تاریخ سند: 23 اردیبهشت 1340
موضوع: جلسه منزل اسداله رشیدیان
متن سند:
شماره: 5 ـ 7 /316
قبل از ظهر روز گذشته جلسه منزل اسداله رشیدیان دایر بوده و عده ای در
حدود یکصد نفر از طبقات مختلف از جمله سرتیپ حکیمی ـ حاج مخملباف
سیدعلی مهرام ـ جواد فرشچی ـ حسن یکتاپور ـ مظفر هاشمی ـ حسن ورندلی
رمضانی و عده ای در حدود 25 نفر از خریداران اراضی شرکت شین و عده ای از
کارمندان در آن شرکت کرده اند.
در این جلسه کارمندان روزمزد دخانیات درباره وضع استخدامی خود از
رشیدیان درخواست کمک نموده و رشیدیان به مهندس انزلچی پیشکار خود
دستور داده که با صارمی مدیرکل دخانیات تماس گرفته و در مورد کار آنها
مذاکره به عمل آورد.
خریداران اراضی شرکت شین درباره کار خود از رشیدیان
سئوال کرده اند و مشارالیه پاسخ داده اقداماتی را که لازم بوده تاکنون انجام داده
است.
خریداران مزبور گفته اند چنانچه رشیدیان اجازه دهد هم اکنون به طور
دسته جمعی به منزل آقای دکتر امینی نخست وزیر برای انجام درخواست خود
بروند و نامبرده پاسخ داده مانعی ندارد و اضافه نموده که او در هر صورت حاضر
به انجام درخواست های مردم می باشد و برایش فرق نمی کند که چه کسی
نخست وزیر است و همچنین رشیدیان اظهار داشته آقای نورالدین الموتی1 وزیر
دادگستری آدم خوبی است و او در مورد کار خریداران اراضی شرکت شین با ایشان
ملاقات و مذاکره خواهد نمود و بالاخره قرار شد صبح روز سه شنبه
آینده (26 /2 /40) خریداران اراضی شرکت شین در وزارت دادگستری اجتماع
کرده و منتظر باشند تا رشیدیان به آنجا رفته و راجع به کارشان با اولیای آن
وزارتخانه مذاکره نماید.
چند نفر از حضار با مهندس انزلچی پیرامون انحلال مجلسین بحث کرده اند و
مشارالیه اظهار نموده دولت باید هر چه زودتر انتخابات را انجام دهد و
مخلمباف گفته و جبهه ملی هم اصرار دارد که انتخابات زود انجام شود انزلچی
نظر جبهه ملی2 را در این باره تأیید کرده است.
توضیح آنکه ایاب و ذهاب مردم
ظرف چند هفته گذشته به منزل رشیدیان خیلی کمتر از سابق شده و روز گذشته
بین مراجعین به منزل نامبرده شایعاتی وجود داشته مبنی بر اینکه چون آقای
دکتر امینی با رشیدیان و فرود مخالف هستند.
لذا اقداماتی علیه آنها و دارودسته آنها صورت نخواهند داد و از جمله انتظار
خدمت جوادی بازرس کل کشور را نمونه این موضوع ذکر می کرده اند لیکن روی
هم رفته افراد بی نظر برکناری جوادی را به علت سوءشهرت و نادرستی او
می دانسته اند.
بایگانی شود.
کامیاب 25 /2 /40
به پرونده نامبرده بالا ضمیمه و به اداره یکم ارجاع شود.
ثابتی 24 /2 /40
توضیحات سند:
1ـ نورالدین الموتی در سال
1282 شمسی در قزوین متولد
شد.
وی فارغ التحصیل کلاس
قضائی بود و در سال 1311 کار
دولتی را با سمت امین صلح ناصح
تبریز در دادگستری آغاز کرد و
سپس مشاغل زیر را به عهده
گرفت : کارمند علی البدل دادگاه
شهرستان تهران، دادیار دادسرای
بدوی انتظامی، رئیس شعبه هشت
دادگاه تهران، رئیس کل
دادگاههای تهران، معاون اول
دادسرای تهران، مستشار
دادگاههای استانهای اول و دوم،
بازرس قضائی اداره نظارت،
دادیار دادسرای انتظامی قضات،
رئیس کل امور ورشکستگی،
بازرس بازرسی کل کشور،
مستشار دیوان عالی کشور و
وزیر دادگستری در کابینه علی
امینی.
وی که برادر میرعماد
الموتی از متهمین به عضویت در
گروه 53 نفره در زمان رضاخان
بود، هیچ گونه ارتباطی با هسته
کمونیستی نداشت، اما در سال
1316 دستگیر و زندانی شد و
پس از شهریور 1320 به دنبال
سقوط رضاخان و آزادی گروه
53 نفره و تشکیل حزب توده، به
حزب پیوست و علاوه بر عضویت
در کمیته اجرائی حزب به سمت
دبیرکل و عضویت کمیسیون
نظارت و تفتیش برگزیده شد.
پس
از کنگره اول، الموتی هر چند دبیر
اول حزب بود و حق امضاء داشت،
ولی رهبر حزب شناخته نمی شد.
وی این وظیفه را به همراه دکتر
بهرامی و ایرج اسکندری انجام
می داد.
در سال 1324 که او
شانس عضویت در کمیته مرکزی
را در سازماندهی جدید از دست
داده بود، از حزب خارج شد.
وی
پس از خروج از حزب توسط علی
امینی داماد وثوق الدوله به
عنوان قیم فرزندان کوچک
وثوق الدوله انتخاب گردید و از
این طریق به خاطر درصد معینی
که از اموال می گرفت، ثروت قابل
توجهی به دست آورد.
در جریان
کودتای اول سرلشگر ولی اللّه
قرنی که امینی به همکاری با او
متهم شده بود، از الموتی هم به
عنوان عضو هسته سیاسی نام برده
شده است.
نورالدین الموتی در
سال 1346 درگذشت.
ر.ک : خاطرات دکتر امینی، صص
98ـ99.
سالنامه کشور ایران، سال 1341،
ص 182.
طبری، ص 79.
خاطرات کیانوری، ص 38.
نجاتی، کودتای قرنی، ص 88.
مهدوی، ص 339.
2ـ جبهه ملی: اول آبان 1328 ه
ش نوزده نفری که در تحصن
دربار شرکت کردند [دکتر مصدق،
شمس الدین امیر علایی، یوسف
مشار، دکتر شایگان، محمود
نریمان، دکتر سبحانی، دکتر
کاویانی، دکتر مظفر بقایی، حسین
ملکی، عبدالقدیر آزاد، عباس
خلیلی، حائری زاده، عمیدی
نوری، دکتر حسین فاطمی، جلالی
نائینی، احمد ملکی، ارسلان
خلعتبری، مهندس زیرک زاده،
سید محمود غروی] در منزل دکتر
مصدق جمع شدند و تصمیم
گرفتند اولاً عنوان خود را جبهه
ملی بدهند ثانیا کمیسیونی برای
تنظیم اساسنامه انتخاب کنند...
.
سال 39 که انتخابات دوره بیستم
در کوران جدیدی از سیاست با
عنوان آزادی آغاز شد افرادی از
حزب ایران جلساتی را با دعوت
اللهیار صالح و باقر کاظمی
تشکیل دادند و فعالیت هایی را
آغاز کردند که تا سال 42 ادامه
داشت اجتماع این دوره را
جبهه ملی مردم می نمایند...
جبهه ملی سوم را در سال 44
برای جذب مردم و وحدت که
مرکب از نهضت آزادی ایران ـ
حزب مردم ایران حزب ملت
ایران، سازمان دانشجویان جبهه
ملی ایران و جامعه
سوسیالیست های نهضت ملی
ایران بود تشکیل دادند که در
مرحله تشکیل باقی ماند و به
فعالیت نرسید...
.
جبهه ملی
چهارم مربوط به زمان
اوج گیری نیروی مذهبی است و
آن وقتی است که حکومت جدید
امریکا سیاست حقوق بشر کارتر
را اعلام کرد...
عده ای باز به
فکر جبهه ملی افتادند ...
.
ماسک بر چهره می زدند صاحب
عقیده و ایمان شدند محقق و
دانشمند گردیدند و با دسیسه و
نیرنگ ـ مدعی وراثت خون
ده ها هزار شهید گردیدند.
یاران امام به روایت اسناد
ساواک شهید لاجوردی ص 34
منبع:
کتاب
رشیدیانها به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 19