ارکان حرب کل قشون
ارکان حرب کل قشون
متن سند:
کشف تلگراف تیپ مستقل کرمان1ازنمره وارده ۱۸۴۰
ارکان حرب کل قشون
مرموزات2
اسم کشف کننده خلیلی
تاریخ وصول عصر6 /3 /1313
تاریخ کشف-ماه ۱۳۱۳
تاریخ اصل6 /3 ماه ۱۳۱۳
تاریخ مخابره ماه ۱۳۱۳
مرجع 49
ارکان حرب محترم کل قشون3
تعقیب نمره ۱۳۳ – 6 /3 /13 محترم به عرض مبارک می‌رساند. طبق راپرت ساخلو در نتیجه اقدامات قسمتی از دکاکین دیروز باز و قسمتی هم که به عنوان شب سیزدهم صفر4 تعطیل را ادامه داده بودند امروز مشغول کار شده‌اند.
6 /3 /13-نمره137
از شرف عرض خاکپای اقدس اعلی گذشته است.
نایب سرهنگ مهاجر
توضیحات سند:
١- شهرستان کرمان از شمال به خراسان، از خاور به دشت لوت، از جنوب به شهرستان بم، از باختر به شهرستان سیرجان و از شمال باختری به شهرستان رفسنجان محدود است. این شهر در زمان ساسانی بنا شده و بانی آن را بهرام پنجم نوشته‌اند. در تقسیمات کشوری قبل از سال ۱۳۱۶ ش که کشور به چهار ایالت بزرگ تقسیم شده بود، کرمان و بلوچستان و شهرهای تابعه ایالت دوم را تشکیل می‌دادند. در تقسیمات کشوری که در ۱۶ آبان ۱۳۹۶ به تصویب رسید کرمان استان هشتم نام گرفت و شامل بخشها و شهرستانهای تابعه : شهداد، راور، زرند، رفسنجان، سیرجان، ماهان، بم، بندرعباس، خاش و زابل بود و از سال ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ سید مصطفی کاظمی والی این استان بود. (ر.ک: تاریخ کرمان، وزیری کرمانی صفحه ۶۷۶ و وزارت کشور از دیروز تا امروز، ناصر نجمی و حسین عماد زاده، صفحات ۳۷ و ۳۹ و رهبر فرماندار، وزارت کشور، صفحه ۶۵۹ به بعد و فرهنگ معین)۲- مرموزات شعبه با اداره‌ای است در بعضی از مراکز سازمانهای دولتی از قبیل وزارت کشور، وزارت امور خارجه و ارتش که وظیفه آن ارسال و دریافت نامه‌های محرمانه رمزدار و کشف و قرائت آن است و و چون در آن زمان تلگراف نقش عمده‌ای در مکاتبات بین شهرستانها با مراکز و بالعکس داشته است غالبا نامه‌های محرمانه بوسیله تلگراف و با حروف رمز ارسال می‌شده است و افرادی برای این امر آموزش دیده بودند که کار کشف رمز و پیاده کردن آن را به صورت کلمات و جملات معنی دار به عهده داشتند و برای بسیاری از کلمات حروفی را به صورت رمز قرار داده بودند و برای کلماتی که حروف مخصوصی قرار نداده بودند به صورت اصلی خود می‌نوشتند. نمونه‌ای از تلگراف رمز و کشف آن را در بخش اسناد پیوست(پیوست شماره ۱۱) مشاهده نمایید. این سند پیوست راجع به کشف حجاب و تقلیل دادن صاحبان عمامه - منظور روحانیون و مردم عادی که عمامه به سر می‌گذارند . است که از طرف فتح اله پاکروان استاندار وقت استان خراسان به یکی از فرمانداران تابعه آن استان ارسال گردیده است.
۳- در آذر سال ۱۳۰۰ ش و پس از ادغام رسمی ژاندارمری و دیویزیون قزاق، رضاخان کمیسیونی را مأمور رسیدگی به ساختار آینده ارتش کرد. این کمیسیون مرتبأ نتایج کار خود را اعلام کرد و روز ۱۴ دی ۱۳۰۰ رضا خان فرامینی مبنی بر تشکیل قشون صادر و بر اساس آن تشکیلات جدید مبتنی بر پنج لشگر که سر فرماندهی آنها در تهران قرار داشت و نیز یک ارکان حرب [استاد] و یک شورای قشون به وجود آمد... در سال ۱۳۰۱ ش ارکان حرب کل قشون به تدریج سازمان یافت و در اواخر سال شکل ثابتی به خود گرفت...
ارکان حرب کل قشون دارای پنج دایره به ترتیب زیر شد:
دایره اول : آجودانی کل قشون
دایره دوم: عملیات قشونی
دایره سوم: مباشرت قشونی (سر رشته داری)
دایره چهارم : صحیه قشونی (بهداری ارتش)
دایره پنجم : بیطاری قشونی (دامپزشکی)
در سال ۱۳۱۳ تغییراتی در ستاد ارتش به وجود آمد و به چهار رکن و دو دایره و دو دفتر به شرح زیر تقسیم شد:
1- رکن یکم: شامل کارگزینی، سازمان ساز و برگ ارتش، تدوین قوانین مربوط به قوای مسلح کشوری.
2- رکن دوم : شامل کسب اطلاعات از سازمان و تاکتیک ارتش خارجه، مسایل مربوط به هیئت‌ها و افسران دانشجوی اعزامی به خارج کشور، نمایندگی نظامی مأمور خارجه، تجسس و کسب اطلاعات مربوطه از داخله و خارجه، نقشه برداری.
رکن سوم : شامل تدوین آیین نامه‌های مربوط به عملیات جنگی، تعیین اسلوب و طریقه آموزش در آموزشگاههای نظام، تربیت بدنی و تهیه آیین نامه‌های مربوط به آن، آماده ساختن جوانان بوسیله تربیت جسمانی برای نظام.
4- رکن چهارم : شامل اقدامات در مورد تهیه و تأمین احتیاجات مادی ارتش از هر قبیل، تهیه وسایل حمل و نقل و پیش بینی‌های لازمه و تأمین آنها در موقع بسیج عمومی، تشکیل منازل و خطوط عقب، رسیدگی به امور دریای.
5 دایره نقشه برداری جغرافیایی
6 دایره موزیک
7- دفتر کل.
8-دفتر بحریه و هواپیمایی (نیروی دریایی و هوایی)
(ر.ک: ارتش و حکومت پهلوی، استفانی کرونین، ترجمه غلامرضا علی بابایی، صفحات ۲۰۱ و ۲۰۲ به بعد و صفحات ۴۸۶ و ۴۷۰ و پنجاه سال تاریخ نیروی زمینی شاهنشاهی ایران، محمد کاظمی، صفحه ۱۱۸ و تاریخ ۲۵ ساله ارتش شاهنشاهی ایران، ذبیح اله قدیمی، صفحه ۱۰۷)
۴- سیزدهم صفر مناسبتی ندارد و احتمالا بیستم صفر است که مصادف با اربعین سالار شهیدان حضرت امام حسین (علیه السلام) است.