تاریخ سند: 25 آبان 1336
متن سند:
فوت شوقی افندی1 رهبر دینی فرقه بهائی ها در لندن در بین کارمندان وزارت امور خارجه که به فرقه مذکور منسوب می باشند ایجاد تأثر عمیق نموده و این کارمندان به مجرد اینکه خبر فوت شوقی افندی را شنیدند کراوات های خود را عوض کرده و به جای آن کراوات سیاه که علامت ماتم می باشد زدند.راجع به فعالیت بهائی ها در وزارت امور خارجه آقای دریابیگی عضو اداره دوم سیاسی وزارت امور خارجه و مشاور هیئت مرزی ایران و شوروی اظهار می داشت که متأسفانه آنها در وزارت خارجه پست های حساس و مهمی را اشغال نموده اند و برای مثال از آقایان محمدحسن پویانی2 و جناب آقای آرام مدیر کل سیاسی وزارت خارجه و آقای بشیرالهی بنام [می توان نام ]برد به طوری که استحضار دارند آقای محمدحسن پویانی معاون اداره و رابط وزارت امور خارجه با سازمان امنیت می باشد و آقای بشیرالهی نیز سمت ریاست اداره محرمانه وزارت امور خارجه را دارد.
جناب آقای آرام مدیر کل سیاسی هم همانطوری که استحضار دارند به سمت سفیر کبیر دولت شاهنشاهی در توکیو تعین [تعیین] شده اند.
همه این اشخاص مردمان ساکت و آرامی هستند و وزارت امور خارجه نیز از خدمات و سعی و کوشش آنها کمال رضایت را دارد.
آقای دریابیگی اظهار می داشت گذاشتن یک نفر بهائی متعصب (بشیرالهی) در رأس اداره محرمانه به هیچ وجه به صلاح کشور نمی باشد.
راجع به آقای بشیرالهی قبلاً گزارش تقدیم شده است ایشان مدت مدیدی هم در اداره اطلاعات وزارت خارجه مشغول کار بود.
اصل در پرونده وزارت امور خارجه در پرونده آقای آرام مدیر کل سیاسی وزارت خارجه بایگانی شود.
ثبت شد 15 /10 /36
توضیحات سند:
1ـ پدر عبدالبهاء پیش از مرگش وصیت کرد که ابتدا عبدالبهاء و سپس پسر کوچکترش «محمد علی میرزا» ملقب به «غصن اکبر» جانشین وی گردد.اما عبدالبهاء به آن وصیت عمل ننمود و به جای او نوه دختری خود یعنی شوقی را به جانشینی برگزید.
شوقی افندی در اروپا درس خواند و بعد از پایان تحصیلات هم در اروپا و امریکا بسر برده و همسر کانادایی نیز اختیار نمود.
این زن که پس از مرگ شوقی نقش بسیار مهمی در فعالیت فرقه بهائیت ایفا نمود خانم «روحیه ماکسول» نام دارد.
شوقی پیشوای سوم بهائیان ـ ملقب به «ولی امراللّه » یا «شوقی ربانی» را بهائیان امام مطاع خود دانسته و فرامین وی را اوامر خدا می شمردند!! شوقی افندی فاقد اولاد بود بنابراین مسئله جانشینی وی دستگاه رهبری بهائیان را به این فکر واداشت که این فقدان را به نحوی جبران کند.
در نتیجه تصمیم گرفتند که پس از وی تشکیلاتی به نام «بیت العدل» رهبری بهائیان را برعهده داشته باشد.
شوقی افندی در سال 1334 خورشیدی در سن پنجاه و هشت سالگی در لندن به طور ناگهانی درگذشت و برخلاف رسم بهائیان که هر ساله وصیت نامه خود را که قبلاً نوشته اند تجدید می نمایند، از خود وصیت نامه ای هم به جای ننهاد.
2ـ محمدحسن پویانی فرزند عبدالنبی متولد 1288 خرمشهر (نام خانوادگی قبلی بهبهانی) نامبرده لیسانس شیمی از دانشگاه آمریکایی بیروت بوده و 3 سال آموزش ضمن خدمت در رشته حقوق در دانشکده حقوق و علوم سیاسی را گذرانده است.
وی مترجم زبان انگلیسی بوده و به زبانهای فرانسه و عربی آشنایی داشته است.
پویانی در سال 1318 در وزارت پیشه و هنر (اداره کل معادن) استخدام گردید و در سال 1323 به استخدام وزارت امور خارجه در آمد و مشاغلی منجمله : دبیر اول، دوم و سوم سفارت ایران در دهلی نو ـ منشی و مترجم هیئت نمایندگی ایران در اولین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در لندن ـ دبیر اقتصادی در پیمان بغداد (سنتو) ـ رایزن سفارت ایران در واشنگتن ـ وزیر مختار و رایزن سفارت ایران در الجزایر و جاکارتا ـ سفیر ایران در بودا پست و مسئول اداره ترجمه وزارت امور خارجه را عهده دار بود.
بنا به اظهارات خودش وی از سال 42 تا 48 در کانون فراماسونری (لژ مهر) به عنوان عضو عادی فعالیت داشته ولی در سال 48 به دستور وزارت امور خارجه از عضویت در کانون رسما استعفا داده است.
در حالی که بنابر گزارشات واصله از نخست وزیری رژیم سابق نام مشارالیه در لیست استعلامی نخست وزیری وقت از سازمان امنیت کشور در سال 51 بدست آمده که نشانگر عدم استعفای وی از فراماسونری بوده است.
ضمنا نامبرده در سال 47 در مسافرت شاه به شوروی جزء همراهان او بود.
(اسناد ساواک ـ پرونده های انفرادی)