درباره: وعاظ ممنوع‌المنبر
تاریخ سند: 19 شهریور 1357
درباره: وعاظ ممنوع‌المنبر
متن سند:
از: ۳۱۲گزارش
درباره: وعاظ ممنوع‌المنبر
محترماً به استحضار می‌رساند:
بدین‌وسیله صورت اسامی وعاظ و عناصر افراطی مذهبی که به علت ایراد مطالب خلاف مصالح مملکتی و تحریک‌آمیز ممنوع از وعظ شده‌اند به پیوست از نظر عالی می‌گذرد.
همان‌طوری که استحضار دارند، وعاظ و عناصر افراطی که تا چند سال قبل ممنوع از وعظ بودند قریب ۳۰ الی ۵۰ نفر بود که به علت گسترش فعالیت‌های افراطی مذهبی و متعاقب آن توسعه و آغاز فعالیت‌های گروه‌های هوادار جبهه به‌اصطلاح ملی و روحانیون افراطی به تعداد افراد ممنوع از وعظ افزوده شد و اکنون طبق لیست مذکور ۱۲۴ نفر ممنوع از وعظ می‌باشند. افزایش تعداد وعاظ ممنوع‌المنبر مشکلات زیر را در پی داشته است:
۱- کنترل مجامع و محافل مذهبی برای جلوگیری از سخنرانی وعاظ و سخنرانان مذهبی ممنوع از وعظ با اشکال مواجه بوده و امکان جلوگیری از سخنرانی تمامی این افراد در نقاط مختلف کشور امکان‌پذیر نیست.
۲- روحانیون افراطی ممنوع از وعظ برای سخنرانی در مجامع و محافل مختلف به شیوه‌های مختلفی متوسل می‌شوند و با انتخاب نام مستعار و یا مسافرت به شهرهای غیر از محل سکونت خود از منبر استفاده و سپس محل را ترک می‌کنند.
3- عناصر دعوت‌کننده از وعاظ مذکور که اغلب از افراطیون مذهبی هستند، عموماً با همفکری چند تن از عوامل مذهبی منطقه نسبت به دعوت واعظ مورد نظر اقدام به طوری که حضور این‌گونه وعاظ در یک منطقه تا قبل از سخنرانی وی و حتی بعد از آن روشن نمی‌گردد.
۴- ممنوع از وعظ شدن روحانیون افراطی معروفیت آنها را در پی داشته و این امر موجب توجه عناصر افراطی به آنها و دعوت برای سخنرانی از آنان می‌گردد. این موضوع وسیله و عاملی است که آنها از منبر به صورت غیرمجاز آن استفاده کنند.
۵- با ممنوع از وعظ شدن روحانیون افراطی نه تنها درآمد آنها قطع نمی‌گردد که موجبات تنبه آنها از اقدامات خلاف گردد، بلکه این امر اغلب اوقات وسیله‌ای بوده که روحانیون افراطی با تمسک به آن معروفیت پیدا نمایند و بدین وسیله با جلب توجه عناصر افراطی مذهبی راه را برای پرداختن وجوه شرعی به آنها باز نمایند. لذا مشاهده می‌شود که وضع مالی این قبیل از وعاظ و روحانیون اکثراً به نسبت دیگران بهتر و از شرایط زندگی راحت‌تر برخوردارند.
۶- وعاظ ممنوع از وعظ قبلاً پس از ممنوع‌المنبر شدن با توسل به برخی از روحانیون و آیات و یا نوشتن دادخواست‌های متعدد و ابراز ندامت از اعمال گذشته خود تقاضای رفع ممنوعیت از منبر خود را می‌کردند که در سنوات اخیر این‌گونه توسل و نوشتن دادخواست‌ها به نسبت قبلی کمتر شده و وعاظ ممنوع از وعظ تقاضائی در زمینه رفع ممنوعیت از منبر خود نمی‌کنند.
۷- به طوری که تجربه نشان داده تعدادی از وعاظ که ممنوع از وعظ شده، پس از اینکه رفع ممنوعیت از منبر آنها به عمل آمده، پس از گذشت مدتی همان رویه قبلی خود را در پیش گرفته‌اند و مجدداً ممنوع از وعظ گردیده‌اند و این امر برای چندمین بار استمرار یافته بدون آنکه این‌گونه وعاظ واقعاً در نیت و هدف قبلی تغییری داده باشند.
مجموعاً با توجه به موارد بالا که ذکر شد، توسل به ممنوع از وعظ کردن روحانیون افراطی هرچند در گذشته تا حدودی دارای اثراتی بود و موجب می‌گردید که روحانیون افراطی تا حدی از دنبال کردن اعمال خلاف خود بازداشته شوند، لیکن در شرایط فعلی آن اثرات گذشته بر اعمال و گفتار آنها مترتب نیست و تأثیرپذیری موضوع (ممنوع از وعظ کردن) آن حالت و شرایط قبلی خود را تا حدود زیادی از دست داده است. لذا پیشنهاد می‌گردد:
1- من‌بعد جز در موارد استثنائی که وضعیت و سوابق واعظ یا روحانی مورد نظر ایجاب نماید از ممنوع از وعظ کردن وعاظ و روحانیون خودداری و بر حسب درجه و شدت عملی که انجام داده با مدارک موجود از واعظ مورد بحث نسبت به تعقیب قانونی این‌گونه وعاظ اقدام گردد.
۲- از وعاظی که طبق لیست تقدیمی ممنوع‌المنبر هستند جز عده‌ای که با علامت مثبت مشخص شده‌اند، بقیه از لیست حذف و در صورت اقدام به عمل خلاف مصالح مملکتی و یا ایراد مطالبی که تعقیب قانونی را الزام‌آور سازد نسبت به تعقیب قانونی آنها اقدام گردد.
از طبقه‌بندی سری خارج در طبقه‌بندی خیلی محرمانه قرار گرفته است.
در کلاسه ۶۵۴۰۲ شخصی (محمدمهدی ربانی رانکوهی) ردیف ۴۶ بایگانی شود. 19 /6 /57