تاریخ سند: 18 شهریور 1357
تظاهرات میهنی در شهرهای خرم دره و ابهر ـ استان زنجان
متن سند:
1ـ ساعت 1700 روز 18 /6 /57 (2537 شاهنشاهی)، حدود 1500 نفر از اهالی
شاهدوست و میهن پرست شهر خرم دره ـ استان زنجان، در حالیکه تمثالهائی از
اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر را با خود حمل میکرده اند، در خیابان
اصلی شهر مذکور اقدام به تظاهرات میهنی نموده و سپس متفرق گردیده اند.
2ـ از حدود ساعت 1700 روز 18 /6 /57، قریب 2000 نفر از اهالی شهر ابهر
استان زنجان ضمن انجام تظاهرات میهنی، در جلو شهربانی ابهر اجتماع و با دادن
شعار «زنده باد شاه»، قصد قربانی کردن دو رأس گوسفند را داشته اند که رئیس
شهربانی مداخله و آنها را به حفظ نظم و آرامش دعوت نموده، لکن جمعیت با بلند
کردن رئیس شهربانی روی دست همچنان به تظاهرات میهنی ادامه داده اند.
3ـ ساعت 2000 روز 18 /6 /57، عده کثیری از اهالی شاهدوست و میهن پرست
شهر ابهر ـ استان زنجان، در حالیکه شعارهائی بنفع حکومت ایران میداده اند به
طرف مسجدی که در آن حدود 150 نفر از قشریون مذهبی مشغول استماع
سخنرانی یکی از وعاظ بوده اند، حمله و ضمن مجروح کردن تعدادی از جمعیت
حاضر در مسجد آنها را فراری داده اند که با مداخله مامورین انتظامی حادثه در
ساعت 2100 روز مذکور خاتمه پذیرفته است.
ارزیابی خبر :
خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
* امروز (18 /6 /57) «شارل
پاپیرو سخنگوی کاخ سفید
اعلام کرد که از عمل انجام
شده (جمعه 17 شهریور) در
تهران و سایر شهرهای بزرگ
ایران خوشحال است.
و ادامه
می دهد ما در روز جمعه 17
شهریور اعلام کردیم که
امیدواریم نظم به زودی در
تهران برقرار گردد و امروز
شنبه 18 شهریور را تکرار
می کنیم امیدمان را به بازگشت
آرامش علی رغم تأسف
عمیق مان به واسطه از دست
رفتن عده ای و همچنین برای
زخمی ها از دست نداده ایم.
برای ما روشن است که نظم
می بایستی برقرار گردد.
»
(ماهیت و عملکرد امپریالیسم
امریکا در ایران، صص 79 و
80) حمایت امریکا از
حکومت شاهنشاهی و تایید
کشتار مردم در میدان شهدا به
اینجا خاتمه نیافت.
«در
جریان رویداد خونین 17
شهریور 1357 کارتر در کمپ
دیوید مشغول مذاکره با
سادات و بگین بود و ظاهرا به
درخواست و توصیه رئیس
جمهور مصر [و در واقع به
خواست برژینسکی و دیگر
مقامات سیاسی امریکا] به شاه
تلفن کرد.
» (تاریخ روابط
خارجی ایران، ص 305)
«همه گزارش ها حاکی از این
بود که شاه از این که موفق به
برقراری نظم نشده افسرده و
ناراحت است و نمی داند در
برابر موج بعدی تظاهرات
دست به چه کاری بزند، وارن
کریستوفر (معاون وزارت
خارجه) در کمپ دیوید با من
تماس گرفت و توصیه کرد که
پرزیدنت کارتر هر چه زودتر
با شاه صحبت کند.
من
(برژینسکی) هم ضمن
گزارش اوضاع ایران از
پرزیدنت کارتر خواستم با
شاه تماس بگیرد و کارتر هم
ضمن گفت و گوی تلفن با شاه
پشتیبانی امریکا را از وی و
اقداماتی که برای برقراری
نظم به عمل می آورد تایید
کرد.
سولیوان (سفیر امریکا
در تهران) بعدا گزارش داد که
تلفن کارتر به طور موقت
روحیه شاه را تقویت کرده
ولی اثر آن به زودی از میان
رفت و شاه دوباره دچار تردید
و تزلزل شد.
» (توطئه در
ایران، ص 25)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 11 صفحه 102