21 تاریخ: 6 /6 /2537[1357]
به: 312 شماره: 5611 /20ه21
موضوع: برقراری چهلم کشتهشدگان مشهد
طبق اطلاع، قرار است روز 25 ماه رمضان (8 /6 /37) به منظور برقراری چهلم روز کشتهشدگان مشهد در سراسر کشور، به ویژه مشهد، عزای عمومی اعلام و مردم با پوشیدن کفن به خیابانها بیایند.
نظریه شنبه. با توجه به اینکه حتی تغییر دولت1 در روحیه افراد متعصب مذهبی تأثیری نگذاشته است و وعده‌های موافق دولت نیز در جهت احترام به عقاید مذهبی، موجب قطع اقدامات مخالفین نگردیده است؛ احتمال دارد تعدادی از عناصر ماجراجو به شرح فوق اقدام به چنین عملی نمایند.
نظریه یکشنبه. خبر درخور تعمق و بررسی می‌باشد.
نظریه چهارشنبه. نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
گوینده . صفاری
گیرنده . کنونی
محترماً به استحضار می‌رساند. 6 /6 /57
توضیحات سند:
1. در اوایل شهریور 1357، ناصر مقدم، رئیس ساواک، پیامی از طرف یکی از روحانیون برای شاه آورد که تقاضا کرده بود برای ایجاد آرامش و حفظ رژیم، شاه فرمان تغییرات اساسی، از جمله تغییر دولت بدهد. (به گواهی اسناد موجود این روحانی شریعتمداری بوده است.) شاه نیز شریف‌امامی، رئیس مجلس سنا را که از خانواده‌ای روحانی بود به نخست‌وزیری برگزید. شریف‌امامی کابینه‌ای با نام «دولت آشتی ملی» تشکیل داد و در نطقی در ابتدای صدارتش خود را روحانی‌زاده‌ای متدین! و مقلد آقای شریعتمداری معرفی کرد. او برای آرام کردن اوضاع شروع به کارهایی به ظاهر اصلاحی کرد که برخی از آنها عبارت بود از: لغو محدودیت فعالیت احزاب سیاسی؛ بازگرداندن تاریخ شاهنشاهی به تاریخ هجری؛ برکناری و دستگیری افرادی نظیر هژبر یزدانی، نصیری و دیگران؛ تعطیل کازینوها و قمارخانه‌هایی که تا روز قبل خودش به عنوان سرپرست «بنیاد پهلوی» اداره آنها را به عهده داشت! لغو سانسور، اقداماتی جهت خارج ساختن امام از عراق، که به دلیل توجه شیعیان عراق به امام خواسته عراق نیز بود، به خیال آنکه ارتباط امام با ملت ایران قطع خواهد شد و اقدامات دیگری از این قبیل. تز شریف‌امامی دلگرم ساختن مخالفان به دادن امتیازات بود. او می‌گفت این امتیازات باید به اندازه‌ای باشد که مخالفان همه خواست‌های خود را برآورده ببینند و چیزی برای خواستن نداشته باشند. این تاکتیک جدید نیز با شکست مواجه شد و شعار «مرگ بر شاه» از هر سوی ایران برخاست و رژیم ناگزیر شد یک دولت نظامی روی کار بیاورد. انتخاب شریف‌امامی کاملاً حساب‌شده بود. وی بالاترین شخصیت‌های لژ فراماسونی ایران و جانشین ذکاءالملک فروغی و فرزند یک روحانی به نام «شریف‌العلمای گلپایگانی» بود؛ با آنکه به جناح‌های امپریالیستی وابسته بود، عضو احزاب ایران نوین و رستاخیز نبود. وی در بحران 1339ش شاه را یاری کرد و به جای دکتر اقبال مأمور تشکیل دولت گردید. او از جمله کسانی بود که صدها میلیون دلار ارز را از کشور خارج ساختند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 14 صفحه 82
