موضوع : اظهارنظر سیدمحمود طالقانی1 در مورد ارتشبد آریانا
تاریخ سند: 29 اردیبهشت 1348
موضوع : اظهارنظر سیدمحمود طالقانی1 در مورد ارتشبد آریانا
متن سند:
به : 312 از : 20 ه 2 شماره : 43727 /20 ه7 سید محمود طالقانی ـ مصطفی صادقی ـ داریوش چوبک ـ محمدعلی قیومی هوشیار و حسام الدین انتظاری هر کدام بطور جداگانه در مورد ارتشبد آریانا اظهار داشتند که نامبرده قصد کودتا داشته و بازداشت شده است.د جاجرود
توضیحات سند:
1ـ آیت الله سیدمحمود طالقانی در سال 1298 هجری شمسی دیده به جهان گشود و در خانواده ای پرفضیلت و ظلم ستیز پرورش یافت.پس از کسب علوم اسلامی در مدارس رضویه و فیضیه در قم در سال 1317 برای تدریس و تبلیغ معارف اسلامی به تهران آمد و در سال 1318 به جرم مخالفت با رژیم پهلوی دستگیر و وارد زندان شد.
در مبارزات ملی شدن صنعت نفت شرکت جست و بعد از کودتای 28 مرداد به اتهام مخفی کردن نواب صفوی، رهبر فداییان اسلام در منزل خود، دستگیر شد.
مرحوم طالقانی به سبب مبارزات خود به دفعات زندانی شد.
و در سال 1343 نیز وی را به دلیل حمایت از حضرت امام خمینی (ره) به زندان افکندند که سه سال به طول انجامید.
در سال 1350 به زابل و سپس به بافت کرمان تبعید شد.
در سال 1354 به سبب خیانت یکی از منافقین دستگیر و به ده سال زندان محکوم گردید.
ایشان در 18 آبان 57 به همراه جمعی از زندانیان سیاسی آزاد گردید.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به ریاست شورای انقلاب و عضویت مجلس خبرگان برگزیده شد و در مرداد 1358 به فرمان حضرت امام (ره) اولین نماز جمعه را در دانشگاه تهران اقامه کرد.
از او آثار متعددی در زمینه تفسیر قرآن و معارف اسلامی و مسائل اجتماعی و سیاسی برجای مانده است.
و سرانجام پس از یک عمر مبارزه با استعمار و استبداد در 19 شهریور 1358 چشم از جهان فرو بست.
حضرت امام (ره) ضمن تجلیل از مقام والای این فقیه در احیا و حفظ دین فرمودند: زبان گویای او چون شمشیر مالک اشتر بود.
از آثار ایشان : 1ـ پرتوی از قرآن، 6 جلد 2ـ اسلام و مالکیت 3ـ آینده بشریت از نظر مکتب ما 4ـ ترجمه نهج البلاغه، 2 ج 5ـ جهاد و شهادت 6ـ ترجمه جلد اول کتاب امام علی (ع)، اثر عبدالفتاح عبدالمقصود رک : شهید آیت الله سید محمدرضا سعیدی، ص 180، کوثر، ج 1، ص 101 رک : آیت الله سید محمود طالقانی به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد.