موضوع: اظهارات خلاف فیض‌اله شیرازیان
تاریخ سند: 2 خرداد 1357
موضوع: اظهارات خلاف فیض‌اله شیرازیان
متن سند:
از: 14/ﻫ تاریخ: 4 /3 /2537[]به: 311 شماره: 1370 /14ﻫ
موضوع: اظهارات خلاف فیض‌اله شیرازیان
0302
شب 29 /2 /37 در جشن عروسی فرزند حسین خواجه‌زاده که کارمند حزب رستاخیز دامغان می‌باشد، شخصی به نام فیض‌اله شیرازیان کارمند حسابداری ناحیه راه‌آهن شاهرود، در جمع عده‌ای، از شخصی می‌پرسد داماد چه کاره است. پاسخ می‌دهند کارمند حزب رستاخیز است. شیرازیان اضافه می‌نماید همان مرکز فساد، بله، که رهبرش عده‌ای از جوانها و بیچارگان را کشته و با پول ملت ایران با زنش به خارج رفته و عشق می‌کند. وضع که به همین منوال نمی‌ماند و گیلاس مشروبش را به سلامتی خودمان (منظور افراد حزب منحله توده)1 نوشید.
نظریه شنبه. فیض‌اله شیرازیان از منحرفین که قبلاً وابسته به حزب منحله توده بوده و به خاطر اینکه شناخته نشود، شناسنامه خود را عوض نموده و اغلب ضمن اهانت به مقام سلطنت به دستگاه بدبین می‌باشد.
نظریه یکشنبه. خبر و نظریه شنبه احتمالاً صحت دارد. پیرامون صحت یا سقم خبر و چگونگی واقعیت امر، تحقیق و نتیجه متعاقباً به استحضار خواهد رسید.
نظریه سه‌شنبه. ضمن تائید نظریه یکشنبه، نسبت به تعیین نحوه افکار و عقاید فیض‌اله شیرازیان نیز تحقیقات لازم معمول و نتیجه متعاقباً به عرض می‌رسد.
نظریه 14/ﻫ. نظریه سه‌شنبه تائید می‌گردد.
آقای مرعشی. 20 /3
توضیحات سند:
__1. حزب توده، در مهرماه سال 1320ش، یک ماه پس از ورود ارتش‌هاى بیگانه به خاک ایران، موجودیت خود را اعلام کرد. مؤسسان حزب توده از بقایاى کمونیست‌هایی بودند که در سال‌های قبل از شهریور 1320ش به اشاعه افکار کمونیستى در ایران پرداختند و در سال 1310 ش دستگیر و تا شهریور 1320 تعدادى از آنها در زندان و یا در تبعید به سر بردند و در جریان فرمان عفو عمومى، 28 شهریور 1320 آزاد شدند و پس از آن درصدد برآمدند که حزبى به نام حزب توده با مرام کمونیستى بنیان گذارند. افرادى چون: سلیمان محسن اسکندرى، محمد بهرامى، مرتضى یزدى، جعفر پیشه‌ورى، تقى مکى‌نژاد و احسان طبرى جزو مؤسسان حزب و آزادشدگان از زندان بودند که به اشاره دولت شوروى دست به تشکیل حزب توده زدند. اولین جلسه هیأت مؤسسان حزب توده در مهرماه 1320 در منزل محسن اسکندرى با حضور 37 نفر از دسته 53 نفر و کمونیست هاى دیگر و «على‌اف» که ایرانى‌الاصل و کاردار سفارت شوروى بود و به صورت ناشناس در جلسه حضور داشت، تشکیل گردید. در این جلسه اعضاى کمیته مرکزى انتخاب شدند و مرامنامه حزب به تصویب رسید. حزب توده از تأسیس تا آغاز پیدایش فرقه دمکرات، که خود را به صورت سازمانی علنى و ملى وانمود می‌کرد، در همان آغاز راه منحرف شد و با طرح مسأله اعطاى امتیاز نفت شمال به شوروى نشان داد که نیروى وابسته به امپریالیسم شرق است. بعد از پیدایش فرقه دمکرات، حزب توده به اوج خود رسید و سه وزیر به کابینه ائتلافى قوام وارد کرد و از نظر کمى و کیفى گسترش یافت، که این دوران را دوران طلایى خود مى‌داند. پس از تیراندازى به شاه در 15 بهمن 1327، حزب توده غیرقانونى اعلام گردید و اعضاى آن دستگیر و یا متوارى و سپس در خارج جمع شده و حزب را سامان دادند. در زمان نخست‌وزیرى دکتر مصدق، با استفاده از شرایط مساعد و آزادی‌هاى به وجود آمده، حزب توده یک سرى سازمان‌هاى علنى ایجاد و با شعار ملى شدن نفت مخالفت کرد. بعد از کودتاى 28 مرداد، سازمان نظامى حزب کشف شد و دوران ورشکستگى حزب فرا رسید و مجدداً در خارج از کشور کار خود را ادامه داد و در تمام این دوره که به سال 1357 ختم شد، کار حزب توده در داخل کشور، اقدام به سازماندهى حزب و در خارج، ستیز ایدئولوژیکى با گروه‌هاى ملى‌گرا بود. دوران نهایى حزب توده از سال 1357 مى‌باشد، که بعضى از آنها معتقد بودند که با استقرار عناصر لیبرال مى‌توانند در بازی‌هاى دیپلماسى شرکت کنند و مى‌گفتند که نهضت روحانیت و حکومت اسلامى دوامى ندارند و شکننده بودن نظام را حتمى مى‌دانستند و با کارهاى مخفى به سازماندهى مشغول بودند. در ظاهر از نظام حمایت مى‌کردند، ولى در خفا با خائنانى مانند: ناخدا افضلى و سرهنگ عطاران، سرهنگ کبیرى و آذرفر، فعالیت پرجوش و خروش جاسوسى به سود شوروى را رهبرى مى‌کردند و به همین علت، در سال 1361ش، به جرم جاسوسى و توطئه، حزب توده منحل و رهبران آن دستگیر شدند و اعضاى کمیته مرکزى به فعالیتهاى جاسوسى خود اعتراف کردند و پایان زندگى این حزب فرا رسید. ر. ک: سیاست و سازمان حزب توده از آغاز تا فروپاشى و خاطرات ایرج اسکندرى، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاى سیاسى و خاطرات نورالدین کیانورى، تهران، دیدگاه، 1374.