درباره : شیخ محمدحسین تهرانی
تاریخ سند: 8 آذر 1346
درباره : شیخ محمدحسین تهرانی
متن سند:
شماره : 1921 ه به طوری که استحضار دارند موضوع مورد بحث نظریه منبع بوده است که ذیل گزارش خبری مزبور درج گردیده علیهذا در این مورد با مشارالیه مصاحبه گردید دلایل و مدارکی به شرح زیر اعلام داشت : قبل از تشکیل نهضت آزادی طرفداران دکتر مصدق در شمیران (تحت عنوان نهضت مقاومت ملی) فعالیت داشتند.حاج مصطفی ملکی هم آن موقع رهبری کمیته نهضت را در شمیران به عهده داشت در سالهای 1337 و 38 که نهضت مقاومت ملی1 از فعالیت باز ایستاد حاج مصطفی ملکی و همفکران او تصمیم گرفتند به نام جدیدی در شمیران مشغول فعالیت شوند.
لذا در سال 1339 مجمع اسلامی دین و دانش را تشکیل دادند و برنامه سخنرانی شبهای سه شنبه مسجد همت آغاز گردید که آقای محمود طالقانی گوینده آن بود.
با اعلام تشکیل نهضت آزادی ایران وسیله مهندس بازرگان و عضویت سیدمحمود طالقانی در کمیته نهضت آزادی افرادی مانند: محمدباقر پویانفر ـ مصطفی ملکی ـ ابوالقاسم عرفانی و سایر گردانندگان مجمع اسلامی دین و دانش که تا آن موقع در مجتمع مزبور فعالیت داشتند فعالیت خود را در جهت جمعیت نهضت آزادی بکار انداختند.
در سال 1339 که نهضت مقاومت ملی نام خود را تغییر و مجددا به عنوان جبهه ملی مشغول فعالیت شد اشخاصی که اطراف مهندس بازرگان و سیدمحمود طالقانی در شمیران گرد آمده بودند تمایلی نسبت به جبهه ملی از خود نشان ندادند این امر به خوبی در انتخابات ابطال2
توضیحات سند:
1ـ در سال 1333، چند تن از رجال متدیّن، همراه با چند ملّی گرا و سوسیالیست، در تهران تشکیلاتی برای ادامه نهضت مقاومت ملّی در برابر رژیم کودتا و دست نشانده، به وجود آوردند.آیت الله حاج سیدرضا زنجانی، مهندس مهدی بازرگان، دکتر یداللّه سحابی، دکتر محمّدعلی خنجی، مهندس مسعود حجازی و دو سوسیالیست ملی گرای متأثّر از مارکسیسم، در هسته رهبری آن قرار داشتند.
مرحوم آیت الله سیدمحمود طالقانی هم، از آنان حمایت می کرد و برای تشکیلات خود، یک هیأت اجرائی به نام هیأت فعّالین، ترتیب داده بودند.
در بعضی از استانها و شهرهای بزرگ از جمله مشهد، شاخه هائی داشت.
مهمّترین شاخه اش، در مشهد بود.
در اوّلین سال تأسیس آن، در مشهد سه هسته درست شد که آن را «جلسه» می خواندند.
اکثریّت جلسه اصلی را،بازاریان متدیّن و فرهنگیان متعهّد تشکیل می داد که همگی از مؤسّسان و اعضای کانون نشر حقایق اسلامی و از ارادتمندان استاد محمّدتقی شریعتی بودند.
در تابستان 1336، رهبری نهضت مقاومت ملّی، جزوه مهمّی درباره نفت و قراردادهای خائنانه جدید ـ که شاه بسته بود ـ منتشر ساخت.
فعّالیتهای بیدارگر دیگری هم، انجام شده بود.
ساواک که، در پی ضربه زدن و دستگیری اعضای هسته اصلی نهضت مقاومت بود، آنها را در مشهد دستگیر کرد.
فارسی، جلال الدین: زوایای تاریک، دفتر نشر ادبیات انقلاب اسلامی، تهران 1373.
2ـ متأسفانه ادامه سند در پرونده موجود نبود لذا به صورت ابتر و بی انتها آورده شده است.