گزارش خبر موضوع : مذاکرات سید صادق روحانی با داریوش فروهر
تاریخ سند: 23 اردیبهشت 1357
گزارش خبر موضوع : مذاکرات سید صادق روحانی با داریوش فروهر
متن سند:
بعد از ظهر روز 21 /2 /37 سید صادق روحانی با داریوش فروهر تماس و پس از احوالپرسی از وضع مجلس تهران جویا شد، فروهر گفت مجلس عظیمی بود و حرفها همه گفته شد آقای عبائی منبر رفت وسط منبر مقداری تشنج شد و آقای ناطق نوری رفت بالا و کنترل کرد و در مورد علت تشنج توضیح داد که شیشه ای افتاد و صدا کرد مردم خیال کردند نارنجک است و بطرف شبستان حمله کردند حتی نزدیک بود آقایان میرمطهری و سایرین زیردست و پا بروند ولی بعد کنترل شد.فروهر افزود دستگاه تجهیزات زیادی اعم از ارتش و پلیس فراهم کرده بود بعد از اینکه جمعیت از مسجد بیرون آمدند نزدیک بازار شعار دادند و برخورد ایجاد شد که منجر به شکستن بعضی شیشه ها شده و مقدار زیادی گازاشک آور و چند تیرهوائی شلیک کردند و خبر تائید نشده ای دارم که در خیابان شاهپور و میدان گمرک دو نفر کشته و چند نفر زخمی شده اند.
روحانی پرسید غائله تمام شده است فروهر گفت خیر هنوز آن قسمت زیر کنترل نظامی است و اجازه عبور و مرور نمیدهند و تا الآن که خبر داشتم هنوز زیر کنترل است.
روحانی پرسید از آقایان چه اشخاصی در مجلس شرکت داشتند فروهر گفت آقایانی که دعوت کرده بودند اکثرشان بودند آقای مهندس بازرگان ـ دکتر سنجابی ـ آقای صدر و بعضی از آقایان هم شاید پراکنده بودند که من ندیدم روحانی پرسید کسی از بزرگان نگرفتند فروهر جواب داد مثل اینکه آقای عبائی را گرفتند و متفرقه هم شاید در حدود دویست سیصد نفر دستگیر شدند، روحانی پرسید از آقایان و اینها کسی را نگرفتند فروهر گفت نخیر ما با هم بودیم وقتی خبر دادند برخورد شده ما را از آن درب بردند اول داخل یک کارخانه و بعد هم بردند در آن حدود در منزلی و مدتی آنجا بودیم بعد از کوچه های خیابان ری اتومبیل آوردند و آمدیم اینجا.
فروهر پرسید در قم چه خبر روحانی گفت منزل آیت اله شریعتمداری یکنفر کشته و چند نفر مجروح شدند و توضیحاتی در مورد اوضاع قم به فروهر داد.
نظریه یکشنبه ـ مفاد گزارش صحیح است.
شراره نظریه دوشنبه ـ در چند ماهه اخیر تماس های نزدیک بین عوامل جبهه باصطلاح ملی و سید صادق روحانی برقرار شده و فعالیت آنها هماهنگ شده است.
پارسا نظریه سه شنبه : صحت خبر و نظریه دوشنبه مورد تائید است.
مدتی است که بین سید صادق روحانی و داریوش فروهر ارتباطاتی برقرار تبادل اخبار مینمایند و نیز فروهر با زیرکی خاص از وجود روحانی در جهت تهیه و توزیع اعلامیه های مربوطه به جبهه باصطلاح ملی سابق استفاده می کند و روحانی را بعنوان پایگاهی برای این جبهه در قم و در بین طلاب افراطی میداند.
رهبر
توضیحات سند:
* بیشتر رسانه ها پس از اعتراضات مردم علیه رژیم شاه و نیز اعلامیه دولت مبنی بر برخورد با این اعتراضها نوشتند که شاه از حرفهای خود در مورد اعطای آزادی ها عقب نشسته است.دیلی تلگراف نوشت : «شاه که با بدترین آشوب داخلی در دو دهه اخیر ایران رو به رو بود، مجبور شد دو ماه پس از ادامه سیاست تازه آزادی خود که به توصیه پرزیدنت کارتر صورت گرفت به این سیاست پایان دهد.
» دیلی تلگراف همچنین خبر داد که «به مطبوعات دستوراتی درباره چاپ خبرهای مربوط به آشوبها داده شده.
در گذشته روزنامه ها از طریق خودسانسوری اخبار را ملایم می کردند.
» این روزنامه می افزاید : «کسانی که علیه شاه صف کشیده اند عبارتند از: دستگاه رهبری مذهبی و بخش مهمی از دانشجویان و به همین دلیل در حال حاضر حتی یک دانشگاه مهم کشور باز نیست و اگر چه دولت ادعا کرده است نفوذ کمونیسم خارجی پشت این آشوبها قرار دارد، هنوز مدرک قاطعی که این ادعا را ثابت کند به دست نیامده است.
در بین 650 نفری که پس از شورش تبریز دستگیر شدند و همه نوع افراد جامعه بین آنها دیده می شد، یک خارجی هم نبود.
» این روزنامه می نویسد که شاه به دلیل همین اعتراضات سفر خود را به مجارستان و لهستان به تعویق انداخت، اما نماینده رادیو لندن در ایران خبر از بیماری شاه داد و این را علت لغو سفرهایش به اروپای شرقی دانست.
همچنین امروز (21 /2 /57) سولیوان سفیر امریکا در ایران در تحلیلی به وزارت امور خارجه کشورش نوشت که «دولت اعلامیه ای بدین مضمون که تظاهرات خیابانی را سرکوب خواهد کرد اولین قدم از یک سری اقدامات برای دست کشیدن از اعطای آزادیها است که شاه ممکن بود متقبل شود.
»