صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : اظهارات سیدمحمود طالقانی در مورد خلیل ملکی

تاریخ سند: 30 تیر 1347


موضوع : اظهارات سیدمحمود طالقانی در مورد خلیل ملکی


متن سند:

شماره : 15379 /20 ه 2 سیدمحمود طالقانی که روز 28 /4 /47 در طالقان بود اظهار داشت عباس عاقلی زاده و منوچهر صفا و سایر رفقایشان که در زندان بوده اند خیلی با هم صحبت می نمودیم بچه های خوبی هستند ولی افسوس پیرو شخص خلیل ملکی1 هستند که نه دین دارد و نه سیاستمدار است.
طالقانی در جواب این که مگر شما با ملکی هستید که نه دین دارد و نه سیاستمدار است.
طالقانی در جواب این که مگر شما با ملکی اختلاف عقیده ای دارید گفت بلی او اصلاً دین ندارد با من خیلی مأنوس است مدتی در زندان با هم بودیم و وقتی که از زندان بیرون آمدم به دیدن من آمد ولی اصولاً مرد بی ثباتی است زیرا قبلاً عضو حزب توده بوده است و همین طور انشعابات زیادی پیدا کرد چون خودخواه بود می خواست مستقلاً موفق شود آن هم نتوانست و آخر هم مطیع دستگاه شد و خودش را آلوده ادا و فکر کرد اگر مدتی را در زندان به سر برد دنیا زیرورو می شود.
طالقانی افزود اتفاقا در زندان بین رفقای ما با آقایان سوسیالیستها از جمله صفا و عاقلی زاده شکاف ایجاد شده و اختلافات شدیدی بروز کرد من گفتم بابا اگر قرار باشد ما در زندان هم با هم اختلاف داشته باشیم پس چرا اصلاً مبارزه کردیم آن موقع فهمیدم که در زندان افرادی هستند واقعا کم تجربه و متعصب خشک واقعا ناامید شدم در جریان کار بودم و نمی گذاشتم اختلاف زیاد دامنه یابد آنها را آشتی دادم وقتی که آزاد شدم ملکی و یارانش به دیدن من آمدند باز هم خوب بود موقعی که انقلاب سفید جاری در ایران پیدا شد ملکی نقشه هایش برآب شد و با ارسنجانی به مبارزه برخاست در موقعی که با ارسنجانی بحث می کرد ارسنجانی در بن بست مذاکرات به ملکی گفت وطن ما یک کشور متدین و مسلمان است با برنامه های اصلاحات ارضی شما که پیشنهاد می کنید موافق نیست ملکی در آنجا تئوری اصلاحات ارضی مرا ارائه داد و دیگر ارسنجانی نتوانست حرفی بزند.
طالقانی سپس اظهار داشت به عقیده من دستگاه با همه انقلابات سفیدش باز هم آزادی به مردم نداده است و اعمال زور و قدرت می نماید که با آزادی منطبق نیست مثلاً می گوید روش ارباب و رعیتی ملغی شده در صورتی که اگر مردمی دارای اربابی باشند و این ارباب واقعا خوب باشد و بدرد مردم برسد صحیح نیست او را از مردم جدا کرد و به صرف اینکه قانون گفته حتما توی سر ارباب خوب آدم بزند و به او بگوید برو کنار مردم را ناراحت و منزجر نماید این چه آزادی است آزادی یعنی همه گونه عمل مشروع را بتوان با کمال آزادی انجام داد و افزود شاید خیلی اشکالات اساسی دیگری باشد که خود دستگاه یا نداند و یا اگر بداند در سایه دیکتاتوری اعمال جبر و زور قدرت می نماید.
ویت کنگها می جنگند و می دانند برای چه می جنگند ولی ما ایرانیها نمی دانیم داریم چکار می کنیم دستگاه بعضی کارهایش واقعا خوب است با توجه به اینکه خیلی کارهایش هم خطاست ولی امثال ملکی ها به کارهای خوب دستگاه هم حمله می کنند من عقیده دارم کار خوب را هر کس انجام بدهد باید استقبال کرد و گفت خوب است و اگر خوب نباشد مرد مبارز در هر وضع و حالی نمی بایستی آن را تائید نماید وانگهی اگر دستگاه می داند آزادی کاملی در کار است باید از انتقادات مطبوعات استقبال نماید و مطبوعات کاملاً آزاد باشد.
ویت کنگها فقط و فقط یک هدف دارند و آن هم این است که می گویند مردم ویتنام باید حاکم بر سرنوشت خود و مملکت خود باشند و دیگران نباید در کارشان دخالتی داشته باشند این چیز دیگری نیست بلی آنها واقعا از صمیم قبل در این راه مبارزه می کنند و از کشته شدن نمی هراسند.
ملاحظات : تحقیق مستقیم از نامبرده پیرامون اظهاراتش به حفاظت منبع لطمه وارد خواهد ساخت ضمنا مسافرت سیدمحمود طالقانی به طالقان قبلاً اعلام گردیده است.
رونوشت برابر اصل است.
123017

توضیحات سند:

1ـ خلیل ملکی به روایت اسناد ساواک، تهران، 1379

منبع:

کتاب آیت‌الله سید محمود طالقانی به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 309

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.