تاریخ سند: 4 اسفند 1343
موضوع: ملاقات کنسول امریکا با آیتالله قمی در مشهد
متن سند:
از: بخش 321 [تاریخ:4 /12 /1343]
به: مقامات ساواک بهترتیب سلسله مراتب
موضوع: ملاقات کنسول امریکا با آیتالله قمی در مشهد
بهطوریکه استحضار دارند در تاریخ 4 /12 /43 کنسول امریکا (ویلیام کلونجر) در مشهد بهاتفاق مترجم خود به منزل آیتالله قمی رفته و نظر نامبرده را درباره دولت ایران، جمال عبدالناصر، اصلاحات ارضی در کشور، آیتالله خمینی و بالاخره دولت امریکا استعلام نموده بود که آیتالله قمی در مورد حکومتهای ایران اظهار داشته:
دولتهای ایران برگزیده ملت نیستند بنابراین ملت به آنها احترام نمیگذارند و بهطورکلی دولتها همه جبار و ظالم هستند و از هرگونه زور نسبت به ملت فروگذاری نمیکنند و اجتماع با چشم تنفر به آنها مینگرد.
درباره جمال عبدالناصر گفته است: ما چون با کشور اسرائیل مخالف هستیم و او را دشمن اسلام میدانیم، لذا هرکس با اسرائیل مخالف باشد او را دوست داریم بنابراین چون عبدالناصر (رئیسجمهور مصر) با اسرائیل مخالف میباشد و کشورهای اسلامی عرب را علیه اسرائیل یاری میکند، لذا به او احترام میگذاریم؛ در غیر این صورت با ناصر رابطهای نداریم.
در مورد اصلاحات ارضی در ایران اظهار نموده است که دولت بهزور زمینهای مردم را گرفته و تقسیم نموده و این امر موجب گشته نه مالک و نه زارع به اراضی دلگرم باشند و روی همین مسئله سطح کشت در کشور پایین آمده که دولت ناچاراً گندم را از خارج وارد مینمایند و این عمل نیز صحیح نمیباشد.
نسبت به آیتالله خمینی اظهار عقیده نموده که وی یکی از مراجع تقلید میباشد که حقایق را به اطلاع مردم میرساند؛ ازاینرو دولت با خمینی مخالف بوده و اخیراً هم براثر اعتراض مشارالیه به لایحه مصونیت مستشاران امریکایی دولت او را ظاهراً به نام تبعید از ایران خارج نموده لکن محل سکونتش تاکنون معلوم نیست.
آیتالله قمی درباره دولت امریکا گفته است: ملت ایران به دولت امریکا پیوسته با دیده تنفر نگاه میکند زیرا دولت امریکا با در اختیار گذاردن سلاحهای جنگی بهمنظور سرکوب نمودن ملت، از دولتهای جبار پشتیبانی مینماید و اصولاً دولت امریکا از جان ملت ایران چه میخواهد؟
و اخیراً هم با اخذ امتیاز مصونیت سیاسی، تنفر ملت ایران نسبت به امریکاییها بیشتر گشته است.
کنسول امریکا در خاتمه ملاقات از آیتالله قمی سؤال نموده که خواست شما از دولت امریکا چیست؟ که مشارالیه ضمن ارائه یک برگه اعلامیه مورخ ششم شعبان 84 گفته است خواست ما اجرای مفاد این اعلامیه میباشد و کنسول امریکا در پاسخ وی اظهار داشته چون روحانیون از دولت امریکا گلایه دارند، لذا من آمدهام که خواستهها و همچنین مواردی که موجبات عصبانیت روحانیون را فراهم آورده تحقیق نمایم.
نظر به اینکه اطلاعیه ارسالی از ساواک خراسان (مشهد) با تقویم ب 3 بود، لذا این اداره کل با توجه به ارزیابی خبر، نحوه به دست آوردن خبر معروضه بالا و همچنین نظریه صریح ساواک محل را استفسار نموده که پاسخ واصله حاکی است با تحقیقاتی که به عمل آمده، خبر مذکور مورد تأیید میباشد.1
تهیهکننده
متصدی بررسی
رئیس بخش 321: جوان ـ 18 /12
رئیس اداره دوم عملیات: نثری ـ 18 /12
بخش 321! این پرونده از دفتر تیمسار ریاست اعاده گردیده است. ضمناً مراتب به عرض تیمسار ریاست ساواک رسیده است ـ 16 /1 /44 در پرونده ط ـ ب/ 190 بایگانی شود. صابری ـ 17 /1
توضیحات سند:
1. در حاشیه نسخه دیگری از گزارش ملاقات کنسول امریکا با آیتالله قمی، ساواک مشهد نیز نوشته است: «اغلب کنسول امریکا در مجامع پست (مغازهها) با افراد طبقه پایین اجتماع درباره اوضاع ایران و دولتها بحث و بعضاً انتقاداتی مینماید.»
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 04 صفحه 484