موضوع : وضع شرکت بیمه و بانک ایران
تاریخ سند: 7 اردیبهشت 1347
موضوع : وضع شرکت بیمه و بانک ایران
متن سند:
از : 322 به : عرض می رسد چندی پیش مهدی شه ملکی مدیرعامل و رئیس بانک بیمه ایران که مدتی با دکتر مهر مدیر شرکت بیمه ایران در نحوه مدیریت بانک اختلاف داشتند بدون علت و با دستور کتبی خلاف قانون دکتر مهر از کار برکنار میشود که پس از برکناری وی چند نفر از کارمندان آشوبگر اطاق مدیرعامل را قفل و سیمهای تلفن را قطع و شروع به شادی و حتی گل و شیرینی پخش و رفتن شه ملکی را به دکتر مهر تبریک میگویند در نتیجه پس از 15 روز شه ملکی مجددا استعفای خود را به هیئت مدیره بیمه تسلیم و از تعقیب عمل خلاف دکتر مهر منصرف و به وزارت بهداری برمیگردد.طرز مدیریت و فعالیت شه ملکی در زمان تصدیش چنین بوده است: 1ـ بانک بیمه که از روز تاسیس تا یک سال پیش که شه ملکی به مدیریت آن انتخاب میشود صرفا بانکی بوده که پول دولت را بدون رعایت مقررات بانکی به سفارش شدگان و یا دوستان و نزدیکان مدیران شرکت بیمه میداده از طرفی چون رئیس شرکت بیمه و بانک یکی بوده هرگونه فعل و انفعالی امکان داشته است.
2ـ در این راه حدود 000 /000 /250 ریال که بیش از نصف سرمایه می باشد تلف و بدهکاران هر یک بنوعی از دادن پول امتناع و بانک نیز اصراری در وصول مطالبات نمینماید.
3ـ دکتر آموزگار وزیر دارایی با توجه به سوابق بانکی و مدیریت شه ملکی نامبرده را به بانک مزبور مامور و بعضویت هیئت مدیره منصوب مینماید.
4ـ وزیر دارایی به شه ملکی دستور میدهد چون عامری مدیر عامل بانک از لحاظ اداره کار ضعیف است راسا برای وصول طلبهای بانک بدون توجه بهر عامل خارجی اقدام نماید مشارالیه با جدیت مشغول بکار میشود و عملاً وظایف مدیر بانک را نیز انجام داده و چندین مرتبه مورد تهدید و تهاجم عده ای از جمله سرتیپ اختیار که از بدهکاران بزرگ بانک بوده مورد هتاکی و تهدید بمرگ قرار میگیرد و مراتب به دستگاه های انتظامی و ساواک نیز منعکس ولی اقدامی بعمل نمی آید.
5 ـ سال گذشته عامری بعلت ضعف و بی لیاقتی در کار مدیریت بانک را ترک و با حمایت وزیر کشور به استانداری کرمان منصوب و شه ملکی به ریاست هیئت مدیره و مدیریت بانک انتخاب و اساسنامه بانک تصویب و بانک و شرکت بیمه از هم مجزا میشود که نامبرده در بدو تصدی خود از مداخله کارمندان شرکت بیمه در امور بانک که برای لوث کردن اعمال گذشته خود و با استفاده برای دوستان اعمال نفوذ مینمودند جلوگیری و پرونده های بدهکاری را که سالها راکد و یا بعلت مجهول المکان بودن بلا اقدام گذشته بودند از جمله (پرونده آقای قراگوزلو) بیرون کشیده و در جریان میگذارند و در ظرف مدت هفت ماه در حدود 000 /000 /110 میلیون ریال مطالبات بانک وصول با تقسیط و از باندبازی و دسته بندی در داخل بانک که اغلب تحت تاثیر مشتریان قوی این دستجات اعمال بانکی را معوق میگذاشتند و از خارج توسط مقامات ذی نفوذ یا مدیران شرکت بیمه تقویت میشدند جلوگیری و در نتیجه این پشتکار که بدستورو حمایت وزیر دارایی و اتکاء به بیداری مقامات انتظامی صورت می گرفت بدهکاران ذی نفوذ امثال عضدی (که توسط آقای آقاخان بختیار و حتی وسیله آقای هویدا نخست وزیر حمایت میشدند) قراگوزلو مدیر عامل تربیت بدنی وقت و آجودان کشوری شاهنشاه آریامهر مناف زاده و غیره در حدود30 نفر میشده اند.
همچنین کارمندان عالیرتبه و مدیران شرکت بیمه که دکتر مهر هم در راس آنها قرار میگیرد بر علیه وی متحد میشوند و در نتیجه با جریان افتادن پرونده ها که به ایندو پست اعتبارات بی جا داده بودند و عوامل اولیه درهر پست و مقام به تلاش افتاده و برای عزل شه ملکی اقدام که در این میان نیز دو وزیر که در زمان مرحوم منصور قبلاً در این بانک دست داشته اند و از طرفی عده ای کارمندان ناصالح بانک در دادن اعتبارات ناصحیح و عدم تعقیب بدهکاران یا اخاذی و سوء استفاده مجرم شناخته میشدند بیش از هر عاملی علیه شه ملکی متحد و داد و فریاد به راه میاندازند با آنکه دکتر مهر در ابتدای کار از رویه شه ملکی انتقادی نداشته لکن از هر طرف مورد فشار قرار گرفته و گویا پرونده ای نیز از طرف وزارت دارایی در دیوان کیفر و پرونده دیگری از شرکت بیمه نظیر استفاده از مهندسین مهمانسرای شاه عباس برای ساختن خانه شخصی و گرفتن مبل استیل از تجار مقاطعه کار مهمانسرای مزبور که با رد و بدل نمودن یک چک ظاهرا صورت معامله داشته بدین لحاظ مورد تهدید قرار گرفته و به همکاری دیگران برای عزل وی دو عضو هیئت مدیره بانک بیمه یکی بنام سالور که مقرری خلاف وی از بودجه محرمانه توسط شه ملکی قطع و دیگری بنام کاتوزیان که تازه به عضویت هیئت مدیره رسیده و از کارمندان مورد علاقه دکتر مهر بوده واطلاعات بانکی نداشته و همچنین دو نفر ماجراجو بنام بیات و هاشمی که اولی رئیس حسابداری و دیگری معاون حقوقی بوده و سوابق سوئی در دانشسرای عالی داشته اند همدست و شروع بتحریک و شکایت میکنند که پس از رسیدگی وسیله دکتر آموزگار ـ سرهنگ علایی ـ و ابراهیمی رئیس اعتبارات بانک مرکزی بطلان آن ثابت و معلوم میشود و بعضی اتهامات آنان تحریک آمیز بوده و شکایت آنها مبین بر آنست: 1ـ به چه علت شه ملکی ماشین خریده و حق نداشته و پس از رسیدگی معلوم میشود که اتومبیل رئیس بانک هفت سال کار کرده و بکلی فرسوده میباشد و شه ملکی از وزارت دارایی تقاضای یک اتومبیل نسبتا بهتری را نموده چون نداده اند با اجازه و تصویب وزیر دارایی و تصویب معاون اجرایی نخست وزیر اتومبیل خریده که قانونا بایستی می خریده است.
2ـ شه ملکی متهم بوده که پول بانک را برداشته و جهت گذراندن ماه عسل به اروپا رفته است لکن پس از تحقیقات معلوم میشود که رفتن شه ملکی به اروپا و امریکا با تصویب هیئت مدیره بانک بعنوان ماموریت بوده و همسرش در لندن تحت درمان بوده است.
3ـ تقاضا شده بود در مورد بودجه محرمانه رسیدگی و نتیجه امر حاکیست که از هفتاد هزار تومان بودجه محرمانه در یکسال فقط 8 هزار تومان خرج شده آنهم با ارقام خیلی کوچک و مجزا با قبض رسید و همین مساله موجب رنجش عده ای گردیده است.
4ـ در مورد برکناری شخصی بنام مقتدر پس از بازرسی اعلام نموده اند بعضی بدهکاران مجهول المکان که مامورین سابق بعلت دوستی با آنان از جستجو طفره میرفتند مقتدر تعدادی از آنان را دستگیر و تسلیم مقامات قضایی مینموده لکن در مورد (قراگوزلو) مسامحه نموده و شه ملکی وی را از کار برکنار کرده است.
چون اینگونه شکایت واهی به دکتر آموزگار وزیر دارایی که صاحب سهم شرکت بیمه است بنتیجه نمی رسد دکتر مهر هم در برکناری بدون علت شه ملکی اصرار مینماید.
دکتر آموزگار مصرا ایستادگی و صراحتا به دکتر مهر می گوید تا زمانیکه شه ملکی وظیفه خود را به درستی انجام میدهد دلیلی ندارد که برکنار شود ولی دکتر مهر با توسل به آقای نخست وزیر و تهدید باینکه چنانچه شه ملکی بماند استعفا خواهد داد اجازه میگیرد شه ملکی را برکنار کنند و حال آنکه از لحاظ اساسنامه بانکی چنین حقی را نداشته و بایستی این عمل با اعلان قبلی در روزنامه و دسیسه هیئت مدیره و طی صورت جلسه با ذکر علت صورت میگرفت.
و به همین علت دکتر آموزگار دستور میدهد شه ملکی از نظر من معزول نیست و برود در اطاق خود بنشیند و کارش را انجام دهد دکتر مهر به ایادی آشوبگر و اوباش بانک که از وجود شه ملکی ناراحت بودند دستور میدهد اطاق او را قفل و اگر به بانک مراجعه نماید او را مضروب نمایند لذا به هوچیگری و کمک دکتر کاتوزیان که در بانک صورت میگیرد شه ملکی پست خود را ترک و جریان را به وزیر دارایی گزارش و تصمیم میگیرد که مراتب را به مراجع قضایی اعلام و دکتر مهر را تحت تعقیب قرار دهد لکن چون کشمکش میان شه ملکی و دکتر مهر بر حسب عدم رضایت آقای نخست وزیر در نتیجه ایجاد کدورت بین آقای نخست وزیر و وزیر دارایی می شود اطرافیان و همچنین خود وزیر دارایی توصیه مینماید که شه ملکی از مجادله دست بردارد و خودش استعفای خود را بتاریخ همان روز عزل غیرقانونی بنویسد و شه ملکی با صلاحدید بعضی از اطرافیان بخصوص خواجه نوری لیدر فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین باینکار حاضر مشروط بر اینکه احکام قبلی جمع و از وی اعاده حیثیت شود که تا کنون اینکار انجام نشده و فعلاً در وزارت دارایی بعلت نبودن پست نامناسب سرگردانست وآقای نخست وزیر نیز به کسانیکه به اینعمل اعتراض نموده اند گفته اند: شه ملکی مرد پاکیست ولی بانکی نبوده و حال آنکه بلافاصله پس از برداشتن شه ملکی دکتر کاتوزیان که مدت ششماه زیر دست شه ملکی کارآموزی کرده است به ریاست بانک انتخاب شده و معلوم نیست منظور از بانکی نبودن این بوده که چرا بعضی را که نباید تعقیب می کرد اقدام نموده است آنچه لازم به یادآوری است این است که در عرض این مدت که علیه شه ملکی توطئه شده و اخلالگران که دارای سوابق متعددی در این زمینه بوده و از نظر ساواک شناخته شده که در بانک بلوا و آشوب به راه میاندازند و مسلما گزارش وضعیت اینها به ساواک رسیده و کوچکترین اقدامی برای جلوگیری از آن وضع و اسکات اینگونه عناصر که امروز سرنوشت بانک را بعهده گرفته اند بعمل نیامده و در اینمورد اغماض و چشم پوشی شده است.
نظریه منبع : شه ملکی ماموری پاک و زحمتکش بوده که در تمام ادوار خدمت دارای سوابق عالی و به ریاست بانکی که در نهایت فساد بوده منصوب و از ساعت 7 الی 9 شب اغلب یکسره کار کرده 11 میلیون تومان پول فنا شده دولت را وصول و از حیف ومیل و خاصه خرجی جلوگیری و یک بانک مرده را مجددا به فعالیت واداشته و پنج شعبه افتتاح و اساسنامه بانک را به تصویب شورای عالی میرساند و حیثیت از دست رفته بانک را برمیگرداند.
ولی چون تحت تاثیر سفارشات و توقعات بیجا و خلاف قانون قرار نمی گیرد و حتی در این راه حاضر به تعقیب و زیر بار خلاف قانون دکتر مهر نمیرود بعوض پاداش و تشویق با هوچیگری و دسیسه از کار برکنار و بی کار و سرگردان میشود و حتی اجازه دفاع را نیز به وی نمی دهند و بجای او کسی که فقط 6 ماه در امور بانکی زیر دست شه ملکی کار کرده بکار منصوب و تمام حک و اصلاح شه ملکی بصورت اول برمیگردد تا بسیاری از غارتگران مجددا آسوده شوند و هیچ دستگاهی در این راه بوی کمکی نمیکنند حتی وزیر دارایی هم در برابر توقع آقای نخست وزیر این عضو زحمتکش خود را فدا میکند و در برابر این ظلم سکوت مینماید.
توضیح رهبر عملیات: منبع با دکتر مهدی شه ملکی قرابت سببی دارد.
بکلاسه 294 ـ الف ـ م بایگانی شود.