تاریخ سند: 9 فروردین 1357
مأمورین گشت کمیته مشترک ضدخرابکاری1 اصفهان در تاریخ 8/1/37 ضمن گشت به شخصی به نام عبدالرسول کاردان پور
متن سند:
شماره: 5064/ ﻫ تاریخ: 9 /1 /2537[1357]
از: اصفهان
خیلی فوری
مأمورین گشت کمیته مشترک ضدخرابکاری1 اصفهان در تاریخ 8 /1 /37 ضمن گشت به شخصی به نام عبدالرسول کاردان پور فرزند محمدباقر مظنون ضمن بازرسی بدنی تعداد دو برگ اعلامیه مضره فتوکپی شده به امضاء حوزه علمیه مشهد2 در مورد انجام مراسم چهلم مقتولین حادثه تبریز به دست آمده که در آن ضمن تحریک افکار عمومی و دعوت به شرکت در مجالس مورد نظر اعلام گردیده که مردم غیور خراسان مصمم است در روز 10 /1 /37 روز اربعین اول شهدای تبریز و اربعین دوم شهدای قم مجلس بسیار مجلل و شکوهمندی با شرکت عموم طبقه مردم خراسان و نمایندگان مراجع قم و حوزههای علمیه ایران و نمایندگان مردم استان تهران و سایر استانها و شهرستانهای کشور برگزار نماید. از عموم طبقات دعوت شده در مجلس مذکور شرکت و ضمن اعلام همبستگی و یکپارچگی در امر مبارزه [با] باطل ایفاء نمایند. ضمناً برنامه آن بدین شرح است.
شروع
ساعت 0900 قبل از ظهر پنجشنبه 10 /1 /37 به ساعت قدیم محل اجتماع میدان دقیقی (فلکه آب) و امتداد خیابان تهران و خسروی نو
برنامه
1. حرکت به طور دستهجمعی از میدان دقیقی به طرف مسجد جامع گوهرشاد رأس ساعت 0930
2. سخنرانی یک تن از فضلاء و مدرسین حوزه علمیه مشهد ساعت 1000
3. سخنرانی یک تن از علماء بزرگ کشور ساعت 1045
ضمناً جهت مزید استحضار، متهم مذکور با پرونده و مدارک به شهربانی اصفهان تحویل گردید که از آن طریق پروندهاش تکمیل و جهت پیگرد قانونی به دادسرا اعزام گردد.
هوشمند
امنیت داخلی . پخش 1. تصور میکنم همان اعلامیهای باشد که قبلاً دیده بودیم (بررسی شود) عبدالرسول کاردان پور کیست؟ و چه سابقهای دارد؟ بررسی شود. 10 /1
بخش یک 10 /1
بایگانی شود.
نامبرده فوق با مشخصات مندرج سابقه ندارد.
توضیحات سند:
1. کمیته مشترک ضد خرابکاری: عدم هماهنگی نیروهای مختلف نظامی و امنیتی، خصوصاً ساواک و شهربانی، که هر کدام دارای کمیتههای جداگانهای برای مبارزه با گروههای مبارز در دهه ی چهل بودند و برای خوشخدمتی به دستگاه حاکمه، از همدیگر پیشی میگرفتند، موجب به وجود آمدن مشکلات عدیدهای شده بود. وجود اکیپهای گشت متعدد ساواک و شهربانی که هر کدام به طور مستقل عمل میکردند، باعث به وجود آمدن درگیری و برخورد آنها با یکدیگر در سطح شهر میشد و چه بسا مأمورین شهربانی دنبال فردی بودند که به وسیله ساواک دستگیر شده بود، یا بالعکس، ساواک در صدد دستگیری کسی برمیآمد که قبلاً توسط شهربانی بازداشت شده بود. این مسئله موجب شد تا سران رژیم، متمرکز نمودن این فعالیتها را تحت یک فرماندهی واحد، در دستور کار قرار دهند و بر این اساس، با الگوبرداری از سیستم اطلاعاتی انگلیس که تجربه مبارزه با ارتش آزادیبخش ایرلند را در جنگهای شهری و چریکی داشت، دو کمیته مستقر در اوین که متعلق به ساواک بود، با کمیته شهربانی در یکدیگر ادغام شد و طرح تأسیس کمیته مشترکی تحت عنوان «کمیته مشترک ضد خرابکاری » تهیه و ارائه و با دستور محمدرضا پهلوی، در تاریخ چهارم بهمن ماه 1350 تأسیس گردید. در این کمیته مشترک که در آن، شهربانی نقش «اداره ویژه» اسکاتلندیارد و ساواک نقش «ام. آی. 5» را داشت، در محل اداره اطلاعات شهربانی تشکیل شد و بعدها در شهرستانها نیز شعبههایی که تحت نظر مرکز فعالیت مینمودند، راهاندازی گردید. اولین رئیس کمیته مشترک، سپهبد جعفرقلی صدری، رئیس شهربانی وقت و رئیس ستاد آن، پرویز ثابتی، مقام امنیتی ساواک، بود و نمایندگانی از ارتش و ژاندارمری نیز به منظور هماهنگی در ترکیب آن قرار داشتند.
ساواک که ریاست شهربانی را بر این کمیته برنمیتابید، چندماه بعد، دوباره کمیته اوین را فعال کرد و به صورت مستقل به پیگیریهای خود مشغول شد. این مسئله موجبات تضعیف کمیته مشترک و تغییر ساختار و مقدمات ریاست ساواک بر آن را فراهم آورد. در این مرحله که در سال 1352 صورت گرفت، انتخاب ریاست کمیته مشترک از بین امرای ساواک صورت و بودجهی آن نیز در اختیار او قرار گرفت. بدین ترتیب بود که سرتیپ رضا زندیپور، به عنوان زیرمجموعهی اداره کل سوم ساواک و با سمت معاونت آن اداره کل، به ریاست این کمیته منصوب شد و در واقع، پرویز ثابتی حاکم مطلق آن گردید.
2. در جریان انقلاب اسلامی، اعلامیههای مختلفی با امضای حوزه علمیه خراسان منتشر شد. نمونه دیگری از این نوع اعلامیه که در سوابق موجود است، اعلامیهای دستنویس و یک برگی درباره اربعین شهدای قم میباشد که در آن آمده است: «چهلمین روز حادثه جانگداز حوزه علمیه قم را که به دنبال تجاوز ظالمانه و غیرانسانی ایادی دژخیم (شاه) به مردم شریف و محصلین علوم دینی به وقوع پیوست، به عموم مسلمانان جهان به ویژه اهالی محترم شهرستان مشهد تسلیت میگوئیم. به همین مناسبت طبق فرمان صادره از طرف مراجع تقلید شیعه و به موجب دستور حضرت آیتالله العظمی آقای حاج سیدعبدالله شیرازی شنبه شب پس از ادای مراسم نماز در مسجد بناها مجلس ترحیم برگزار خواهد شد.» بخش ضمائم
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 11 صفحه 236