صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 6 آبان 1330


گزارش


متن سند:

مامور ویژه گزارش میدهد ساعت 20 روز گذشته بنا بدعوت کمیته مرکزی عده ای از اعضاء کمیته فرهنگ و کمیته دانشجویان در منزل رحیم نامور1 مدیر روزنامه شهباز جلسه ای تشکیل داده اند.
در این جلسه از طرف کمیته مرکزی محمد علی شریفی2 و بانو شرمینی از طرف شورای متحده مرکزی ضیاءالموتی3 و محمد قاضی زاده از طرف کمیته ایالتی حزب توده خاشع4 ـ علی شناسائی ـ باقری و فرجامی از طرف خانه صلح رحیم نامور ـ سپهری و مصطفی لنکرانی از طرف کمیته دانشجویان و کمیته فرهنگ صدرالدینی ـ دیبائیان ـ اعتضادزاده ـ باقر امامی ـ ابوالمحمد ـ کورش بنیامین ـ ویلهلم ابراهیمی ـ شهیدی ـ پدرام ـ قاسم زنجانی ـ منوچهر کی مرام ـ دوشیزه شرمینی ـ صحراکار ـ ضیائی شرکت نموده محمد علی شریفی دبیر مسئول کمیته مرکزی حزب توده جلسه را افتتاح و راجع بفعالیت اعضاء حزب در سازمان جوانان و دانشگاه و دبیرستانها و هم چنین تأسیس سازمان (خردسالان) سخنرانی نموده ـ بعد فرجامی و باقری و سپهری و ضیائی هر یک بنوبه خود مطالبی گفته و قاضی زاده از فداکاریهای کارگران راه آهن و چیت سازی و سیلو و دخانیات قدردانی کرده و قول داده هر وقت دانشجویان احتیاجی داشته باشند از طرف کارگران پشتیبانی خواهد شد بعد از او محمد علی شریفی رشته سخن را بدست گرفته و راجع به میتینگ سیاری که فردا 7 ماه جاری از طرف عموم دانشجویان دانشگاه داده خواهد شد سخنرانی نموده و گفته است این اولین میتینگ سیاریست که از طرف کمیته فرهنگ داده میشود باید برنامه میتینگ پخش و بعموم دانش آموزان و دانشجویان و اعضای سازمان اطلاع داده شود که قبلا در دبستان و دبیرستان مربوطه حاضر شده و از آنجا بدانشگاه حرکت و ساعت 8 صبح در آنجا حضور یابند.
بکمیته مرکزی دستور داده شده مامورین انتظامی در نقاط لازمه گمارده و وسایط نقلیه هم فراهم نمایند و عموم کارگران چیت سازی ـ سیمان ـ سیلو ـ راه آهن و دخانیات مواظب صفوف دانش آموزان خواهند بود.
خط سیر این تظاهرات از دانشگاه شروع و از خیابانهای شاهرضاـ شاهپور ـ یوسف آباد ـ نادری ـ استانبول ـ شاه آباد ـ میدان بهارستان خواهد بود.
مسئولیت میتینگ بعهده کمیته مرکزی و شورای متحده میباشد.
...
...
...
.
.
چون دادن میتینگ سیار با اوضاع حساس کشور وفق نمیدهد برای موقوف شدن تظاهرات پیش بینی و اقدامات لازمه بعمل آمده و مراتب بمقامات مربوطه نیز اعلام گردیده است.
سازمان های وابسته به حزب توده 16 /8 اخبار روز ش 4 میتینگ سیّار روز 7

توضیحات سند:

1ـ رحیم نامور: وی از یهودیان بهایی شده همدان بود که به حزب توده پیوست.
در 1322 نشریه «شهباز» را منتشر کرد که ارگان غیررسمی حزب توده شد.
او یکی از اعضای هیئت سیاسی سه نفره جمعیت ملی مبارزه با استعمار بود و در سازماندهی اقلیت یهودی وابسته به حزب توده نقش بسزایی داشت.
پس از بهمن 1327 و غیرقانونی شدن فعالیت حزب توده برای مدتی دستگیر شد و بعد از آزاد شدن از زندان از راه کویت و عراق به شوروی گریخت و در پلنوم چهارم حزب توده (1336) حضور یافت.
پس از آن به لایپزیک رفت و با محمد عاصمی در انتشار نشریه «کاوه» همکاری کرد.
با تأسیس رادیوی «پیک ایران» در 1339 او یکی از اعضای هیئت تحریریه آن شد.
بعد از 15 خرداد 1342 تنها تحلیل حزب توده درباره قیام امام خمینی را رحیم نامور نوشت و با عنوان «اسلام و نهضت رهایی بخش میهن ما» نشریه دنیا منتشر کرد (تیرماه 1344).
وی پس از انقلاب اسلامی به ایران بازگشت و در پلنوم هفدهم (1360) به عضویت کمیته مرکزی انتخاب شد، اما با دستگیری سران حزب توده (1362) دوباره به شوروی گریخت و مسئولیت واحد حزبی در افغانستان را برعهده گرفت و پس از تشکیل کنفرانس ملی در کایل (1365) با انتشار نامه افشاگرانه ای به کمیته مرکزی (مهر 1365) زمینه ساز گسترش اختلافها و تقویت «جنبش اعتراضی» بر علیه رهبران حزب توده در خارج کشور شد.
او به جز روزنامه نگاری در زمینه تألیف و ترجمه آثار ادبی و تاریخی نیز فعالیت داشت و در 1366 در کابل چشم از جهان فرو بست.
برگرفته از خاطرات ایرج اسکندری خاطرات نورالدین کیانوری اسناد ساواک 2ـ محمدعلی شریفی : وی از کمونیستهای قدیمی بود پس از تشکیل «انجمن فرهنگ» در رشت به عضویت آن درآمد و در 1310 ش به اتهام فعالیتهای کمونیستی دستگیر و برای مدتی زندانی شد، اما پس از آزادی به فعالیتهای خود ادامه داد و برای مرتبه ای دیگر در 1316 با گروه دکتر ارانی بازداشت و تا 1320 زندانی شد.
بعد از آزادی در جلسه مؤسسان حزب توده شرکت داشت و در کنگره اول حزب توده (1323) به نمایندگی از سمنان حضور یافت و تا 1327 عضو کمیته مرکزی حزب بود.
در این سال دوباره دستگیر و زندانی شد، و در 1329 از زندان آزاد شد و به بندر گز رفت و در آنجا به فعالیت پرداخت، در کنگره سوم حزب (1330) به عضویت شورای عالی حزب توده پذیرفته شد و تا کودتای 1332 در این سمت باقی ماند.
از سرنوشت او بعد از کودتای 28 مرداد آگاهی چندانی در دست نیست.
برگرفته از اسناد ساواک، و سیر کمونیزم در ایران.
3ـ ضیاءالدین الموتی : از اعضای گروه 53 نفر و مؤسسین حزب توده.
وی در مهرماه 1292 در الموت به دنیا آمد، در قزوین تحصیل کرد و در همین دوران فعالیت اجتماعی خود را با حمایت واعظ قزوینی در انجمن پرورش قزوین ادامه داد.
4ـ حسن خاشع از اعضای قدیمی حزب توده ایران و از هنرپیشگان معروف بود که از شاگردان عبدالحسین نوشین (بنیانگذار تئاتر نوین) به شمار می رفت، پس از کودتای 1332 به شوروی و سپس به آلمان شرقی رفت و در سال 1357 به ایران بازگشت اما در 1361 بار دیگر به شوروی گریخت و در خرداد 1365 در پی یک بیماری سخت درگذشت.
برگرفته از روزنامه مردم دوره هشتم سال دوم شماره پنجم 15 /3 /65 ص 3.
3ـ رحیم نامور صاحب امتیاز و سردبیر روزنامه شهباز (ارگان جمعیت ملی مبارزه با استعمار از سازمان های علنی حزب توده)

منبع:

کتاب چپ در ایران - سازمان جوانان حزب توده به روایت اسناد ساواک صفحه 53



صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.