موضوع: جلسه منزل خلیل ملکی
تاریخ سند: 26 آذر 1339
موضوع: جلسه منزل خلیل ملکی
متن سند:
تاریخ: 26 /9 /39شماره: 3854/س- ن-ج
گزارش اطلاعات داخلی
موضوع: جلسه منزل خلیل ملکی
از ساعت ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ مورخه 21 /9 /39 جلسه کمیته کارمندی حزب نیروی سوم در منزل آقای خلیل ملکی با حضور ایشان تشکیل بود منتها بواسطه مصادف بودن با تعطیل ۲۱ آذر عده کمتری آمده بودند دو سه نفر حضور داشتند یکی دکتر خبره‌زاده و یکی هم نادرپور. علی‌اشرف رضائی و ابقاء هم حاضر بودند راجع بانتخابات صحبت شد ملکی گفت اختلافاتی بین دستگاه بروز کرده است دولت مایل است انتخابات عقب بیفتد از طرفی رئیس شهربانی و وزیر کشور و دستگاههای بالا هم هر کدام یک عقیده بخصوص دارند گفته می‌شود که صحنه گردان این انتخابات هم دکتر اقبال خواهد بود. دکتر خبره‌زاده گفت شایعاتی در مورد تغییر دولت هست از جمله نام دکتر علی امینی1 به عنوان یک رفرماتور برده می‌شود آقای ملکی اظهار داشته بله و حتی بنا بود آقای علاءجای شریف امامی2 را بگیرد نادرپور ضمن مقدماتی از ملکی پرسیده که بطور خلاصه شما چکار می‌کنید و برنامه‌تان چیست آقای ملکی جواب داده که هدف ما تربیت کادری است که در صورت تغییر اوضاع هر دسته‌ای روی کار بیآید ناگزیر از همکاری با آنها خواهد بود و هم‌اکنون نظائر آن را در دفتر اقتصادی سازمان برنامه وزارت کشاورزی. بانک عمران و مؤسسه عمران داریم که هم فنی و اقتصادی میانشان پیدا می‌شود و هم دوستان جامعه‌شناسی داریم سپس بحث نسبتاً طولانی در گرفت راجع به این که اگر بنا باشد وضع به همین منوال ادامه پیدا بکند هیچگاه وقت آن نخواهد رسید که برای چنین کادری اصولاً فرصتی پیش بیاید. آقای ملکی گفته است شماها از اوضاع دور هستید من می‌توانم بجرأت بگویم که این وضع از یکماه تا حداکثر پنجسال بیشتر ادامه نخواهد یافت و در آن صورت ما از هم‌اکنون آماده می‌شویم سپس جهات مختلف مبارزه گفته شده و نتیجه گرفته شده که چون یکبار مبارزه کرده و شکست خورده‌اند لذا مردم همه مأیوس شده‌اند. شماره دوم روزنامه ارگان حزب که نام آن را از ( آینده روشن) بهمان عنوان (علم و زندگی) تبدیل کرده‌اند توزیع شده است همچنین یک نسخه از بولتن داخلی حزب که پیوست است آقای خلیل ملکی جهت مطالعه در اختیار گذارده است.
ضمناً قرار شده از این پس روزهای شنبه جلسه تشکیل گردد چون عده‌ای از اعضاء در آن روز فراغت بیشتری دارند و به این جهت ملکی گفته است هفته آینده جلسه نخواهیم داشت و جلسه بعد روز شنبه سوم دی ماه آینده خواهد بود.
اداره سوم- 27 /9 /39
در اخبار درج گردیده از نظر اداره سوم
اقدامی ندارد ثابتی 29 /9 /39
توضیحات سند:
_1- دکتر علی امینی: در ۱۲۸۵ ش در تهران متولد شد. پس از اخذ دیپلم متوسط عازم عراق شد و چندی در نجف به تحصیل معارف اسلامی پرداخت سپس جهت ادامه تحصیلات جدید به اروپا رفت و در رشته اقتصاد درجه لیسانس و دکترا گرفت و به ایران بازگشت و از طرف داور (وزیر دادگستری وقت) به خدمت قضا دعوت شد دوران قضاوت وی ۳ سال طول کشید. بعد از آن به ریاست کل گمرک ایران گماشته شد. سپس مدیر کل وزارت دارایی شد و بعد از آن به معاونت دارایی گماشته شد.
در ۱۳۲۱ احمد قوام به نخست‌وزیری رسید و علی امینی را به معاونت نخست‌وزیری برگزید. سال ۱۳۲۹ در کابینه على منصور به سمت وزیر اقتصاد ملی معرفی شد. در ۱۳۳۰ در کابینه دکتر محمد مصدق مجدداً به وزارت اقتصاد ملی برگزیده شد ولی پس از چند ماه از کار کناره‌گیری نمود.
پس از ۲۸ مرداد ۳۲ در کابینه فضل‌الله زاهدی به سمت وزیر دارایی تعیین گردید در کابینۀ علاء ابتدا وزیر دارایی و سپس وزیر دادگستری شد پس از آن برای جلب کمکهای دولت آمریکا به ایران، با سمت سفیر کبیر عازم آمریکا گردید و قریب ۲ سال در واشنگتن بود و زمینه مساعدی برای خود فراهم ساخت پس از مراجعت به تهران تلاش خود را برای وزیری آغاز کرد و بالاخره با اختیارات کامل نخست‌وزیر شد. و ۱۴ ماه به طور مطلق زمام امور کشور را در دست داشت.
دکتر امینی پس از نخست‌وزیری آماج انتقادهای کوبنده مخالفان قرار گرفت بیش از هر کسی شاه با او دشمنی داشت خانه و رفت و آمد افراد با او تحت کنترل قرار گرفت شاه در چندین نطق خود او را مورد انتقاد قرار داد و از اعمال او به بدی یاد کرد. در مرداد ماه ۵۷ امینی با شاه ملاقات کرد. و طرح زیر را به شاه پیشنهاد کرد که شامل ۵ اقدام زیر بود:
1/ انحلال مجلسین ۲/ انحلال حزب رستاخیز ۳/ انحلال سازمان امنیت ۴/ انحلال دربار ۵/ مسافرت شاه و خانواده سلطنتی به خارج.
شاه در پاسخ به امینی گفت کدام یک از قاجاریه را برای جانشینی من تعیین کرده‌اید به هر حال شاه تا دقایق آخر که در ایران بود حاضر نشد امینی را بار دیگر به صدارت منصوب کند امینی در اواسط بهمن ماه ۵۷ به اروپا رفت.
۲- جعفر شریف امامی: در سال ۱۲۸۹ ش متولد شد. پس از تحصیلات مقدماتی وارد مدرسه ایران و آلمان شد پس از اتمام تحصیلات در اداره راه‌آهن با سمت مترجمی استخدام شد. در سال ۱۳۱۲ برای ادامه تحصیل به آلمان رفت و پس از آن به دانشکده فنی استکهلم رفت و رشته تخصصی خود که (جریه و لکوموتیو) بود به تحصیل و کارآموزی پرداخت در سال ۱۳۱۷ به ایران بازگشت و پس از چندی به ریاست راه‌آهن تهران گماشته شد و بالاخره در ۱۳۲۱ معاونت فنی بنگاه راه‌آهن دولتی به او سپرده شد. پس از آن به ریاست بنگاه آبیاری که وظیفه آن سدسازی و مهار آب کشور و نظارت در تقسیم آب در امر کشاورزی بود گماشته شد در این زمان به فراماسونری پیوست و عضویت لژی را پذیرفت که از سیاست فراماسونری آلمان تبعیت می‌کرد.
در سال ۱۳۳۰ مصدق وی را به عضویت شورای عالی سازمان برنامه منصوب کرد. در حکومت سرلشگر زاهدی مدیریت عامل سازمان برنامه به او محول شد. در اسفند ۱۳۳۲ پس از جلب موافقت زاهدی در زمره کاندیداهای مجلس سنا قرار گرفت و به مقام سناتوری تهران رسید. شریف امامی ۳ سال در مجلس سنا باقی ماند در فروردین ۳۶ در کابینه دکتر منوچهر اقبال به سمت وزیر صنایع و معادن معرفی گردید و در سال ۳۸ به نیابت نخست‌وزیر رسید و در سال ۳۹ به مقام نخست‌وزیری انتخاب شد. در سال ۴۱ به ریاست کل فراماسونری ایران برگزیده شد و به این ترتیب قدرت زیادی در مقابل شاه یافت در سال ۴۱ در رأس بنیاد پهلوی قرار گرفت و در سال ۴۲ به ریاست سنا برگزیده شد.
در ۴ شهریور ۵۷ برای بار دوم به نخست‌وزیری رسید و دست به یک سلسله اقدامات نمایشی زد از جمله لغو تاریخ شاهنشاهی و رسمی شدن تاریخ شمسی بستن قمارخانه‌ها و کازینوها دادن آزادی نسبی به احزاب.
شریف امامی سرانجام در ۱۴ آبان ۵۷ بعد از ۵۷ روز نخست‌وزیری استعفا داد.