درباره: آقای احسان نراقی استاد دانشگاه تهران و مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی
تاریخ سند: 28 مهر 1348
درباره: آقای احسان نراقی استاد دانشگاه تهران و مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی
متن سند:
از: 342 تاریخ:28 /7 /1348درباره: آقای احسان نراقی استاد دانشگاه تهران و مدیر مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی
محترماً در اجرای اوامر صادره نامبردۀ بالا در مورخه 27 /7 /48 با توجه به سخنرانی که مطابق شرح پیوست در انستیتو مدیریت وزارت آموزش و پرورش ایراد نموده به اداره کل سوم احضار و براساس امریه صادره توضیحات لازم از وی خواسته شد که نتیجه ذیلاً به عرض می‌رسد:
1. در مورد بند 2 سخنرانی (تحصیلات عالیه در ایران با توجه به وضع خانواده و اقتصاد در انحصار طبقه مشخص قرار می‌گیرد) توضیح داد در این قسمت از سخنرانی بحران تعلیم و تربیت در مقیاس وسیع جهانی مورد بحث و توجه قرار گرفته و ابداً دربارۀ ایران صحبتی به میان نیامده و فقط اشاره به این امر نموده که در آمریکا و شوروی کوشش بسیار شده تا آموزش و پرورش متعلق به تمام طبقات باشد و در آمریکا باید وضع سیاهان را استثناء کرد و در کشورهای اروپائی سعی گردیده تا از جنبه‌های طبقاتی آموزش و پرورش بکاهند بدون اینکه نامی از ایران برده باشد.
2. در مورد بند 3 سخنرانی (درآمد یک آموزگار کمتر از 30 درصد درآمد سرانه افراد متوسط مملکت بوده همچنین در خصوص عدم علاقه معلمین به شغل خود) توضیح داد که در سخنرانی مزبور اظهار داشته «اساساً در جهان نظر به افزایش احتیاجی که به معلمین می‌باشد طبعاً شغل معلمی یک شغل بی‌ثباتی شده و آنان دلبستگی و علاقه کامل به کار ندارند.» ضمناً در مورد ایران که از جانب مستمعین سئوال شده پاسخ داده است که در دانشگاه دیده می‌شود دانشجویانی که در عین حال معلم نیز هستند چندان تمایلی به شغل معلمی ندارند و بیشتر علاقمندند که در سر کلاس درس در دانشگاه حاضر شوند و دربارۀ حقوق معلمین اظهار نموده در آمریکا حقوق یک معلم یک برابر و نیم درآمد متوسط است ولی در کشورهای درحال توسعه مثلاً در ایران درآمد یک آموزگار تقریباً درآمد متوسط است و به هیچوجه درباره کمبود حقوق معلم و یا اینکه درآمد آموزگار کمتر از سی درصد درآمد افراد متوسط است صحبتی ننموده و چنانچه گزارشاتی در این زمینه به عرض مقامات عالیه کشور رسیده باشد کذب محض است و در خاتمه مدعی گردیده با مراجعه به نوار سخنرانی در این کنفرانس صدق گفتارش بر دستگاه امنیتی روشن خواهد شد. مشارالیه ضمن تشریح خدمات فرهنگی و آموزشی خود توضیح داد همیشه سعی دارد که در سخنرانی‌هایش مطالبی را در خیر و صلاح مملکت مطرح سازد و در کنفرانس مزبور نیز غیر از اولیاء وزارت آموزش و پرورش و عده‌ای از مدیران مدارس تهران، دانشجویان یا افراد دیگری حضور نداشته‌اند تا بتوانند در سطحی که قرار دارند بهره‌برداری‌های منفی نمایند.
نظریه:
با توجه به اینکه آقای احسان نراقی انجام سخنرانی خود را به صورتی که ضمن مصاحبه مطرح شده منکر و حتی مدعی گردیده که با مراجعه به نوار ضبط شده از سخنرانی خود صدق گفتارش بر دستگاه امنیتی روشن خواهد شد. علیهذا در صورت تصویب به منظور روشن شدن قضیه از طریق بخش 322 نسبت به تهیه و بررسی نوار مربوطه اقدام و توضیحات تکمیلی از منبع خبر دهنده از سخنرانی مشارالیه اخذ شود. ضمناً در مورد مذاکره با خانم وزیر آموزش و پرورش (بند 2 امریه تیمسار ریاست ساواک) به هر نحوی که مقتضی باشد عمل گردد. تهیه‌کننده. رئیس بخش 343. حسینی
محترماً به استحضار ریاست اداره دوم عملیات و بررسی می‌رساند مراتب پس از انجام مصاحبه شفاهاً به استحضار تیمسار معاونت دوم اداره کل سوم رسید مقرر فرمودند از طریق بخش 322 باید نسبت به بررسی نوار اقدام ضمناً ملاقات با خانم وزیر آموزش و پرورش (بند 2 امریه تیمسار ریاست ساواک) پس از تعیین صحت و سقم قضیه انجام شود علیهذا ضمن اینکه بخش 322 در این خصوص اقدام نموده مراتب به عرض می‌رسد تا اقدامات بعدی به هر نحوی که مقتضی باشد به موقع اجراء گذارده شود. حسینی 29 /7 /48