تاریخ سند: 26 اسفند 1354
صورتجلسه شورای هماهنگی شهرستان بجنورد . یکصد و شصت و هشتمین جلسه
متن سند:
صورتجلسه شورای هماهنگی شهرستان بجنورد . یکصد و شصت و هشتمین جلسه در مورخه 26 /12 /54
1 . سرهنگ ستاد رضا عشایر . سرپرست تیپ 1 پیاده و رئیس شورا
2 . سرهنگ احسان شکوه صارمی . رئیس شهربانی شهرستان بجنورد
3 . کامبیز امیرقهاری . رئیس ساواک بجنورد
4 . سرهنگ 2 محمدتقی خوارزمی . فرمانده منطقه ژاندارمری بجنورد
شورای هماهنگی در ساعت 1030 روز 26 /12 /54 تشکیل و مطالب زیر مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
در ابتداء رئیس شورا رسمیت جلسه را اعلام و اظهار داشت آقایان با توجه به اینکه تعطیلات نوروزی نزدیک است و شهرستان بجنورد در مسیر شاهراه آسیائی قرار داشته و سیل مسافرین شهر مقدس مشهد از این شهر میگذرد، در این جلسه بایستی در مورد حفاظت نقاط حساس و سازمانهای نظامی و انتظامی و ادارات دولتی ترتیبات لازم داده شود. من عقیده دارم در ابتدا آقای امیرقهاری وضعیت فعلی منطقه را تشریح نمایند.
رئیس ساواک.
آقایان مستحضر هستند که در ماههای اخیر فعالیت گروههای خرابکار در شهرستانهای کناره منجمله شهرهای مشهد، گرگان، ساری، گنبد متمرکز گردیده و از برخوردها و نتایج آنها به خوبی آگاه میباشید؛ با احتمال قریب به یقین میتوان گفت که عوامل مخرب در همه نقاط پراکندهاند، در شهرستان بجنورد هم به احتمال زیاد وجود دارند. مسئله مهم این است که در اکثر مواقع عوامل خرابکار برای سازمانهای اطلاعاتی ناشناخته هستند، ولی بایستی این حقیقت را در نظر داشت که آنان منطقه عمل خود را به خوبی شناسایی کرده و اطلاعات لازم را در مورد نقاط مهم و حساس و شخصیتها و مقامات محلی به خوبی به دست میآورند. مسائلی که بایستی برای مبارزه با عوامل و گروههای خرابکار و حفاظت نقاط حساس در نظر داشت به شرح زیر به استحضار میرسد.
1 . با توجه به موقعیت پرسنل ساواک و کمبود پرسنل شهربانی منطقه، پیشنهاد میگردد که با کمک مأمورین و ضداطلاعات وابسته به ژاندارمری، گروهی تشکیل گردد که در ایام تعطیل تا سیزده فروردین ماشینهای عبوری را به دقت کنترل و شاهراه منطقه را مراقبت نمایند.
2 . از اماکن دولتی، اداره پست و تلگراف، تلفنخانه، کارخانه برق، منبع آب، ایستگاه رله تلویزیون، شرکت نفت از جمله نقاطی است که هدف عوامل خرابکار خواهد بود و لازم است به وسیله سازمانهای نظامی به دقت حفاظت گردند.
3 . در حال حاضر مسیر نفوذ خرابکاران از شهرستان رشت و تهران به طرف مشهد است، چون در صورت اجرای هر نوع عمل خرابکارانه، امکان فرار آنان از طرف افغانستان سادهتر میباشد و آنان از هرگونه وسایلی چون لباس پرسنل نظامی و انتظامی، شناسنامه جعلی و هرگونه مدارک دیگری جهت فریب استفاده مینمایند.
4 . قرائن موجود نشان میدهد که انجام ترور و ربودن مقامات و شخصیتها، از هدفهای اصلی خرابکاران بوده؛ لذا فرمانده تیپ بجنورد، رئیس شهربانی، فرمانده منطقه ژاندارمری، رئیس ساواک در منطقه جزو مقاماتی هستند که در تقدم 1 مورد ضربت عوامل مخرب قرار خواهند گرفت، پس لازم است این مقامات در مورد حفاظت شخصی خود اقدام لازم معمول دارند.
5 . یکی از مسائل در مبارزه با خرابکاری، طرز برخورد با افراد مظنون و خرابکار، بازرسی بدنی آنان و نحوه دستگیری آنان است که در صورتی که آقایان همکاریهای لازم را به عمل آورند، ما در نظر داریم کلاسی جهت آموزش مأمورین تشکیل بدهیم تا آنان به خوبی با اجرای این عملیات آشنا شوند. مطالب مختصری در این مورد به استحضار میرسانم.
اخیراً نارنجکهائی شبیه و به اندازه فندکهای الکترونیکی در نزد خرابکاران دیده شده، وقتی مأمورین به خرابکار مظنون و او را متوقف و به وی نزدیک میشوند، فرد خرابکار در داخل جیب خود ضامن فندک را فشار میدهد، زمانی که مأمورین به وی نزدیک شدند، در اثر انفجار نارنجک، هم خرابکار و هم مأمورین از بین میروند که اکثراً در این عمل، یک فرد خرابکار معدوم میشود ولی دو نفر یا بیشتر مأمورین شهید میگردند.
به طوری که مشاهده میشود مأمور پلیس راه که در جلوی پاسگاه، خودروها را متوقف و گواهینامه رانندگی یا کارت بیمه آنان را مطالبه میکند، به نحوی به خودرو نزدیک میگردد که در صورتی که فرد خرابکار در داخل خودرو باشد، به سادگی میتواند دست خود را از شیشه خودرو خارج و اسلحه مأمور را برباید. به این مأمورین بایستی آموزش داده شود هنگام انجام وظیفه به نحوی قرار گیرند که اسلحه آنها از دسترس دور باشد.
در مورد حفاظت شخصی مقامات محلی، نکته درخور توجه این است که افرادی را که جهت سرویس به منازل یا نزدیک به آن مراجعه مینمایند به خوبی بشناسیم، چون (رفتگر، مأمور کپسول گاز) و در صورتی که این افراد تعویض و شخص جدیدی به جای آنان اعزام گردید، بایستی قبلاً کاملاً شناسایی و هویت آنان روشن گردد. کپسولهای گاز منازل وسیله بسیار خوبی است که به وسیله عناصر خرابکار به یک بمب مبدل شود.
فرمانده منطقه ژاندارمری .
منطقه ژاندارمری اقدامات تأمینی لازم را در ایام تعطیلات نوروز تا سیزدهم به منظور کنترل شاهراه منطقه مربوطه به عمل آورده است و به پاسگاههای پلیس راه دستورات کافی و جامع به منظور شناسایی سرنشینان خودروها داده شده، ولی مستحضر هستید که این عمل به طور دقیق نمیتواند اجرا شود، فقط افراد را از نظر قیافه و وضع ظاهری میتوانند شناسایی نمایند. در هر پاسگاه پلیس راه، علاوه بر اینکه مأمورین پاسگاه مسلح هستند، دو مأمور مسلح به مسلسل نیز گمارده شده است؛ ضمناً سه دستگاه خودرو جیپ که هر یک دارای یک راننده و سه نفر مأمور است و همگی مسلح میباشند، به سرپرستی یک نفر افسر در مسیر شاهراه حوزه ژاندارمری گمارده شدهاند و هر 24 ساعت تعویض میگردند و شاهراه را کنترل مینمایند. علاوه بر این، مأمورین رکن دوم ژاندارمری نیز با لباس سیویل، علاوه بر اینکه پاسگاههای پلیس راه را کنترل و بازرسی مینمایند، اعمال مراقبتی را نیز انجام میدهند.
رئیس شورا.
پاسگاههای پلیس راه به خوبی میتوانند به عنوان بازدید گواهینامه رانندگی، بیمه نامه اتومبیل، سرعت زیاد، خودروها را متوقف و سرنشینان آنان را شناسایی نمایند، ولی بایستی توجه کرد که بیش از حد مزاحم مردم نشد.
فرمانده منطقه ژاندارمری .
ضمناً ما از ساواک نیز تقاضا کردهایم به مأمورین خودشان بسپارند که در کنترل شاهراه و پاسگاههای پلیس راه با ما همکاری و کمک نمایند.
رئیس ساواک.
مأمورین ساواک به پاسگاهها نزدیک نمیشوند و خود را نمیشناسانند، فقط در صورتی که به خودرو مظنونی برخورد کردند، مراتب را به پاسگاه اعلام و حتی ممکن است به منظور متوقف کردن خودرو، راهبندان نیز بنمایند و کمکهای دیگری نیز به مأمورین بنمایند.
رئیس شهربانی.
با توجه به تراکم و ازدیاد جمعیت در ایام تعطیلات تا 13 فروردین، شهربانی بجنورد در تمام مدت کاملاً آماده مقابله با هرگونه حادثه خواهد بود؛ پستهای انتظامی تقویت و بعضی از پستهای حساس زوجی میگردند، ولی با توجه به اینکه هتلها، مسافرخانهها، حتی کنار خیابانها و بلوارهای شهر در این ایام مملو از مسافر است، در صورتی که مأمورین اطلاعاتی و امنیتی با لباس سیویل، امر کنترل رفت و آمدهای داخل شهر را به عهده بگیرند، نتیجه کار آنان از یک مأمور مسلح و با لباس کاملاً شناخته شده شهربانی بهتر است. پیشنهاد مینمایم از پرسنل اطلاعاتی و امنیتی تیمی تشکیل شود و مسئله کنترل مسافرخانهها، هتلها، اجتماعات و مردم به این تیم محول گردد.
رئیس شورا.
نظر رئیس ساواک در این مورد چیست؟
رئیس ساواک.
از نظر ساواک اشکالی ندارد، ولی بایستی در نظر گرفت که برقراری تأمین و حفاظت هر سازمان نظامی و انتظامی، به خود سازمان محول گردیده است؛ ضمناً مأمورین اطلاعاتی رکن2 و ضداطلاعات در شناختن عوامل مخرب فاقد دید و اطلاعات کافی میباشند و ما نیز به خاطر مسائل امنیتی نمیتوانیم عکس عوامل خرابکار را توزیع نماییم. این عمل بایستی به وسیله تیم ضدخرابکاری منطقه به عمل آید که منطقه بجنورد فاقد چنین تیمی است.
رئیس شهربانی.
با توجه به کسری کادر پلیس شهربانی بجنورد، پیشنهاد میشود افرادی از ژاندارمری زیر امر شهربانی قرار داده شود.
فرمانده هنگ ژاندارمری .
منطقه ژاندارمری نیز درگیر مسائل حفاظتی و امنیتی است، ما تعداد 4 نفر ژاندارم مسلح از تاریخ 28 /12 /54 الی 14 /1 /54[55] در اختیار شهربانی قرار میدهیم.
رئیس ساواک.
از طریق شهربانی برنامه زمانبندی جشنهای نوروزی و محل اجرای این جشنها از فرمانداری گرفته شود، 2 ساعت قبل شروع جشن، مأمورین ساواک محل را از نظر ایمنی مورد بازدید و پس از اعلام سالم بودن محیط، محل مورد استفاده قرار گیرد.
رئیس شهربانی.
این کار انجام خواهد شد، شما آموزش لازم را بدهید، شهربانی آماده هرگونه همکاری خواهد بود.
رئیس شورا.
با توجه به مسائل مورد بحث در این جلسه، بایستی توجه نمود که ما از فردا تا سیزدهم فروردین قیافههای ناشناس زیادی در منطقه خواهیم دید. مراسم و جشنها و اجتماعاتی برگزار میشود، مسئله شناختن و دستگیر و معدوم کردن فرد خرابکار، مسئله مهمی است، ولی مهمتر از آن حفاظت از نقاط حساس و مهم و حفاظت مقامات است. بایستی شهربانی، ژاندارمری، ساواک و ضداطلاعات وابسته به تیپ، ترتیبی اتخاذ نمایند که در این مدت هیچگونه اتفاق و سانحهای در این منطقه روی ندهد؛ بعد از 13 فروردین وضعیت به صورت عادی برخواهد گشت و به علت کمشدن تردد، کنترل و مراقبت به سادگی انجام پذیر خواهد بود.
چون مطالب قابل بحث دیگری نبود، جلسه در ساعت 1230 خاتمه و جلسه آینده به روز 15 /1 /55 موکول گردید.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان شمالی- 1 صفحه 314