موضوع: روحانیون اهواز
تاریخ سند: 13 آبان 1343
موضوع: روحانیون اهواز
متن سند:
تاریخ:13 /8 /1343موضوع: روحانیون اهواز
طبق اطلاع واصله از اهواز پس از اعلام تبعید آقای خمینی1 از رادیو ایران آیت‌اله علم الهدی اظهار داشته: باید درب تمام مساجد بسته شود. لیکن آیت‌اله بهبهانی با این عمل مخالف بوده و گفته است به پاس احترام آقای خمینی مدت 10 روز پیشنمازان به مسجد نروند ولی درب مساجد باز باشد.
توضیحات سند:
1. تبعید امام خمینى (ره) به ترکیه: به دنبال تصویب لایحه مصونیت مستشاران و اتباع آمریکا در ایران (کاپیتولاسیون) در سیزدهم مهر 1342 ﻫ.ش توسط مجلس شوراى ملى و تصویب تشریفاتى مجلس سنا و همچنین طرح مجدد آن در زمان نخست وزیرى حسنعلی منصور در 21 مهر 1343 و تصویب مجدد در مجلس شوراى ملى، امام خمینى (ره) در چهارم آبان ماه 1343 با ایراد سخنرانى مهیج و کوبنده موضع نهضت را در برابر استکبار شرق و غرب روشن نمودند و رهبر نهضت طى یک سخنرانى در قم نفوذ آمریکا را به همه اعلام خطر کرد و گفت امروز تمام گرفتارى ما از امریکا و اسرائیل است و به دنبال این سخنرانى طى اعلامیه‌اى که در سطح گسترده‌اى پخش گردید، امام خمینى تصویب کاپیتولاسیون را اقرار به مستعمره بودن ایران نامیده و رأى مجلسین را مخالف اسلام و قرآن شمردند. رژیم شاه که از بالا گرفتن نارضایتى مردم و تحریک افکار عمومى، سخت وحشت کرده بود. دریافت که با بودن رهبر و پیشواى آگاهى چون امام خمینى (ره) در ایران، نه تنها پیاده کردن طرحها به اصطلاح اصلاحى شاه ممکن نیست بلکه اساس رژیم نیز در معرض زوال قرار دارد، لذا مصمم شد که با دستگیرى و تبعید ایشان خود را از مهلکه رها سازد.شب 13 آبان 1343 صدها کماندو و چترباز مسلح، خانه امام را در قم محاصره کردند، از بام و دیوار وارد منزل شدند و براى دستگیرى ایشان به جستجو و ضرب و شتم خادمین منزل پرداختند. مأموران پس از یک سلسله اقدامات توهین‌آمیز، امام را با اتومبیلى که آماده شده بود، به تهران انتقال دادند. اتومبیل حامل امام، فاصله بین قم ـ تهران را در مدتى کمتر از 90 دقیقه پیمود و به فرودگاه مهرآباد رسید. هنوز آفتاب روز 13 آبان سر از افق بیرون نیاورده بود که رهبر بزرگ نهضت، به جرم دفاع از استقلال وطن و بهروزى هموطنان مسلمان بیرون برده شد و به ترکیه تبعید گردید. در سپیده دم همان روز، فرزند بزرگ امام، آیت‌الله شهید سید مصطفى خمینى، دستگیر و به زندان قزل قلعه منتقل شد. اطلاعیه سازمان اطلاعات و امنیت کشور از رادیو پخش و در مطبوعات نیز منتشر شد. متن اطلاعیه بدین شهر بود: «طبق اطلاع موثق و شواهد و دلائل کافى چون رویه آقاى خمینى و تحریکات مشارالیه برعلیه ملت و امنیت و استقلال و تمامیت ارضى کشور تشخیص داده شد، لذا در تاریخ سیزدهم آبان ماه 1343 از ایران تبعید گردید.»
ر. ک: کوثر، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى (ره)، چاپ چهارم، تابستان 1378، ج 1، صص 166ـ167؛ نهضت امام خمینى، سید حمید روحانى، انتشارات راه امام، چاپ ششم، مهرماه 1359، ج 1، صص 744 ـ 740.
قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 9 جلد،1382.