موضوع: تظاهرات و آتش زدن اتومبیل‌ها و مغازه ها۱
تاریخ سند: 10 آبان 1357
موضوع: تظاهرات و آتش زدن اتومبیل‌ها و مغازه ها۱
متن سند:
[گزارش خبر]به: ۳۲۴ شماره: ۱۰۱۱۰/۱۹ه
از: ۱۹ه تاریخ:۱۰/۸/۳۷
موضوع: تظاهرات و آتش زدن اتومبیل‌ها و مغازه ها۱13570810
پیرو: ۱۰۱۰۸/۱۹ه -۹/۸/۵۷
از ساعت ۸:۰۰ روز ۶/۸/۵۷ عده‌ای از تظاهرکنندگان محصل در دبیرستان شاهپور اجتماع و سپس به میدان مقابل دبیرستان که برابر استانداری است آمده و مبادرت به دادن شعارهای مضره نمودند و چون به عده‌ای میهن پرست که شعار جاویدشاه می‌دادند روبرو شدند به داخل دبیرستان مذکور رفته و با پرتاب سنگ و آجر به مقابله پرداختند و پس از آنکه میهن پرستان متفرق شدند تظاهرکنندگان در ساعت ۱۴:۰۰ از دبیرستان خارج و با پرتاب سنگ و آجر و مواد آتش‌زا شیشه‌های استانداری را شکسته و دو اتومبیل را به آتش کشیدند و در مسیر خیابان‌ها سالن اداره امور تربیتی چند عکاسی، چند مشروب فروشی، چند بانک، چند فروشگاه را مورد حمله قرار داده و شیشه‌های آنها را شکسته و مشروب فروشی‌ها و اتومبیل آتش نشانی و فروشگاه مهر و مغازه پورحیدر و سینما زهره و مهمانسرای جهانگردی را آتش زدند. پس از مداخله مأمورین متفرق شدند در این تظاهرات کسانی که رهبری را به عهده داشتند عبارتند از: کیومرثی دبیر، اسدالله کریمی دبیر، احمد آذری رییس دبیرستان شاهپور، آل ابراهیم دبیر زبان، نصیری دبیر، فاضلی دبیر، فاضلیان دبیر مدرسه راهنمایی رفیعیان، رحمان استکی، مرتضوی، منوچهر استکی، مسعود سلیمی، مسعود معتمدی محصل انستیتو، روح‌الله قاسمی، لطف‌الله قاسمی، منصور قاسمی نژاد، لطف‌الله آل رسول.
نظریه شنبه: نظری ندارد.
نظریه یکشنبه: ۱- اظهارات شنبه مورد تأیید است و وضعیت نامبردگان و اقدامات آنان در تظاهرات اخیر شهرکرد مستمراً به استحضار رسیده است.
نظریه چهارشنبه: ۱- نظریه یکشنبه مورد تأیید است. مستدعی است مقرر فرمایید درباره حوادث فوق به تلفنگرام شماره ۱۰۱۰۲/۱۹ه - ۵۷/۸/۷ مراجعه
توضیحات سند:
۱- روایت روزنامه اطلاعات شماره ۱۵۷۴۹ از حوادث امروز زیر عنوان «شهرکرد ۱۲ ساعت شاهد آتش، تخریب و اغتشاش بود» از این قرار است. «شهرکرد: دانش‌آموزان و هنرجویان دبیرستان‌ها و هنرستان‌های شهرکرد و دانشجویان انستیتو تکنولوژی دانشکده دامپروری این شهر که قبلاً با انتشار قطعنامه‌هایی خواست‌های ملی و میهنی خود را همراه با دیگر خواست‌هایشان به اطلاع مقامات مسئول آموزش و پرورش و مقامات استان رسانده و حتی با توزیع آنها بین کسب و مردم به اطلاع همگان رسانده بودند، پس از انقضای مهلتی که جهت تحقق خواست‌هایشان قائل شده بودند، چون هیچ گونه اعتنایی به خواست‌هایشان نشده است به اعتصاب همگانی زدند. حمله اجیرشده‌های مست همراه با اعتصاب دانش آموزان، هنرجویان و دانشجویان، عده زیادی قداره کش اجیر شده و مزدور تحت عنوان گروه موافق، مست و عربده کشان در شهر دست به تظاهرات دامنه‌داری زدند. این عده پس از طی چند خیابان با آگاهی کامل از اعتصاب دانش‌آموزان دبیرستان‌ها، هنرجویان هنرستان‌ها و دانشجویان انستیتو تکنولوژی و دانشجویان دانشکده دامپروری پس از عبور از فلکه چهارمحال خیابان ۲۵ شهریور، پهلوی و فلکه بوعلی سینا به بلوار محبوبیان و سپس به بلوار امین آزاد آمدند. این عده نخست به دانش‌آموزان دبیرستان‌های شاهپور و هنرستان صنعتی حمله‌ور شدند. دانش‌آموزان با ملاحظه وضع پیش آمده و آگاهی از قصد شوم این عده از خیابان به دبیرستان شاهپور پناه بردند و درهای ورودی دبیرستان را به روی حمله کنندگان بستند. دانش‌آموزان پس از خنثی کردن حمله اجیر شده‌ها به بام‌های دبیرستان رفتند و از آنجا با پرتاب سنگ و آجر از جان خود دفاع کردند و گروه مهاجم فرار را بر قرار ترجیح دادند. پس از متواری شدن این عده دانش‌آموزان با میز و نیمکت کلاس‌های خود چهار راه‌های اطراف دبیرستان را به منظور جلوگیری از حمله مجدد مهاجمان بستند و برای خنثی کردن گاز اشک آور و پرتاب شده از سوی پلیس چند حلقه لاستیک اتومبیل را آتش زدند. دانش‌آموزان دبیرستان شاهپور و هنرستان‌ها و دیگر مراکز آموزشی عالی شهرکرد در پشت بام دبیرستان شاهپور که درست مقابل استانداری قرار دارد به تظاهرات پرداختند و اتومبیل‌های دولتی و نظامی را که از محل عبور می‌کردند یا از استانداری خارج می‌شد سنگباران کردند. پلیس در این میان تلاش داشت دانش‌آموزان را به آرامش و ترک کردن دبیرستان دعوت کند.یورش به استانداری
بعدازظهر این روز دانش‌آموزان پس از اتمام ساعت کار اداری و خروج کارکنان استانداری از محل دبیرستان خارج شدند و به تخریب چراغ‌هایی که در میدان نصب شده بود پرداختند و با یک یورش به استانداری ابتدا کیوسک اطلاعات استانداری و چندین اتومبیل دولتی و شخصی کارکنان را مورد هجوم قرار دادند و شیشه‌های این اتومبیل‌ها را شکستند. آن گاه دانش‌آموزان و دانشجویان که متوجه غیبت ۲ تن از همکلاسی هایشان شده بودند که توسط کارمندان استانداری دستگیر شده بودند برای دومین بار با تجهیز کامل خود به وسیله چوب، لاستیک فرسوده اتومبیل و شیشه‌های بنزین به استانداری حمله کردند و در این حمله کلیه شیشه‌های ساختمان اداری استانداری را به وسیله آجر و سنگ شکستند و پس از آزاد ساختن دو دانش آموز دستگیر شده، دو اتومبیل استانداری و یک موتورسیکلت را به آتش کشیدند و زیر بقیه اتومبیل‌ها لاستیک شعله‌ور قرار دادند. حمله دانش‌آموزان توسط کارکنان استانداری به اطلاع شهربانی رسید و چند خودروی حامل پلیس مجهز به وسایل ضداغتشاش و یک اتومبیل آتش نشانی برای حفاظت از استانداری به محل رسیدند که این عده در مقابل رگبار سنگ و آجر ناچار دست به شلیک چندین تیر هوایی زدند. اتومبیل آتش نشانی که برای مهار کردن آتش اتومبیل‌های استانداری به محل وقوع حریق آمده بود به علت عدم آگاهی و آشنایی مأموران آن از طرز استفاده آن بی‌حاصل ماند. در این مدت دانش‌آموزان از محل دبیرستان افراد پلیس و مأمور آتش نشانی را زیر رگبار سنگ و آجر گرفتند و وحشت از اصابت سنگ و آجر موجب شد تا مأمور آتش نشانی در انجام وظیفه‌اش تعلل ورزد و در نتیجه آتش از اتومبیل‌های استانداری زبانه کشید و دود غلیظی تمام فضای استانداری را فرا گرفت.
حمله به فروشگاه‌ها و بانک‌ها
تظاهرکنندگان سپس از محل دبیرستان خارج شدند و به خیابان‌های شهر ریختند. در بین راه عده کثیری به جمع تظاهرکنندگان پیوستند و تظاهرکنندگان در مسیر خود در خیابان‌های سعدی، چهارراه ششم بهمن یک مغازه مشروب فروشی را تخلیه و کلیه بطری‌ها را در این مغازه شکستند و بعد آن را به آتش کشیدند. ما اتومبیل آتش نشانی برای مهار حریق به محل آمد ولی چون مورد حمله تظاهرکنندگان قرار گرفت و به آتش کشیده شد. اتومبیل آتش نشانی دیگری نیز که به محل اعزام شده بود مورد حمله قرار گرفت و راننده آن از ناحیه سر مجروح شد و ناچار از محل حادثه گریخت. در رویارویی مأموران پلیس با تظاهرکنندگان ۳ مأمور پلیس نیز مجروح شدند. تظاهرکنندگان پس از شکستن شیشه‌های چندین مغازه در شهر به بانک‌های ایرانشهر، ملی، صادرات، تهران و بازرگانی و سپه حمله کرده و شیشه‌های آنها را شکستند. آن گاه نوبت به بزرگترین فروشگاه لوازم خانگی شهرکرد به نام فروشگاه مهر رسید. با تظاهرکنندگان این فروشگاه را نیز به آتش کشیدند به طوری که از کلیه لوازم موجود در آن تنها خاکستری سیاه بر جای ماند. شدت حریق در این فروشگاه به حدی بود که سقف فروشگاه سوخت و ویران شد. تظاهر کنندگان همچنین شیشه‌های «میرال» بزرگ درهای پاساژ در حال تأسیس امینی را شکستند. ضمناً قسمت اعظمی از هتل جلب سیاحان نیز به آتش کشیده شد. شهرکرد به طور کلی در اختیار کامل تظاهرکنندگان بود و عده تظاهرکنندگان به حدی بود که پلیس قادر به برقراری نظم نمی‌توانست باشد و شهرکرد، مرکز استان چهارمحال و بختیاری شاهد ۱۲ ساعت آتش سوزی، تخریب، تظاهرات و اغتشاش بود.