رونوشت تلگراف رئیس دانشگاه الازهر (مصر)
متن سند:
رونوشت تلگراف رئیس دانشگاه الازهر (مصر)
مشهد ـ حضرت آیت‌الله المیلانی و طلاب خراسان ایران
سقوطُ المملکۀِ فی احضان الجائرینَ اثارَ شَجانا. إنّا و رجالُ الأزهرِ نَقِفُ الی جانبکم. أیُّ ظُلمٍ و جور ضدکم یُعدُّ ظلماً و جوراً ضد جهادکم المقدس فی سبیلِ التاریخ القران الثمین. وفقکم الله.
محمود شلتوت1 عمید الازهر
(ترجمه به زبان ساده):
مشهد ـ حضرت آیت‌الله میلانی و طلاب خراسان ایران
افتادن مملکت در آغوش ستمگران موجب تأثر ما گردید. ما اساتید دانشگاه الازهر پشتیبانی خود [را] به شما در این جهاد مقدس اعلام می‌کنیم و هرگونه تجاوز و ستمگری را تجاوز بر مروج احکام مقدس قرآن می‌دانیم. پیروزی شما را از خداوند متعال خواستاریم.
شیخ محمود شلتوت رئیس دانشگاه الازهر
توضیحات سند:
1. شیخ محمود شلتوت با عنوان مشهور «شیخ شلتوت»، در 23 آوریل سال 1893م (1310ق) در یکی از بخش‌های استان بُحَیره مصر، در خانواده‌ای کاملاً علمی دیده به جهان گشود. بعد از تحصیلات مقدماتی در مکتب‌خانه روستا، به شهر اسکندریه هجرت و در دانشکده اسکندریه مشغول تحصیل شد و بعد از اتمام تحصیلات به‌عنوان استاد در همان دانشکده مشغول تدریس گردید. تدریس و تحصیل شیخ محمود شلتوت هم‌زمان بود با انقلاب مردمی در مصر. ایشان نیز نسبت به حضور اشغالگران بی‌تفاوت نبوده و با زبان و قلمش در خدمت انقلاب مردم مصر بود. وی به علت تسلط بر ادبیات عرب و چیرگی در نویسندگی، به دانشگاه الازهر مصر دعوت شد؛ در سال 1937 عضو جمعیت علمای اعلام مصر گردید و در 1950 سرپرست مباحثات فرهنگی اسلامی الازهر شد و در نهایت به ریاست این دانشگاه گمارده شد. علامه شیخ شلتوت بیش از آنکه به‌عنوان یک متفکر و متکلم برجسته شناخته شود، به‌عنوان یک فقیه و مصلح در راستای تقریب بین مذاهب اسلامی شناخته می‌شود. او با دیدگاه‌های مترقی خود در راستای اصلاح فکر دینی و تقریب مذاهب اسلامی، با تأثیرپذیری از سید جمال‌الدین اسدآبادی و شیخ محمد عبده، گام‌های بسیار اساسی را برداشت. ایشان در تاریخی‌ترین فتوای خود برای اولین بار به‌عنوان یک عالم بلندپایه اهل‌سنت، جواز پیروی از مذهب شیعه اثنی‌عشری را اعلام کرد. شیخ شلتوت با آیت‌الله‌العظمی سید حسین بروجردی روابط دوستانه داشت. در سال ۱۳۳۸ش، آیت‌الله‌العظمی بروجردی، آیت‌الله حاج میرزا خلیل کمره‌ای را به همراه آیت‌الله سید محمود طالقانی و گروهی از روحانیون، به نمایندگی خود به قاهره فرستاد تا از شیخ محمود شلتوت، مفتی اعظم و رئیس وقت دانشگاه الازهر مصر، برای فتوای تاریخی‌اش تشکر نمایند. این فتوا که در سال ۱۳۷۸ق. در هفدهم ربیع الاول، روز میلاد امام صادق (ع)، در حضور نمایندگان مذهب شیعه امامی و شیعه زیدی و همچنین مذاهب شافعی، حنبلی، مالکی و حنفی، به‌دست وی صدور یافت، در جواب این سؤال بود که «بعضی از مردم چنین می‌اندیشند برای آنکه یک فرد مسلمان عبادات و معاملاتش صحیح باشد، حتماً باید به یکی از مذاهب چهارگانه معروف عمل کند و در بین آن‌ها مذهب شیعه امامیه و مذهب زیدیه نیست. آیا شما با این رأی به‌طورکلی موافقت دارید و تقلید از مذهب شیعه امامیه را جائز نمی‌شمارید؟». شیخ شلتوت در جواب چنین فرمودند: «1) دین اسلام بر احدی از پیروانش متابعت از مذهب خاصی را لازم نمی‌شمرد، بلکه ما می‌گوییم: برای هر فرد مؤمن چنین حقی است که بتواند در ابتدای امر از هر یک از مذاهبی که صحیحاً نقل شده و در کتاب‌های مخصوص، احکام آن مذهب نوشته شده است پیروی کند و همچنین کسی که از یکی از این مذاهب پیروی می‌کرده، می‌تواند عدول به مذهب دیگر بنماید، هر مذهبی باشد، و در این عمل باکی بر او نیست. 2) مذهب جعفری معروف به مذهب امامی اثناعشری، مذهبی است که شرعاً پیروی از آن، مانند پیروی از مذاهب اهل‌سنت، جایز است و سزاوار است مسلمانان این مطلب را بدانند و از عصبیت و طرفداری‌های بی‌جا و بدون حق و حمایت از مذهب معینی خودداری کنند. دین خدا و شریعت او تابع مذهبی نیست یا منحصر در مذهبی نیست. هر کس به مقام اجتهاد فائز گردد، عنوان مجتهد بر او بار و در نزد خدای تعالی عملش مقبول خواهد بود و جایز است برای کسی که اهلیت نظر و اجتهاد را ندارد از ایشان تقلید کند و به آنچه در فقه‌شان مقرر داشته‌اند عمل بنماید و در این مسئله بین عبادات و معاملات تفاوتی نیست». شیخ محمود شلتوت در سال 1383ق. درگذشت.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 02 صفحه 294
