صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

[موضوع:] برگزاری نماز عید فطر در مسجد هدایت

تاریخ سند: 23 آبان 1351


[موضوع:] برگزاری نماز عید فطر در مسجد هدایت


متن سند:

[شماره:] 16096 /20 ه 12 از ساعت 0600 روز چهارشنبه 17 /8 /51 عده ای در حدود 500 نفر از افراد مختلف به مناسبت عید فطر در مسجد هدایت اجتماع نموده بودند و جمعیت فوق به تدریج از ساعت 0600 به مسجد وارد شدند و چون کسی جهت آماده ساختن مجلس تا ورود سید ابوالفضل زنجانی حضور نداشت تا ذکرهای مربوط به عید فطر را که می بایستی جمعیت آن را ادا نمایند بخواند و نیز از سید ابراهیم موسوی.
حاج جواد جباری و حاج احمد صادق و اداره کنندگان و همه وقت و همه ساله که از ساعت 0500 هر سال در چنین روزی در مسجد حاضر و با خواندن ذکرهای لازم مسجد را آماده برگزاری نماز عید فطر می نمودند خبری نبود لذا مهندس مهدی بازرگان از میان صف حاضرین اظهار داشت ما مشغول گفتن ذکر می شویم تا اگر آقا زنجانی آمدند نماز برگزار شود و در صورت عدم حضور زنجانی مسجد را ترک می نمائیم و به همین جهت مهندس بازرگان مشغول گفتن ذکر شد که حاضرین جواب می گفتند و سپس به علت خسته شدن ایشان شخص دیگری ادامه ذکر را به عهده گرفت و در حدود ساعت 0730 سید ابراهیم موسوی با خونسردی و به دنبال وی حاج جواد جباری وارد مسجد شدند و هیچ گونه عکس العملی نشان ندادند و دکتر یداله سحابی نزد سیدابراهیم موسوی رفت و صحبت هائی با وی نمود که از قیافه موسوی خوانده می شد برای عدم دخالت وی در مراسم روز عید تعهداتی از ایشان گرفته شده تا به هر عنوان از مداخله در نماز عید و ایراد صحبت و ذکری خودداری نماید و حاج جواد جباری نیز همین طور در گوشه ای از مسجد نشست و حاج احمد صادق هم در پایان نماز وارد مسجد گردید.
با ورود سید ابوالفضل زنجانی به مسجد، حاضرین که از عدم برگزاری نماز در سال قبل نگران بودند که نکند امسال هم نماز عید در این مسجد برگزار نشود و از همه جا دستشان کوتاه شود خوشحال شدند و بلافاصله نماز عید فطر توسط زنجانی برگزار و سید ابراهیم موسوی نیز در میان محراب قنوت مربوطه را با صدای بلند قرائت نمود و پس از خاتمه چند ذکر لازم عید فطر را خواند و آنگاه نماز پایان یافت و زنجانی ضمن تلاوت آیاتی از قرآن و ذکر دعاهای لازم سخنرانی خود را شروع و به مدت نیم ساعت در مورد حکومت جهانی اسلامی مطالبی اظهار و ابتدا طی مقدمه ای اشاره به تاریخ اسلام و پیشرفت هائی که تا قلب کشورهای جهان نصیب اسلام گردیده بیان و گفت روی این اصل دنیای استعماری شرق و غرب به دست و پا افتادند و با تفرقه اندازی و نفوذ در میان ملل اسلامی آن چنان کوشیدند که ابتدا دست به اختلاف بین این ملت واحد زدند و به طریقه های مختلف شعباتی در داخل اسلام به عنوان سنی و شیعه به وجود آوردند و...
.
.
زمامداران و خریداری آنها با اعمال فریب کارانه از اقدامات سوء خود علیه مسلمین غافل نشدند و ملت مسلمان را از هم جدا و این مسلمانان از مفهوم و معانی تنها کتاب آسمانی که سعادت و روشن کننده عالم بشریت بود دوری جستند و به همین علت دنیای استعمارگر با استثمار این کشورها توانستند از خود آنها که زمامداران وقت هر کشور بودند به این تفرقه بیشتر دامن زنند تا جائی که آمدند و نشستند و به زمامداران گفتند شما وابسته به تاریخی کهن که سر آمد تاریخ اسلام است می باشید زیرا مبنای تاریخ شاهنشاهان از هزاران سال قبل بوده و با نشان دادن نوشتجات سنگی و عنوان کردن نام چند تن از زمامداران آن ایام چون مهرداد و داریوش و غیره اصرار و ابرام در قبول وابستگی این زمامداران به آن دوران شاهان، اسلام را خیلی کوچکتر جلوه گر ساختند و با این توصیف نقشه های خود را عملی و ما دیدیم که چنان و چه ها کردند و ثمره آن این گونه دامن گیر ملت مسلمان شده است.
1 ملتی که پشت به تعالیم عالی قدر قرآن و اسلام کرد باید در آتش ظلم و بی داد بسوزد و جرأت نفس کشیدن را نداشته باشد و سخنان وی در ساعت 0900 پایان یافت و حاضرین ضمن صرف چای و شیرینی و دیده بوسی با هم پس از توقفی چند مسجد را ترک نمودند.
ضمنا حاج احمد صادق به حاضرین اظهار داشت اگر کسانی را جهت دادن فطریه سراغ ندارید می توانید فطریه خود را در صندوق مسجد بریزید تا مسجد آنها را به مستحق آن برساند و عده ای نیز فطریه خود را در آن صندوق ریختند.
افراد شناخته شده عبارتند از سید ابوالفضل زنجانی.
مهندس مهدی بازرگان.
دکتر سحابی.
مهندس حسن عرب زاده.
صدر حاج سید جوادی (دادستان سابق تهران).
مهندس محمد بهفروزی.
حاج محمد مدیر شانه چی.
حاجی ناطقی.
حاج احمدعلی بابائی.
محمدصادق اسلامی.
حاج احمد صادق.
هزارخانی.
ابراهیم کریمی.
قاسم ختنی.
سید ابراهیم موسوی.
حاجی ابراهیم کریمخانی.
مصطفی صادقی.
داریوش چوبک.
عبداله درزی.
علی اکبر حامد.
توسلی.
اله پناه مروج عاشری.
سید حسین میرحسینی.
عباس رادنیا.
فدائی فر.
حاج جواد جباری.
محمدعلی قیومی هوشیار.
اسمعیل کریمخانی.
رخ صفت و محمدمهدی یزدان پناه.
نظریه شنبه ـ امسال صحن و مقبره های مسجد هدایت خالی و خیلی جمعیت کمتر از سال قبل بود و اصولاً رونق و رواجی نداشت ضمنا در طبقه بالای مسجد اکثر بانوان افراد شناخته شده حضور داشتند.
نظریه سه شنبه ـ ضمن تأیید نظریه شنبه، یادشدگان در 312 دارای سابقه اند.
آذری نظریه چهارشنبه ـ نظری ندارد.
دانشور

توضیحات سند:

* تاریخ : 25 /8 /51 شماره : 16140 /20 ه 12 موضوع : تشکیل جلسات مذهبی در مسجد هدایت از تاریخ 14 /8 /51 الی 20 /8 /51 نماز جماعت در مسجد هدایت توسط سید ابراهیم موسوی برگزار شد و مطالب سیاسی عنوان نگردید لیکن از ساعت 0500 روز 17 /8 /51 مردم جهت اقامه نماز فطر در مسجد اجتماع کرده بودند و در ساعت 0730 سید ابوالفضل زنجانی به مسجد وارد و پس از خواندن خطبه نامبرده شروع به سخنرانی نمود و گفت استعمار برای ملت ها طرق مختلفی را انتخاب می کند اول زمامداران را می خرد و دوم اقتصاد مملکت را در دست می گیرد سوم از عدم هماهنگی عقاید مردم استفاده کرده و آنها را به جان هم می اندازد و حالا می بینیم ما در چه وضعی هستیم عده ای طرفدار و عضو انگلوساکسون هستند و عده ای عضو سیا و عده ای هم از توبره و آخور می خورند آیا نمی بینید در دنیا چه برادرکشی جریان دارد از ششصد میلیون مسلمان جز نفاق چیزی نمانده ؛ ما در اینجا سنگ به سینه می زنیم و از آوارگان فلسطین حمایت می نماییم ولی استعمار در بین آنان نفاق می اندازد و از داخل، آنها را نابود می کند البته استعمار بیکار نیست و تا جائی که توانسته به ریشه اسلام تیشه زده مثلاً در اوج قدرت اسلام مصریان را تحریک کرد شماها فراعنه دارید و به شما چه ربطی دارد به اسلام افتخار کنید نامبرده در ضمن سخنانی گفت شماها تاریخ 2500 ساله مدون دارید شاهنشاهی داشتید و بعدا هم قناعت نکرد نوکران خود را تحریک کرد که به این آقایان (پوفیوزها) بگوئید ما عرب نیستیم و باید زبان ما عوض بشود ای نوکران بدانید دین ما اسلام و زبان ما هم همین 32 حرف است بس است خاموش شوید و به آخورهای خود برگردید.
نظریه شنبه.
نظری ندارد.
نظریه سه شنبه.
نظری ندارد.
نظریه چهارشنبه.
نظری ندارد.
1ـ اگرچه ناسیونالیسم به عنوان وطن دوستی و دفاع از وطن در برابر بیگانه و یا مبارزه با استبداد در چارچوب اسلام نیز می گنجد اما ناسیونالیسم به عنوان یک مکتب فکری و سیاسی اساسا با مذهب ناسازگار است.
زیرا اولاً ناسیونالیسم خاص گرا است و هدف محدودی را دنبال می کند، در حالی که مذهب اهداف جهان شمولی دارد.
ثانیا هدف ناسیونالیسم نیل به حاکمیت ملی است و این خود مبتنی بر تفکر اومانیستی و خودخواهی انسان است در حالی که مذهب انسان را خلیفه اللّه می داند و خودخواهی های انسان را نمی پذیرد.
ثالثا ناسیونالیسم مخالف دخالت دین در سیاست و یا حاکمیت دینی است اما مذهب در دخالت دین در سیاست تأکید دارد و اما آنچه که به عنوان ناسیونالیسم مذهبی مطرح شده است اگر هم درست باشد باید نوعی تاکتیک و دفع افسد به فاسد تلقی کرد زیرا در جریان مشروطیت غرب گرایان اعم از لیبرال ها و ناسیونالیست ها در صدد کپی برادری از انقلاب فرانسه برآمدند و می کوشیدند همان ادبیات و همان اهداف را در ایران دنبال کنند، در حالی که در فرانسه مذهب و روحانیت در خدمت استبداد قرار داشته است اما در ایران مذهب و روحانیت همواره در برابر استبداد و پیشاپیش نهضت های آزادی بخش حرکت کرده است.
ناسیونالیسم اگرچه در غرب موجب پیدایش قیام های آزادی بخش و استقلال طلبانه شده است و در بسیاری کشورهای غیر غربی هم اثرات مثبتی داشته است اما به عنوان یک فلسفه سیاسی و مکتب فکری مبتنی بر اومانیسم و حاکمیت ملی و سکولاریسم و غیر بومی بودن آن تاکنون نتوانسته است در ایران منشأ خدمات ملی و یا حاکمیت ملی گردد.
بلکه برعکس ناسیونالیست ها به طور عمده یا سرسپرده دولت های خارجی بودند و یا عوامل استبداد داخلی و به جای آن که ناسیونالیسم موجب شود مردم پایه قدرت به شمار آیند برعکس، حکومت ها و یا اجانب منشأ قدرت محسوب می شدند و در هر حال هدف اصلی ناسیونالیسم در ایران ضدیت با اسلام بوده است.
با اشغال ایران توسط متفقین در جریان جنگ جهانی دوم و دخالت های آشکار و پنهان روس و انگلیس و سپس آمریکا در امور داخلی ایران، از شهریور 20 به تدریج روحیه بیگانه ستیزی در میان مردم تقویت شد که در همین ایام ناسیونالیسم بیگانه ستیز شکل گرفت.
اما در پایان دهه 20 جبهه ملی اول که در جو یادشده اعلام موجودیت کرده بود به تدریج با تکیه بر آموزه های غربی در شکل و اداره حکومت از قبیل دموکراتیک بودن حکومت، لیبرالیسم و غیره مجددا ناسیونالیسم بیگانه ستیز به رهبری دکتر مصدق به سرعت تبدیل به ناسیونالیسم غربگرا شد و در همین ایام است که شاخه های دیگر ناسیونالیسم تحت عنوان ناسیونالیسم چپ، نژادگرا و قومیت گرا مطرح می شود که خود نشان از بی پایگی ناسیونالیسم در کشور ما دارد.
(روزنامه رسالت، شماره 6201، تاریخ 31 /4 /86، صفحه 17)

منبع:

کتاب پایگاه‌های انقلاب اسلامی، مسجد هدایت به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 454



صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.