تاریخ سند: 5 اسفند 1342
متن سند:
آیت الله مرعشی نجفی آیت الله شهاب الدین مرعشی نجفی در یک ملاقات خصوصی که روز چهارشنبه (30 /11 /42) در قم با نامبرده بعمل آمده ضمن صحبت پیرامون اوضاع و احوال فعلی کشور و روابط دولت با روحانیون اظهار داشته شخصا اطلاع دارم که آیت الله خمینی اخلال گر و ماجراجو نیست.منتهی عده ای از معممین که به عللی از ترقی و محبوبیت او ناراحت می باشند به طور غیرمستقیم او را تحریک کردند که علیه برنامه های دولت انتقاداتی بعمل آورد.
سخنان روز عاشورای وی در مدرسه فیضیه قم نیز به تحریک آنان صورت گرفت.
اکنون هم همان عناصر هستند که از بازداشت نامبرده خرسند هستند و چنین فکری را شایع می سازند که گویا با آزادی خمینی فعالیت های مخالفت آمیز نیز تشدید خواهد شد.
در صورتی که بنده می دانم آزادی خمینی برعکس آنچه آنان می گویند نه تنها سبب نگرانی نخواهد بود بلکه در حفظ آرامش و ساکت ساختن مردم متعصب و ساده دل نیز مؤثر می باشد.
آیت الله مرعشی نجفی افزود در حال حاضر که خطر اتحادیه عرب از مغرب و جنوب و خطر همسایه شمال از شمال کشور ما را تهدید می کند و اهالی عرب زبان خوزستان و بنادر و جزایر جنوب زیر امواج تبلیغاتی ناصر قرار گرفته اند آیا صلاح است که در داخله میهن ما به خاطر پاره ای امور جزیی دامنه اختلافات را بالا زده اعمال تحریک آمیزی صورت دهند؟ آیا صحیح است که پاره ای از روزنامه ها مسائلی از قبیل تعدد زوجات را مطرح کرده بیش از پیش احساسات روحانیون و مردم مسلمان را تهییج نمایند؟ آیت الله در پایان اشاره ای به طرح جدید وزارت فرهنگ در مورد نظام وظیفه طلاب کرده و گفته است اجرای این طرح موجب ناراحتی جدیدی خواهد شد و اصولاً اتخاذ هرگونه تصمیمی در مورد نظام وظیفه1 طلاب بدون آزادی و مشورت آیت الله خمینی و شرکت سایر مراجع تقلید بدون فایده است و از این لحاظ در استقرار آرامش قلبی روحانیون و طلاب بی اثر است.
ساواک : اخیرا وزارت فرهنگ آئین نامه و برنامه جدیدی برای تحصیلات طلاب علوم دینی تهیه و جهت اجرا به ادارات مربوطه ابلاغ کرده است و اعلام داشته که از این پس فقط به طلابی گواهی اشتغال به تحصیل برای معافیت تحصیلی از نظام وظیفه خواهد داد که طبق این آئین نامه و برنامه وزارت فرهنگ تحصیل نمایند.
ولی مراجع تقلید قم با مفاد برنامه و آئین نامه مزبور موافق نمی باشند و انتظار دارند که تنظیم طرح های مربوط به روحانیون با نظر خود آنان تنظیم شود.
توضیحات سند:
1ـ تا قبل از سال 42 اعزام طلبه های علوم دینی به خدمت سربازی همانند دانشجویان دانشگاه از معافیت قانونی برخوردار بود، اما بعد از حوادث سال 41 و فروردین 42 که ایادی رژیم شاه به مدرسه فیضیه حمله کردند، در اول اردیبهشت 42 فرمان اعزام روحانیون به سربازی صادر شد و مأموران رژیم به طرز زننده ای در کوچه و خیابانهای قم به دستگیری طلبه های جوان پرداختند و کارت تحصیلی آنان را که از طرف وزارت فرهنگ صادر شده بود، پاره کردند و آنان را به سربازی اعزام می داشتند، به دنبال دستگیری عده ای از روحانیون که حجت الاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی هم یکی از آنها بودند، حضرت امام خمینی (ره) فورا فرستاده ای را به سربازخانه اعزام و پیام زیر را برای طلبه های دستگیر شده و اعزامی به سربازخانه فرستادند : «نگران نباشید، تزلزل به خود راه ندهید، و با کمال رشادت و سربلندی و روحی قوی بایستید.شما هر کجا باشید سربازان امام زمان (عج) می باشید و باید به وظیفه سربازی خود عمل نمایید، رسالت سنگینی که اکنون به عهده دارید، روشن ساختن و آگاه کردن سربازان و درجه دارانی است که با آنان سروکار دارید، که لازم است از انجام این رسالت مقدس اسلامی غفلت نورزید، تعلیمات نظامی را با کمال جدیت و پشتکار دنبال کنید، هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی خود را قوی سازید.
مبادا یک وقت خدای نخواسته ضعف و تزلزلی از شما بروز کند، که موجب سرشکستگی روحانیت شود.
و برای شما عواقب ناگواری همراه خواهد داشت» ر.ک: بهرام افراسیابی، ایران و تاریخ، نشر علم صفحه 382 و باقر عاقلی، روزشمار تاریخ ایران از مشروطیت تا انقلاب اسلامی، جلد2، صص 4ـ153 تاریخ : 2 /10 /1342 و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، کوثر، جلد1، صفحه 265