صورتجلسه شورای هماهنگی و تأمین رده 1 استان اصفهان مورخه 26/1/2537
تاریخ سند: 26 فروردین 1357
صورتجلسه شورای هماهنگی و تأمین رده 1 استان اصفهان مورخه 26/1/2537
متن سند:
شرکت کنندگان: اکبرزاد استاندار استان اصفهان سرلشگر رضا ناجی فرمانده مرکز توپخانه و موشکها و پادگان اصفهان سرتیپ تقوی رئیس ساواک استان اصفهان سرتیپ بنی فضل فرمانده ناحیه ژاندارمری اصفهان سرتیپ مصطفائی رئیس شهربانی های استان اصفهان اکبرزاد: جلسه فوق العاده امروز بنا به درخواست تیمسار بنی فضل تشکیل گردیده است.سرتیپ بنی فضل: همان گونه که استحضار دارید پرسنل ژاندارمری از اول اسفند ماه 2536 در حال آماده باش هستند و چون ادامه این آماده باش سبب فرسودگی پرسنل می گردد لذا از ژاندارمری کشور شاهنشاهی در مورد لغو آماده باش کسب تکلیف گردید و برابر اوامر تیمسار فرماندهی ژاندارمری کشور شاهنشاهی جهت تصمیم گیری در این مورد مقرر است که ابتدا مسئله در شورای هماهنگی مطرح و چنانچه به نظر اعضای محترم شورای هماهنگی وضعیت منطقه عادی است مراتب نظریات شورا به ژاندارمری کشور گزارش گردد.
اکبرزاد: در جلسات گذشته شورا با توجه به اخبار و اطلاعاتی که توسط اعضای شورا اظهار شد، انتظار می رفت که حداکثر تا روز 22 /1 /2537 وضع امنیت منطقه به حالت عادی برگردد ولی چنانچه در عمل مشاهده گردید در روز 25 /1 /2537 در چند نقطه از شهر تظاهراتی به صورت پراکنده انجام گرفت.
بنابراین تصمیم گیری در این مورد واقعا مشکل است و هر لحظه ممکن است حادثه ای به وقوع بپیوندد، مضافا به اینکه در چند هفته گذشته تظاهرات عناصر اخلالگر در ساعات روشنائی روز انجام می گرفت ولی اخیرا دامنه این اقدامات به شب هم کشیده شده و همان طور که ملاحظه نمودید در ساعت 2130 روز 25 /1 /2532 تظاهراتی به صورت دسته های پراکنده در چهارباغ به وقوع پیوست.
سرتیپ مصطفائی: اخیرا زندانیان ضد امنیتی در زندان خواسته هائی که مغایر با آئین نامه زندانها است داشته که دستور داده شد دایره زندان برابر مقررات و با قدرت کامل به وظایف خود عمل نماید ولی آنها از ملاقات با بستگان خویش خودداری نمودند که مراتب به استحضار جناب آقای استاندار و سایر مقامات استان رسیده است و برای مزید اطلاع اضافه می شود که از چندی قبل هم به موجب گزارشهای واصله زندانیان مزبور از طریق روزنامه های تهران از ورود قریب الوقوع نمایندگان صلیب سرخ بین المللی به ایران جهت بازدید از زندانها آگاه در حین ملاقات با بستگان خود اظهار داشته بودند با وجود اقدامات رفاهی انجام شده در زندان معهذا در موقع آمدن هیئت، اقداماتی برای بی اعتبار کردن کارهای شهربانی و زندان انجام خواهیم داد؛ به نظر می رسد اقدام اخیر آنها به همین منظور و جهت تحریک افراد خانواده های خود و سایر عناصر افراطی و خرابکار در خارج از زندان باشد.
2ـ تعدادی از دانشجویان دانشگاه اصفهان روز 20 /1 /2537 دست به تظاهرات زده و اقدام به شکستن شیشه دانشکده ها و چند اتومبیل دانشگاه و کارکنان دانشگاه را نموده که اقدامات فوری و لازم وسیله گارد دانشگاه انجام و عده ای دستگیر و تعقیب و بازداشت گردیدند.
تعدادی هم که هنگام خروج با پرتاب سنگ شیشه های کارخانه پپسی کولا را شکسته و با کارگران آنجا درگیر شده بودند تعقیب و بازداشت شدند.
همچنین روزهای سه شنبه و چهارشنبه 22 و 23 /1 /2537 عده ای از دانشجویان دانشگاه اصفهان به عنوان پشتیبانی از زندانیان ضد امنیتی، از صرف غذا در سلف سرویس خودداری کردند.
3ـ روز جمعه 25 /1 /2537 الف ـ در ساعت 1330 در خیابانهای حسین آباد و فرح آباد عده ای از دانشجویان و سایر عناصر اخلالگر، از فواصل دور در خیابانها و کوچه های اطراف و عده ای از داخل مسجد حسین آباد به هنگام خروج اقدام به پرتاب سنگ و آجر به سوی پرسنل انتظامی و شیشه بانک صادرات نمودند که با آمادگی قبلی از طریق پرسنل شهربانی و کمک بعدی ژاندارمری و مرکز توپخانه اقدامات لازم و به موقع انجام و عده ای دستگیر و تحت تعقیب قرار و بازداشت گردیدند.
ب ـ ساعت 2130 همان روز تعدادی از کوچه های اطراف خیابان چهارباغ در دستجات پراکنده به طور ناگهانی با پرتاب سنگ به بعضی از سینماها و به سوی مأمورین شهربانی پرتاب که بلافاصله با اقدامات مأمورین از عملیات آنان جلوگیری و عده ای دستگیر و تحت تعقیب قانونی قرار گرفتند.
وظیفه دارم که از ارشاد و راهنمائی جناب آقای استاندار، همکاری های صمیمانه و بیدریغ و همه جانبه فرماندهی مرکز توپخانه و موشکها که در تمام مراحل شهربانی اصفهان را پشتیبانی نموده، همچنین از همکاری و کمکهای ارزنده و صمیمانه ریاست سازمان اطلاعات و امنیت استان و فرماندهی ناحیه ژاندارمری استان اصفهان صمیمانه سپاسگزاری می نمایم.
از نظر جلوگیری از وقایعی نظایر فوق پیشنهاد می شود: (1) در مورد مسجد اعظم حسین آباد که فاقد مسئول و خادم و پیشنماز برای مسجد می باشد فوری تعیین تکلیف گردد.
(2) از نیروی پایداری ملی برای حضور در بین جمعیت و همکاری با مأمورین انتظامی در مبارزه با اخلالگران استفاده گردد.
(3) شهرداری در نصب نرده هائی که وسیله سازمان ذوب آهن آماده تحویل گردیده در مسیرهای مورد نظر تسریع نماید که به هنگام برنامه های رسمی و تشریف فرمائی مانع از نفوذ عابرین به داخل خیابان گردد.
(4) روز جمعه 1 /2 /2537 مصادف با وفات حضرت فاطمه علیهاالسلام است از نظر اینکه عناصری در مسجد حسین آباد ممکن است دست به تظاهرات و اخلال بزنند استدعای آمادگی کمک مرکز توپخانه و موشکها و ژاندارمری ناحیه را دارد.
سرلشگر رضا ناجی: از حسن نیت تیمسار مصطفائی تشکر می کنم بدیهی است که امنیت منطقه از وظایف اصلی و مسئولیت های اساسی همه ما می باشد و در این مورد از هر کوششی نباید دریغ شود.
خوشبختانه در کلیه موارد دستورالعمل و طرح از رده بالا ابلاغ شده و تکلیف و مسئولیت ها در مقابل حوادث و وقایع مختلف روشن است و طرح ضد شورش ابلاغی از «ن ز ش»* که در جلسه قبل قرائت شد وظایف سازمانها و حدود اختیارات [را] تعیین نموده است.
من هم در این مدت به محض درخواست شهربانی بلافاصله پرسنل و وسائل مورد نیاز را در اختیار گذاشته ام و حتی در پاره ای موارد بیشتر از حدود اختیاراتم با کسب اجازه از تیمسار فرماندهی ن زش در اسرع وقت نیازمندی شهربانی را تأمین نموده ام.
البته همان گونه که استحضار دارید مرکز توپخانه در سطح سه استان اصفهان.
چهارمحال و بختیاری و یزد مسئولیت منطقه ای دارد و همزمان با اعزام نیروی کمکی به شهربانی اصفهان یک واحد به استعداد 80 نفر از تاریخ 10 /1 /37 با هلی کوپتر به کمک عوامل شهربانی استان یزد اعزام نموده ام و بنا به اظهار جناب آقای استاندار استان یزد و رئیس شهربانی استان مذکور نیروی اعزامی از مرکز توپخانه و موشکها در تأمین و امنیت استان مذکور فوق العاده مؤثر بوده است.
ولی این وضعیت بدین صورت نمی تواند قابل دوام باشد در حال حاضر وضع عناصر آشوب طلب با عوامل انتظامی و امنیتی به صورت جنگ و گریز درآمده و عده ای هر چند محدود، در گوشه ای جمع می شوند تظاهر می کنند مقداری هم خسارت وارد می کنند و فرار می نمایند.
در جلسه قبل هم به این نتیجه رسیدیم که باید مشارکت و همکاری مردم با عوامل انتظامی حل شود و جامعه در این مورد باید ارشاد شود و فرد فرد مردم وظایف خود را بدانند، در مقابل رهبر عالیقدر مملکت و میهن خود احساس مسئولیت کنند و با ما همکاری نمایند.
در غیر این صورت ادامه وضعیت و تأمین امنیت روز به روز مشکل تر خواهد شد.
چون افراد و پرسنل نظامی، انتظامی و امنیتی به این صورت فرسوده شده و قادر نخواهد بود وظایف خود را انجام دهند.
از وقایع اخیر چنین استنباط می شود که سایر سازمانها به نحو مطلوب احساس مسئولیت نمی کنند.
مثلاً حزب رستاخیز ملت ایران در شهر اصفهان تاکنون در این مورد فعالیت چشم گیری نداشته والا افراد حزبی نقش مؤثری در مقابله با آشوبگران می توانند داشته باشند.
این وظیفه هر فرد ایرانی است ولی مردم را باید در این مورد آگاه و هوشیار کرد و آنان را به وظایفشان آشنا ساخت.
موضوع دوم مسئله خواسته شورا در مورد وضع سیدمهدی هاشمی است که در دو جلسه قبل مطرح شد و از طریق دفتر ویژه اطلاعات از من خواسته شد که خواسته شورا را مجددا با صراحت کامل اعلام نمائیم.
سرتیپ مصطفائی: منظور از درخواست من در مورد سیدمهدی هاشمی و همدستان وی: 1ـ تسریع در تعیین تکلیف نفر متهمین پرونده قتل مرحوم شمس آبادی1 و دیگران می باشد که از تاریخ 12 /2 /2535 تا به حال زندانی و بلاتکلیف می باشند.
2ـ ادامه اقامت دو تن از متهمین مزبور به اسامی سیدمهدی هاشمی2 و محمدحسین جعفرزاده3 با توجه به تحریکاتی که می نمایند در زندان اصفهان به خصوص به لحاظ بومی بودنشان به مصلحت نیست و پیشنهاد می شود به زندان یکی از استانهای دیگر منتقل گردند.
سرتیپ بنی فضل: 1ـ از افراد نیروی پایداری برابر دستورات صادره از ژاندارمری کشور شاهنشاهی استفاده می شود کما اینکه در تظاهرات مسجد حسین آباد دو نفر اخلالگر به وسیله افراد نیروی پایداری دستگیر شدند و همچنین 5 نفر افراد اخلالگر در حین فرار ساعت 2100 دستگیر و با چوب دستی پای یکی از افراد نیروی پایداری را مضروب نموده اند و در حال حاضر در سطح سه استان (اصفهان ـ یزد ـ چهارمحال و بختیاری) تیمهای نیروی پایداری که به همین منظور از افراد داوطلب تشکیل شده اند مشغول کسب اطلاعات و دستگیری اخلالگران می باشند.
2ـ تظاهرات چند روز اخیر نشان داد که اکثر تظاهر کنندگان دانشجوی دانشگاه اصفهان می باشند.
چنانچه دانشگاه اصفهان هم مانند دانشگاه صنعتی آریامهر اصفهان چند نفر از مسببین اصلی را اخراج نماید تصور می رود جلو این همه تظاهرات گرفته شود زیرا از تاریخی که دانشگاه صنعتی آریامهر اصفهان، چند نفر از تظاهرکنندگان را اخراج کرد، تاکنون تظاهراتی در دانشگاه مزبور رخ نداده است.
سرتیپ تقوی: با توجه به این که شهر اصفهان از لحاظ جمعیت دومین شهر کشور و شهری است کارگری و توریستی و دارای تأسیسات و منابع حیاتی و مهم و از طرفی نزدیک به تهران و سر راه چند استان قرار گرفته شهر دارای بافت قدیمی و بزرگ بوده و تا حدود زیادی آسیب پذیر می باشد و وقتی خرابکاران و عناصر ناراحت در شهرهای دیگر مورد تعقیب و کنترل شدید قرار می گیرند به اصفهان آمده و می خواهند اقدامات خرابکارانه ای انجام دهند ولی به علت همکاری که بین تمام دستگاهها مخصوصا دستگاههای انتظامی و امنیتی و مرکز توپخانه موجود است به هیچ وجه در اجرای نیات پلید خود موفق نگردیده و تاکنون دوازده (12) نفر کشته شده که دو نفر آنها یکی قبل از سال نو و دیگری در روز 3 /1 /37 با هوشیاری و از خودگذشتگی مأمورین به سزای اعمال پلید خود رسیده و معدوم گردیده اند.
و امّا تعداد معدودی از روحانیون و وعاظ نابخرد که تحت تأثیر عوام فریبی چند نفر از روحانیون قم و یا عراق قرار دارند تحریکاتی بین مردمی که آنها شاه دوست و وطن پرست بوده ولی دین را نشناخته و دچار تعصبات مذهبی هستند می نمایند و اقدامات آنها علاوه بر اینکه مغایر دین و آئین کهن اسلام است آرزوی کمونیست هاست که این اقدامات صورت گیرد و در واقع به هدف کمونیستها خدمت می کنند و وقایع اخیر که کم و زیاد در شهرهای دیگر هم صورت می گیرد نشان می دهند که دستگاههای ارتباط جمعی و روزنامه ها و مطبوعات و آموزش و پرورش و دستگاه اوقاف باید بیش از این، روحانیون نابخرد و مردم عامی را نسبت به اصالت دین اسلام و لااقل به منافع خود آشنا سازند.
چون این عده تشخیص نمی دهند.
در حقیقت به هدف کمونیستها خدمت می کنند.
در هر صورت ادامه همکاری های موجود ضروری به نظر می رسد و پیشنهاد می گردد که ضمن اجرای طرح های مصوبه طرز عمل طوری باشد که بتوانند جوابگوی وضعیت باشند.
به طور مثال وقتی عده ای در میان مردم عادی عصر جمعه در جلو سینما چهارباغ مبادرت به شکستن شیشه می نمایند و خبر می رسد که این عده قصد دارند به طرف سینما ساحل و سینما شهر فرنگ رفته به آن دو سینما آسیب وارد کنند با آنکه فاصله این سینماها هر کدام بیش از دویست متر نیست و این عده هم در میان انبوه جمعیت هستند و نیروی پلیس کافی نیست اگر در رسیدن کمک سریع تأخیر شود وقایعی مانند وقایع تبریز تکرار خواهد شد.
بنابراین پیشنهاد می گردد در مواقعی که بروز حوادثی تصور می رود چند کامیون پلیس و اگر کافی نیست ژاندارم و یا پرسنل کمک کننده از مرکز توپخانه و موشکها با وسائل کافی در حالی که یک نفر افسر پلیس با بیسیم در آن خودرو باشد در نقاط حساس و آسیب پذیر در گشت باشند و به محض اینکه نقطه ای دچار اخلال شد و پلیس کافی نبود خودروهای گشت به آن نقطه هدایت و عکس العمل لازم را به عمل آورند.
ممکن است هر چند ساعت یک بار پرسنل اعزام شده برای کمک تعویض و آنها به یگان خود عزیمت نمایند که هم مسئله آموزش و هم مسئله مسکن و غذا حل گردد و هم سریعا از حوادث نامطلوب جلوگیری نمایند.
ضمنا اطلاعات لازم به موقع کسب و به اطلاع سازمانهای مسئول رسیده و خاطیان به موقع معرفی شده اند و اگر عکس العمل صورت گیرد در پیشگیری از وقایع نامطلوب فوق العاده اثر خواهد داشت.
به طور مثال همان طوری که تیمسار بنی فضل فرمودند عمل ریاست دانشگاه صنعتی آریامهر فوق العاده برای جلوگیری از حوادث بعدی اثر مطلوب داشته است.
سرتیپ مصطفائی: 1ـ پیشنهاد تیمسار ریاست ساواک در مورد اکیپ های گشتی مورد تأیید است اما به علت کمبود پرسنل اجرای آن وسیله شهربانی به تنهائی مقدور نیست در عصر جمعه 25 /1 /37 عملیات اخلالگران همان طور که به استحضار رسید (در صفحه 3 این صورتجلسه) به طور ناگهانی انجام شد اما در مواقعی که بروز حوادثی پیش بینی گردد با عده کمکی ناحیه ژاندارمری و در صورت نیاز بیشتر با کمک «مرت و مو»* اجرای آن فوق العاده مفید و مؤثر خواهد بود.
2ـ به علت کمبود پرسنل شهربانی که کرارا به استحضار رسیده و نداشتن واحد کنترل اغتشاشات تقاضا دارد «مرت و مو» و ناحیه ژاندارمری برای ایام عادی هم عده ای آماده داشته باشد که به محض درخواست شهربانی همکاری نمایند.
اکبرزاد: 1ـ در جلسات قبل هم در همین مورد و لزوم همکاری سایر سازمانها و به خصوص مردم با عناصر انتظامی بحث شد ولی هنوز هماهنگی کامل بین بعضی از سازمانها وجود ندارد، ضمن اینکه مرتبا وظایف سازمانها به آنها گوشزد می شود و با تشکیل جلسات در استانداری رؤسای سایر ادارات و سازمانهای دولتی و خصوصی در جهت حفاظت خود و تأسیسات مربوطه و همچنین همکاری با عناصر انتظامی ارشاد و راهنمائی می شوند و وظایف ملی و میهنی آنها یادآوری می گردد.
2ـ مشکلات سازمان شهربانی و وضعیت حفاظت دانشگاه صنعتی آریامهر از طریق استانداری به جناب آقای نخست وزیر و جناب آقای وزیر کشور گزارش شده است.
مصوبات شورا: 1ـ از نیروی پایداری برای مقابله با اغتشاشات استفاده شود.
2ـ از طریق استانداری اصفهان مجددا در مورد همکاری و هماهنگی سایر سازمانها با عناصر انتظامی اقدامات لازم به عمل آید.
3ـ از طریق سازمان اوقاف برای کلیه مساجد مستخدم و امام مسئول تعیین شود و این نفرات مشخص باشند و آموزش داشته باشند تا اعمال خلافی را که در مساجد1 به وقوع می پیوندد بلافاصله گزارش دهند و مسجد اعظم حسین آباد در تقدم یک باشد.
4ـ وضعیت اصفهان فعلاً عادی است و چنانچه مجددا تظاهرات و خرابکاری به وجود بیاید و یا اخبار و اطلاعاتی دال بر تکوین وقایعی کسب گردد شورا مجددا تشکیل و تعیین وضعیت خواهد نمود.
توضیحات سند:
* «ن ز ش» مخففِ نیروی زمینی شاهنشاهی است.1ـ آیت الله سیدابوالحسن آل رسول معروف به شمس آبادی در سال 1286 ه ش در اصفهان متولد و پس از فراگیری مقدمات علوم اسلامی در اصفهان نزد اساتیدی نظیر مرحوم ابوالقاسم زفره ای، سید علی نجف آبادی، سید محمد نجف آبادی و احمد حسین آبادی عازم حوزه نجف اشرف گردید و از محضر درس خارج مراجع بزرگی همچون مرحوم آیت الله العظمی آقا سید ابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاءالدین عراقی، آقا جمال الدین گلپایگانی، سید عبدالهادی شیرازی و سید محسن حکیم استفاده نمود و پس از 12 سال برای تدریس و ارشاد مردم به اصفهان بازگشت.
آیت الله شمس آبادی از روحانیونی بود که در سال 42 وفاداری خود را به نهضت حضرت امام(ره) اعلام نموده بود.
وی در تأسیس و گسترش انجمن مددکاری امام زمان (عج) (ویژه کمک به ایتام)، سازمان ابابصیر (ویژه نابینایان) حسینیه اصفهانیها در مشهد و کربلا نقش بسزائی داشت.
آیت الله شمس آبادی یک روز پس از بازگشت از سفر حج به هنگام فجر مورخه 18 /1 /55 در راه رفتن به مسجد جهت برگزاری نماز جماعت توسط باند جنایتکار مهدی هاشمی معدوم ربوده و به طرز فجیعی به قتل رسید و جسدش را در اطراف اصفهان رها ساختند، پس از کشف جسد، با تشییع باشکوه مردم در تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شد.
2ـ مهدی هاشمی در سال 1323 در شهر اصفهان و در خانواده ای روحانی به دنیا آمد.
و پس از گذراندن تحصیلات ابتدائی، بنابر اصرار پدرش راهی حوزه علمیه اصفهان گردید و پس از 6 سال تحصیل رهسپار حوزه علمیه قم می گردد، در قم تحصیلات خود را در رشته های مختلف علوم حوزوی پی می گیرد و بدلیل برخورداری از استعداد و هوش سرشار، به موفقیت هایی دست می یابد.
حضور وی در قم مقارن با آغاز نهضت روحانیت و قیام الهی 15 خرداد به رهبری امام خمینی (ره) است.
مهدی هاشمی متأثر از فضای سیاسی، اجتماعی ناشی از این نهضت مقدس، با روحیات خاص و پتانسیل متراکم به مطالعه و بررسی نهضتها و انقلابهای گذشته و حال جهان می پردازد، این مطالعات که با استفاده از منابع و مأخذ گوناگون اسلامی، مارکسیستی، التقاطی همراه بود، با توجه به ضعف بنیه علمی، مذهبی و اخلاقی وی شخصیت فکری و سیاسی وی را به گونه ای شکل می دهد که رفته رفته از اصول و ارزشهای معهود و متعارف حوزه و علمای دینی فاصله می گیرد، این رویکرد بعدها منشأ انحرافاتی در زندگی وی می شود که روی آوردن به خشونت و فراهم کردن زمینه تهدید و ارعاب و قتل عده زیادی از افراد از جمله علماء بزرگواری همچون مرحوم شمس آبادی از جمله آنها به شمار می رود.
مهدی هاشمی در همین رابطه قبل از انقلاب دستگیر و به سه بار اعدام محکوم می شود ولی حکم در دیوان عالی کشور نقض می گردد و در جریان پیروزی انقلاب با استفاده از بحران خاص زمانی از زندان رها می شود، بعد از انقلاب با بهره گیری از زمینه های موجود در جایگاه عضویت در شورای عالی سپاه و مسئولیت واحد نهضتهای سپاه پاسداران قرار می گیرد ولی مجددا به خشونت و فتنه انگیزی در عرصه های مختلف سیاسی ـ امنیتی و حتی حوزوی روی می آورد و نهایتا در سال 1365 دستگیر و محاکمه و به اتهامات مختلف از جمله آمریت در چند فقره قتل به اعدام محکوم و در تاریخ 6 /7 /1366 به دار مجازات آویخته می شود.
(جهت اطلاع بیشتر رجوع کنید به کتاب بن بست، جلد 3، اداره کل اطلاعات استان اصفهان) 3ـ محمدحسین جعفرزاده متولد 1332 ـ قهدریجان وی قبل از انقلاب در جلسات مهدی هاشمی فعالانه شرکت می کرد و در اختلافات محلی نقش ویژه ای داشت در تاریخ 18 /1 /55 به اتفاق همدستانش اقدام به قتل آیت الله شمس آبادی نمود.
که پس از مدتی مورد شناسایی واقع و در تاریخ 23 /2 /55 دستگیر گردید و پس از 25 جلسه دادگاه به اعدام محکوم ولی این حکم تا پیروزی انقلاب انجام نشد و پس از آن که زندانیان سیاسی به دست مردم از زندان آزاد شدند وی نیز به اتفاق مهدی هاشمی از زندان خارج و مجددا با وی فعالیت خود را شروع و وارد واحد نهضتها گردید.
وی پس از انحلال واحد نهضتها در کتابخانه سیاسی قم به فعالیت پرداخت و پس از آن که مهدی هاشمی دستگیر شد به صورت غیرقانونی از کشور خارج و در هلند پناهندگی اخذ نمود.
* «مرت و مو» مخفّف مرکز توپخانه و موشکها و پادگان اصفهان 1ـ نقش مساجد در انقلاب اسلامی : سه مرکز عمده در روند انقلاب اسلامی در آگاهی دادن به مردم نقش تعیین کننده داشتند؛ این نقش که پایگاهها و کانونهای اصلی مبارزه و انقلاب بودند، در تعمیق و گسترش آرمانها و شعارهای انقلاب اسلامی در میان اقشار مختلف مردم آن چنان بود که پیروزی انقلاب را سالها به جلو انداخت و به مردم وحدت و یکپارچگی بخشید.
این سه کانون عبارت بودند از مسجد، حوزه علمیه و دانشگاه.
همانطور که در صدر اسلام حرکتها از مسجد آغاز و سازماندهی می شد، و نیروها از مسجد بسیج می گردیدند و مشکلات در آن حل و فصل می شد ملت مسلمان ایران نیز با الهام از این تفکر بنیادین اسلامی، در جریان انقلاب اسلامی، با حضور فعال در مساجد، مساجد را به حالت پر تحرک و سرنوشت ساز دوران صدر اسلام باز گردانید و روحانیت انقلابی در سنگر محراب و منبر به تبیین تفکّر سیاسی اسلامی و نشر اهداف نهضت و افشاگری در زمینه فجایع رژیم ستم شاهی و آثار شوم سلطه خارجی و توطئه های استکبار جهانی به ویژه آمریکا و صهیونیسم پرداخت و مساجد در این مقطع به صورت مراکز نیرومند پشتیبان انقلاب و ستاد عملیاتی رهبر انقلاب اسلامی تبدیل شد.
تولد جمهوری اسلامی ایران توسط آراء مردم در مسجد صورت گرفت و مساجد سنگری شدند در برابر نفوذ منافقین و کفار و در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، مرکز بسیج نیرو و امکانات مردم ایران برای جبهه های جنگ گردید.