تاریخ سند: 1 تیر 1344
موضوع: آقای شیخ محمدعلی عالمی1 فرزند جواد مقیم سمنان
متن سند:
از: ساواک سمنان تاریخ: 1 /4 /1344
به: ریاست سازمان اطلاعات و امنیت همدان
شماره: 1657 /14ﻫ
موضوع: آقای شیخ محمدعلی عالمی1 فرزند جواد مقیم سمنان
شماره عطف2: 1466 /13/ ﻫـ ـ 17 /3 /44
اطلاعات واصله حاکی است نامبرده بالا به منظور نشر و پخش جزوات چاپی مجمع علمی نجات نسل جوان3 که در شهرستان قم چاپ و توزیع میشود، فعالیتی دارد و بهطور غیر مستقیم با استفاده از وعاظ در جریان دهه اول ماه محرم سال جاری، اهالی و جوانان را به خرید جزوات تشویق کرده است و بهطوری که ضمن نامه خود نوشته و فتوکپی آن به این ساواک ارسال گردیده و مورد تأیید میباشد، توزیع جزوات در حال حاضر وسیله دو نفر کسبه مقیم سمنان و یکی از فرهنگیان محل انجام میشود و شیخ مزبور علی الظاهر دخالتی ندارد و از طرف دیگر رویه نویسنده نامه در بعضی موارد مشکوک است و از این جهت اعمال و رفتار او تحت نظر ساواک قرار گرفته و اینک که در نامه خود به کتب مهندس بازرگان4 اشاره نموده و اضافه شده از محل فروش، دو هزار ریال هم برای شیخ محمدتقی5 نام مقیم همدان ارسال میدارد، موضوع از هر حیث قابل توجه به نظر رسید، زیرا جزوات منظور از طریق کتاب فروشیهای تهران و قم به سمنان ارسال میشود و ارسال وجه از این بابت برای عموزاده خود جالب و ضرورت تعقیب بیشتری را ایجاب مینماید. خواهشمند است دستور فرمایند هر گونه اطلاعات تکمیلی که کسب شد، اعلام فرمایند و مضافاً به اطلاع میرساند از نظر ادامه عملیات و تشخیص واقعیت موضوع و همچنین به دست آمدن مدارک لازم، فعلاً هیچگونه اقدام محسوسی از طریق این ساواک انجام نخواهد شد.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت سمنان. لحسائی
گیرنده. مدیریت کل اداره سوم (326) پیرو 1466 /13/ ﻫ - 17 /3 /44 ساواک همدان. جهت استحضار
______________________
1 .آیتالله حاج شیخ محمدعلی عالمی فرزند حاج شیخ جواد، در ماه مبارک رمضان سال 1306 ش به دنیا آمد. از محضر بزرگان حوزه علیمه بهره برد و سپس در سنگر تبلیغ و ارشاد به فعالیت پرداخت. ایشان از شخصتهای مبارزی بود که در عرصهی فرهنگ، آثار بسیاری از خود به جاری گذاشت که از آن جمله است: «پیغمبر و یاران در 5 جلد. جوانان چه میپرسند. شاگردان مکتب ائمه علیهم السلام در 3 جلد. حسین علیه السلام نفس مطمئنه»
ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز نماینده مجلس خبرگان بود.
2 .ساواک همدان طی شماره 1466 /13/ ﻫ – 17 /3 /44 در این نامه نوشته است: «در کنترل پست یک طغری پاکت فرستنده عالمی از سمنان و گیرنده حاج شیخ محمدتقی عالمی در همدان که از وعاظ ناراحت میباشد، به دست آمد و نامی از کتابهای مهندس بازرگان نیز در آن برده شده و به نظر این ساواک مشکوک به نظر میرسد. علیهذا یک برگ فتوکپی از نامه مزبور جهت هرگونه اقدام مقتضی به پیوست ایفاد میگردد. خواهشمند است دستور فرمایند ترتیبی اتخاذ نمایند که تحقیقات بهطور غیر محسوس انجام گیرد که گیرنده و فرستنده در امر کنترل مکاتبات خود متوجه نشوند.» بخش ضمائم اداره کل سوم نیز پس از دریافت این گزارش، طی شماره: 14901 /316 - 8 /4 /44 به ساواک همدان نوشت: « دستور فرمائید ضمن مراقبت بر اعمال و رفتار شیخ محمد تقی عالمی مکاتبات و مراسلات پستی نامبرده را کماکان زیر نظر قرار داده و با استفاده از منابع نزدیک به وی، به نحو غیر محسوس در مورد سوابق و مشخصات عالمی ساکن سمنان نیز اطلاعاتی جمعآوری نمایند.» بخش ضمائم
3 .آیتالله مکارم شیرازی که در جبهه مبارزات فرهنگی، تلاشی گسترده و چشمگیر داشت، در کنارِ انتشار مجله درسهایی از مکتب اسلام، در سال 1343ش، با کسب مجور از اداره کل تألیف و ترجمه وزارت آموزش و پرورش، گروهی را تحت عنوان «مجمع علمی نجات نسل جوان» سامان دهی نمود تا از این طریق، ضمن چاپ نشریات و کتب سودمند و مورد نیاز نسل جوان، به پاسخگویی شبهاتی که در این دوران از طریق نشریات و مجلات و مجامع مختلف مطرح میگردید، اقدام نماید. این حرکت، نیازمند سازماندهی در شهرهای مختلف بود که از طریق کتابفروشیهای مذهبی، صورت گرفت. در اعلامیهای که به این منظور و برای اخذ تعهد از فروشندگان نشریات این گروه، تحت عنوان «هدفهای مجمع علمی نجات نسل جوان» توزیع گردید، آمده است: «برای اینکه بتوانیم به فعالیت خود در راه این هدف عالی و مقدس توسعه بدهیم، تصمیم گرفتیم از نمایندگان محترم خواهش کنیم که پیمان مقدسی با ما ببندند و تعهد زیر را امضاء کرده برای ما ارسال دارند...» آیتالله مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک. ج اول. اسناد شماره 13027 /20الف – 23 /5 /44 و 7365 /4ه - 19 /5 /44 و 1603 /14ه - 23 /3 /44
4 .مهندس مهدى بازرگان در سال 1278 ش در تبریز به دنیا آمد. وى جزو اولین کسانى است که پس از اتمام دوران متوسطه در تبریز و تهران براى ادامه تحصیلات عالى به فرانسه عزیمت و در رشته مهندسى ترمودینامیک تحصیلات خود را به پایان برد. مهندس بازرگان پس از بازگشت به ایران به عضویت کادر علمى دانشگاه تهران نایل گردید. وى فعالیت سیاسى خود را از جبهه ملى آغاز نمود. در دوران نخست وزیرى دکتر محمد مصدق ریاست شرکت ملى نفت ایران و بعد سازمان آب تهران را عهدهدار گردید. پس از تعطیلى و توقف کار جبهه ملى اول با سقوط دکتر مصدق بر اثر کودتاى 28 مرداد 1332 از جمله کسانى بود که جبهه ملى دوم را تاسیس نمود. وى به همراه مرحوم آیتالله طالقانى، دکتر یداللّه سحابى، رحیم عطایى، منصور عطایى، عباس سمیعى و حسن نزیه از جبهه ملى دوم کناره گرفته و نهضت آزادى ایران را تأسیس نمودند. در سال 1342 سران نهضت آزادى دستگیر و مهندس بازرگان و آیتالله طالقانى به 10 سال زندان محکوم شدند. لیکن پس از سپرى شدن 6 سال مهندس بازرگان آزاد گردید. مهندس بازرگان در سال 1356 به اتفاق جمعى از سیاسیون و حقوقدانان نظیر کریم سنجابى، ناصر میناچى، حسن نزیه و ... جمعیت دفاع از آزادى و حقوق بشر را تأسیس کردند. لذا از طرف گروه انتقام که ساخته و پرداخته رژیم شاه بود بمبی در مقابل درب منزل وى منفجر شد. قبل از پیروزى انقلاب اسلامی از طرف امام در راس هیئتى به آبادان رفت تا جریان اعتصاب کارگران نفت را بر علیه رژیم که کمر آن را در بعد اقتصادى شکسته بود سامان بهتر و بیشترى دهد و به مسائل آنان رسیدگى کند. وى همچنین سفرى به پاریس نمود تا حضرت امام را از طرح شعار «شاه باید برود» منصرف کند، چه به اعتقاد او طرح شعار رفتن شاه با برخوردارى از ارتش و ساواک و پشتیبانى آمریکا را شعارى مناسب و راه کارى عملى نمىدانست. آقاى بازرگان پس از پیروزى انقلاب اسلامى از سوى امام (ره) به عضویت شوراى انقلاب درآمد و با پیشنهاد اعضاى شورا به امام(ره) از طرف ایشان مسئولیت تشکیل دولت موقت که اولین دولت اسلامى پس از پیروزى انقلاب بود را بر عهده گرفت. دولت موقت مهندس بازرگان به دلیل اتخاذ روشهاى غیر انقلابى به خصوص اتخاذ مواضع مخالف با تسخیر لانه جاسوسى آمریکا و نیز اصرار بر انحلال مجلس خبرگان و رد این پیشنهاد از سوى امام، از کار استعفا داد که بلافاصله مورد پذیرش امام واقع شد. او در نخستین دوره مجلس شوراى اسلامى از سوى مردم تهران به مجلس راه یافت. مهندس بازرگان از سال 1359 در شمار منتقدان جمهوری اسلامی درآمد و در سالهای 1365 تز «جدایی دین از سیاست» را مطرح نمود. مهندس بازرگان در تاریخ 30 /10 /1373 در تهران درگذشت.
5. آیتالله محمدتقی عالمی دامغانی، فرزند حاج شیخعلی در سال 1308 ش در همدان متولد شد. مقدمات علوم اسلامی را در همدان کسب و در سال 1329 عازم قم شد. در حدود 15 سال از دروس آیات عظام بروجردی، گلپایگانی و امام خمینی(ره) بهرهمند شد. پس از آن به همدان مهاجرت و در مسجد معروف به (خانه دراز) به تبلیغ دین پرداخت و پس از مدتی بنا به درخواست اهالی به مسجد پیغمبر (ص) که در کنار بازار قرار دارد رفت. در گزارش 20 /10 /43 ساواک آمده است: «شیخ در مسجد پیغمبر روزها منبر میرود شخص ناراحتی به نظر میرسد چون مدت کمی در قم در خدمت آقای خمینی درس خواندهاند زیاد درباره ایشان فعالیت میکند.» ساواک همدان در گزارش دیگری در مورخه 9 /12 /44 مینویسد: «نامبرده یکی از وعاظ ناراحت همدان بوده که با ایراد سخنرانیهای به ظاهر مذهبی و در باطن طرفداری از آقای خمینی با روش جاری دولت مخالفت و اذهان عمومی را نسبت به مقامات مملکتی تحریک و مشوب مینماید که در این مورد اقدام لازم معمول و از منبر رفتن وی جلوگیری گردید. سال گذشته نیز چون مشارالیه قصد زیارت مکه معظمه را داشته از طریق مرکز اقداماتی برای صدور گذرنامه نموده بود که این مرکز با صدور گذرنامه وی مخالفت و مراتب به مرکز منعکس گردید. لکن چون شیخ مزبور در اداره گذرنامه دارای ایادی متنفذی بود موفق به اخذ گذرنامه و خروج از کشور گردید.»
ر ک: گنجینه دانشمندان، ج 7 ص 412، محمد شریف رازی
اسناد ساواک پرونده انفرادی
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک / استان سمنان - کتاب 1 صفحه 40