تاریخ سند: 29 مهر 1351
موضوع: سخنرانی میرزامحمدحسین انزابی در منز ل حاجی جعفر فولادی چینی-فروش
متن سند:
از: 3ﻫ تاریخ:29 /7 /1351
به : 312 شماره: 24030 /3ﻫ
موضوع: سخنرانی میرزامحمدحسین انزابی در منز ل حاجی جعفر فولادی چینی-فروش
نامبرده بالا در مورخه 24 /7 /51 ضمن سخنرانی اشاره به پادشاهان گذشته نموده و با حالت تمسخرآمیزی بیان داشته که : «غیر از اطرافیان انوشیروان عادل، هیچ کس اجازه تحصیل نداشته است، حتی دربار انوشیروان در آن زمان احتیاج به مبلغ سیصد درهم پول داشته و در نتیجه تصمیم می گیرند این پول را از مردم جمع آوری نمایند. یک نفر کفاش به انوشیروان پیشنهاد نمود در قبال تحصیل پسرش حاضر است این مبلغ را بپردازد، لکن انوشیروان پاسخ داد، اگر پسر کفاش درس بخواند شاید در آینده دردسری درست کند.»
در پایان مجلس هریسی روضهای خوانده و حدود 45 نفر از اشخاص متفرقه از جمله آقایان رضازاده، ابوالفضل اصلان زاده، علی بقایی، مجید نیکنام، جلیل حریرچی، حسن انزابی، جعفر و محمدحسین و حاج علی خیابانی، حنیف نژاد و جواد صداقی شرکت داشتند.
نظریه شنبه: آقای انزابی در سخنرانی خود تقریباً سعی می نمود عدالت پادشاهان ایران را منکر شود.
نظریه یکشنبه: 1- صحت خبر فوق مورد تأیید است. 2- با توجه به این که دربار پادشاهان ساسانی از نظر ثروت، غنی ترین دربار پادشاهان ایرانی بوده و اصولاً واحد پول ایران قبل از اسلام، درهم نبوده1 و از طرفی انوشیروان از نظر اشاعه علوم و ادبیات، از معروفترین پادشاهان تاریخ ایران است، نظیر آوردن کتاب کلیله و دمنه از هندوستان و غیرو[غیره]، بنابراین از سخنرانی انزابی چنین استنباط می گردد که مشار الیه، مطالب و روایات را تحریف مینماید تا مقصودش را بیان نماید و یا فرد بی اطلاع و بدون مطالعه ای است که جهت گرمی مجلس مواردی را عنوان می نماید. آبتین
نظریه سه شنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است. ترجمان
در پرونده 7671 انزابی بایگانی شود.
توضیحات سند:
1. برخلاف ادعای مأمور ساواک واحد پول ایران در زمان ساسانیان درهم و دینار بوده است. سکههای طلا را دینار و سکههای نقره را درهم گفتهاند. ماجرای انوشیروان با کفاش نیز از قضایای معروف و مشهور است که نقل شده است.
منبع:
کتاب
حجتالاسلام و المسلمین محمد حسین انزابی به روایت اسناد ساواک صفحه 535

