موضوع: تماس نزیه با مهندس مهدی بازرگان
تاریخ سند: 20 مهر 1357
موضوع: تماس نزیه با مهندس مهدی بازرگان
متن سند:
از: 20 ه 12 به: 312 شماره: 26117 /20 ه 12 نزیه1 ضمن صحبت با مهندس بازرگان2 اظهار داشت: دکتر باهری تلفن کرد و گفت کمیسیون بررسی آزادیهای زندانیان سیاسی را می خواهیم با نظر خودمان تشکیل بدهیم البته من آمادگی خود را برای شرکت در کمیسیون اعلام کردم و چون به ایشان گفتم که از اعضاء جمعیت حقوق بشر نیز در آن شرکت خواهند کرد لذا می خواستم از جنابعالی خواهش کنم که شما هم شرکت بفرمایید.بازرگان: بهتر است افرادی شرکت کنند که حقوقدان هم باشند نظیر صدر، دکتر لاهیجی3 نزیه: حاج سیدجوادی4 یا میناچی5 چطور است؟ بازرگان: نه آنها که خیلی سیاسی هستند و جور دیگر فکر می کنند و اگر دعوت بفرمایید در کمیسیون شرکت نخواهند کرد.
نزیه: بسیار خوب پس اصل موضوع که ایراد ندارد.
بازرگان: خیر خیلی هم خوب است.
نزیه: آقا هم که وارد پاریس شدند.
بازرگان: این هم یک مسئله ای شده است.
نزیه: دولت فرانسه تمایلی به اقامت آقا در پاریس ندارد و به همین دلیل به او ویزا نداده و نمی تواند در آنجا به طور دائم اقامت کند و اگر پاسپورت داشت طبق قوانین فرانسه می توانست سه ماه در آنجا اقامت نماید.
بازرگان: مدت اعتبار پاسپورتش تمام شده و باید فرانسه را ترک کند.
نزیه: بهتر نیست تلگرافی به ژیسکاردستن6 رئیس جمهوری فرانسه بفرمایید چون اگر ملاحظه کند که سران جبهه های ایرانی نیز از آقا حمایت می کند شاید مأخوذ به حیا شود مثلاً می تواند تلگرافی به مضمون (ضمن تشکر و اظهاراتی که ایشان انشاءاله خواهد توانست در کشوری مثل فرانسه که مهد دموکراسی و آزادی است بتواند اقامت کند) تهیه و مستقیما به رئیس جمهوری فرانسه مخابره و رونوشت آن را به پارلمان فرانسه بدهید.
بازرگان: ایده خوبی است و همین کار را می کنم.
نظیه یکشنبه: با توجه به وضعیت شنبه مفاد خبر صحت دارد.
ضمنا نزیه همان حسن نزیه رئیس کانون وکلای تهران می باشد.
2ـ باتوجه به متن خبر مراتب جهت هرگونه اقدام مقتضی اعلام می گردد.
و هرگونه اخبار مکتسبه بعدی از منبع 1585 نیز به موقع به استحضار خواهد رسید.
نظریه سه شنبه : نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
نظریه چهارشنبه : نظریه سه شنبه تأیید می گردد.
توضیحات سند:
1ـ حسن نزیه فرزند محمدعلی در سال 1300 ه ش در تبریز متولد شد.تحصیلات خود را تا لیسانس حقوق ادامه داد.
مشاغلی منجمله: رئیس بازرسی وزارت سازمان بیمه های اجتماعی، بازرسی هیئت مدیره سازمان بیمه های اجتماعی و رئیس اداره حقوقی آن و...
را عهده دار بود.
طبق سند بیوگرافیک ساواک.
«نامبرده از طرفداران آقای دکتر مصدق بوده که در تاریخ 16 /8 /1332 طبق ماده 5 فرمانداری نظامی بازداشت، منزلش مورد بازرسی واقع و هیچ گونه مدرک مضره ای بدست نیاورده و متهم مذکور به علت ابتلا به بیماری سل ریوی ضمن سپردن تعهد کتبی مبنی بر اینکه از حوزه قضائی تهران خارج نشود آزاد گردیده است.
مشارالیه پس از تجدید فعالیت جبهه ملی با سمت عضو شورای مرکزی جبهه مذکور شدیدا فعالیت داشته و از امضاءکنندگان اعلامیه شورا و اعلام جرم علیه انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی بوده است.
مشارالیه در تاریخ 29 /4 /40 با قرار بازپرس نظامی به اتهام اقدام علیه مصالح مملکت بازداشت و تحت تعقیب قرار گرفته است.
نامبرده پس از تجدید فعالیت و تشکیلات جبهه به اصطلاح ملی به اتفاق برخی از هواداران جبهه مذکور از جمله مهدی بازرگان مبادرت به تأسیس جمعیت به اصطلاح نهضت آزادی ایران نموده، مشارالیه تا کنون تعدادی اعلامیه های منتشره از ناحیه عناصر افراطی را که به عنوان مقامات عالیه مملکتی نوشته شده امضاء نموده است».
در ماههای آخر عمر رژیم پهلوی و اوج گیری انقلاب اسلامی وی با دکتر علی امینی دیدار و از سوی جبهه ملی پیشنهاد نخست وزیری برای ایشان برده است.
حسن نزیه با گذشت زمان جزء مخالفین انقلاب گردید و به خارج از کشور رفت.
(اسناد ساواک، پرونده انفرادی) 2ـ مهندس مهدی بازرگان در سال 1278 هجری شمسی در تبریز به دنیا آمد.
وی جزو اولین کسانی است که پس از اتمام دوران متوسطه در تبریز و تهران برای ادامه تحصیلات عالی به فرانسه عزیمت و در رشته مهندسی ترمودینامیک تحصیلات خود را به پایان برد.
مهندس بازرگان پس از بازگشت به ایران به عضویت کادر علمی دانشگاه تهران نایل گردید.
وی فعالیت سیاسی خود را از جبهه ملی آغاز نمود.
در دوران نخست وزیری دکتر محمد مصدق ریاست شرکت ملی نفت ایران و بعد سازمان آب تهران را عهده دار گردید.
پس از تعطیلی و توقف کار جبهه ملی اول با سقوط دکتر مصدق بر اثر کودتای 28 مرداد 1332 از جمله کسانی بود که جبهه ملی دوم را تاسیس و در سال 1334 به دلیل فعالیت های سیاسی دستگیر و زندانی گردید.
به دنبال ایجاد اختلاف در جبهه ملی دوم به دلیل عدم عکس العمل مناسب این جبهه در قبال ارتحال مرحوم آیت الله العظمی بروجردی در سال 1340، وی به همراه مرحوم آیت الله طالقانی، دکتر یداللّه سحابی، رحیم عطایی، منصور عطایی، عباس سمیعی و حسن نزیه از جبهه ملی دوم کناره گرفته و نهضت آزادی ایران را تأسیس نمودند.
در سال 1342 سران نهضت آزادی دستگیر و مهندس بازرگان و آیت الله طالقانی به 10 سال زندان محکوم شدند.
لیکن پس از سپری شدن 6 سال مهندس بازرگان آزاد گردید.
مهندس بازرگان در سال 1356 به اتفاق جمعی از سیاسیون و حقوقدانان نظیر کریم سنجابی، ناصر میناچی، حسن نزیه و...
جمعیت دفاع از آزادی و حقوق بشر را تأسیس کردند.
لذا از طرف گروه انتقام که ساخته و پرداخته رژیم شاه بود در تاریخ 11 /2 /1352 یک بمب در مقابل درب منزل وی منفجر شد.
قبل از پیروزی از طرف امام در راس هیئتی به آبادان رفت تا جریان اعتصاب کارگران نفت را بر علیه رژیم که کمر آن را در بعد اقتصادی شکسته بود سامان بهتر و بیشتری دهد و به مسائل آنان رسیدگی کند.
وی همچنین سفری به پاریس نمود تا حضرت امام را از طرح شعار «شاه باید برود» منصرف کند، چه به اعتقاد او طرح شعار رفتن شاه با برخورداری از ارتش و ساواک و پشتیبانی آمریکا، شعاری مناسب و راه کاری عملی نبود.
آقای بازرگان پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی امام (ره) به عضویت شورای انقلاب درآمد و با پیشنهاد اعضای شورا به امام(ره) از طرف ایشان مسئولیت تشکیل دولت موقت که اولین دولت اسلامی پس از پیروزی انقلاب بود را بر عهده گرفت.
دولت موقت مهندس بازرگان به دلیل اتخاذ روشهای غیر انقلابی به خصوص اتخاذ مواضع مخالف با تسخیر لانه جاسوسی آمریکا و نیز اصرار بر انحلال مجلس خبرگان وارد این پیشنهاد از سوی امام از کار استعفا داد که بلافاصله مورد پذیرش امام واقع گردید.
او در نخستین دوره مجلس شورای اسلامی از سوی مردم تهران به مجلس راه یافت.
مهندس بازرگان در تاریخ 30 /10 /1373 در تهران درگذشت.
از جمله آثار قلمی مهندس بازرگان عبارتند از : «مطهرات در اسلام، راه طی شده و عشق و پرستش یا ترمودینامیک انسان».
یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب 12، صص 55 ـ 53.
3ـ عبدالکریم حسینی لاهیجی فرزند محمدعلی، دارای دکترای حقوق، در دوران دانشجویی عضو جبهه ملی بوده و با بروز حادثه قیام 15 خرداد 42 از فعالیت سیاسی کناره گیری می نماید.
نامبرده طی سالهای 39 تا 41 به اتهام شرکت در تظاهرات دانشجوئی از سوی ساواک دستگیر و به قید التزام آزاد گردیده است.
در سال 50 تقاضای گذرنامه برای سفر به سوئیس را داشته که ساواک ابتدا مخالفت و بعد از مصاحبه و گرفتن تعهد مبنی بر عدم فعالیت موافقت نموده است.
مجددا با اوج گیری نهضت اسلامی در سال 56 به اتفاق گروهی از دوستانش اقدام به تشکیل کانون وکلا کرده و به عضویت جبهه دفاع از حقوق بشر ایران درآمده است.
پس از اشغال لانه جاسوسی وی از کشور گریخته و به عضویت شورای ملی مقاومت (منافقین) در آمده است.
(اسناد ساواک، پرونده انفرادی ) 4ـ حاج سیداحمد سید جوادی فرزند سیدعلی در سال 1296 هش در شهر قزوین متولد شد.
وی همراه تحصیل علوم ابتدائی، ادبیات عرب راهم در حوزه علمیه التفاتیه فرا گرفت و پس از آن به تهران عزیمت کرد و پس از اخذ دیپلم وارد دانشکده حقوق شد و به دریافت لیسانس در رشته های سیاسی و قضائی نائل گشت وی پس از انجام خدمت وظیفه در دانشکده افسری و تصدی سمت رابط بین ارتش متفقین و ارتش ایران وارد خدمت دادگستری شد و با ستمهای دادیاری، بازپرسی، دادستانی و ریاست دادگستری در شهرستانهای رشت و اراک و ساوه، در تهران به شغل قضاوت پرداخت.
سپس در سالهای 1340 و 41 که با نهضت آزادی ایران هم همکاری داشت با سمت دادستانی شهرستان تهران به علت فشار ساواک تقاضای بازنشستگی کرد و به شغل وکالت دادگستری پرداخت.
وی در سال های 52 ـ 51 وکالت آیت الله خامنه ای را که از سوی رژیم شاه محکوم شده بود را به عهده گرفت سپس در بهمن سال 57 از سوی امام خمینی (ره) به وزارت کشور منصوب شد و پس از آن در تیر 58 به وزارت دادگستری منصوب گشت.
وی در سال 1359 از سوی مردم قزوین به مجلس راه یافت و مدتی بعد در سال 1361 با سمت سرپرستی دائره المعارف تشیع به فعالیتهای خود ادامه داد.
(نشریه ویژه نمایشگاه بین المللی کتاب، سال 57) 5ـ ناصر میناچی فرزند باقر در سال 1310 در تهران متولد شد.
وی لیسانس قضایی خود را از دانشگاه حقوق دانشگاه تهران گرفت و پس از آن دوره کلاس دوساله دکترای اقتصاد خود را در دانشگاه تهران به پایان رسانید.
از جمله سمتهایی که او داشت وکالت دادگستری و مشاور قضایی بود و در زمان فوت مرحوم شریعتی در لندن بود و به همراه دکتر یزدی، طباطبایی و قطب زاده و مجتهد شبستری جنازه او را پس از انجام تشریفات مذهبی راهی زینبیه - در سوریه - کردند.
او همچنین از اعضای کمیته حقوق بشر، نهضت آزادی و همچنین از بنیانگذاران حسینیه ارشاد در دهه 40 بود.
و در دوم اسفند 1357 وقتی کابینه دولت موقت - مهندس مهدی بازرگان - معرفی شد، او وزیر اطلاعات و سرپرست اوقاف و خیرات گردید که این وزارت خانه ابتدا به وزارت ارشاد ملی و سپس به وزارت ارشاد اسلامی تغییر نام یافت.
در زمان وزارتش طرح اصلاح مطبوعات مطرح شد که با انتقاد شدیدی روبرو شد.
در مجلدات بسیاری از اسناد لانه جاسوسی امریکا که توسط دانشجویان پیرو خط امام منتشر شده نام وی به همراه مذاکراتش با مقامات سفارت و ایالات متحده آمده و از وابستگان به این کشور یاد شده است.
(مجله تهران مصور ش 25 س 22 تیر 1358 * فرم زندگینامه و شخصیتهای مملکتی - سازمان خبرگزاری پارس (پانا) * طلوع و غروب دولت موقت، احمد سمیعی) 6ـ والری ژیسکاردستن رئیس جمهور وقت فرانسه که پس از ناپلئون بناپارت جوان ترین رهبر این کشور محسوب می شد، در سال 1929 میلادی در کوبنز آلمان به دنیا آمد.
او تحصیلاتش را در دانشکده پلی تکنیک فرانسه به پایان رساند و سپس در وزارت دارائی این کشور مشغول به کار شد و در ساماندهی اقتصاد در هم شکسته فرانسه پس از جنگ دوم جهانی سهم به سزائی داشت.
در سال 1956.
م در 27 سالگی عضو کابینه فرانسه شد و سپس به عنوان عضوی از هیئت نمایندگی فرانسه در سازمان ملل متحد فعالیتهای سیاسی خود را عملاً آغاز کرد.
در سال 1962.
م توسط ژنرال دوگل به وزارت دارایی منصوب شد.
او سپس حزب جمهوری خواه مستقل را که با حزب گلیست ها ائتلاف داشت بنیان گذاشت و خود رهبر آن شد.
در سالهای دهه 1960 تدابیر ضد تورمی وی با مخالفت مقامات مالی و کارگری فرانسه رو به رو شد و دوگل به ناچار او را از کار برکنار کرد.
دو سال بعد از آن گفته شد که عدم رأی موافق حزب جمهوری خواه مستقل به رهبری ژیسکاردستن به ژنرال دوگل موجبات سقوط وی را فراهم آورد.
ژیسکاردستن در دوران حکومت ژرژپمپیدو پیوسته شد یک بار وزیر دارایی فرانسه شد و به چهره ای آشنا در کنفرانسهای پولی جهان تبدیل گردید، او این سمت را تا زمان مرگ ژرژپمپیدو حفظ کرد.
ژیسکاردستن در انتخابات سال 1974م.
بررقیب خود فرانسوا میتران پیشی گرفت و به عنوان سومین رئیس جمهور از جمهوری پنجم فرانسه که دوگل پایه گذار آن بود، انتخاب گردید.
او در سال 1975.
م به عنوان اولین رئیس جمهور فرانسه پس از استقلال الجزایر از این کشور دیدن کرد.
رابطه با سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را توسعه داد و به انقطاع رابطه فرانسه با شاخه نظامی این سازمان که از 1966 به دستور دوگل آغاز شده بود خاتمه بخشید و سرانجام در انتخابات 1981.
م از رقیب خود فرانسوا میتران شکست خورد».