حوادث و وقایع شهر مشهد ـ استان خراسان
تاریخ سند: 28 مهر 1357
حوادث و وقایع شهر مشهد ـ استان خراسان
متن سند:
1ـ ساعت 0800 روز 28 /7 /57 (2537 شاهنشاهی)، حدود 300 نفر از قشریون مذهبی در منزل سید کاظم مرعشی (یکی از روحانیون سرشناس مشهد) اجتماع و به مناسبت حادثه روز 24 /7 /57 شهر کرمان و کشته شدن یکنفر در حادثه مذکور نوحه سرائی کرده و شعارهای مضره ای علیه مقامات مملکتی داده اند.ضمنا نوحه سرائی فوق از طریق بلندگوئی که در پشت بام منزل سید کاظم مرعشی نصب گردیده بود، پخش شده است.
1 2ـ بدنبال تعطیل نماز جماعت و دروس حوزه علمیه مشهد و نیز بستن مغازه ها در روز 26 /7 /57 شهر مذکور از طرف آیات و روحانیون سرشناس شهر مشهد (مراتب قبلاً باستحضار رسیده است)، روز 28 /7 /57 نماز جماعت در منازل آیات اللّه سید عبداللّه شیرازی و سید حسن طباطبائی قمی برگزار شده است.
3ـ روز 28 /7 /57، گروهی از قشریون مذهبی در منزل آیت الله سید عبداللّه شیرازی اجتماع کرده و اظهار داشته اند : «در منزل شما اگر کسی غیر از سید عبدالکریم هاشمی نژاد، سید علی خامنه ای، عباس واعظ طبسی و سید حسین موسوی خراسانی (از روحانیون قشری شهر مشهد) سخنرانی نماید، ما آنها را از منبر پائین خواهیم کشید.
» سید محمدعلی شیرازی (فرزند آیت الله سید عبداللّه شیرازی) در پاسخ به این اظهارات، گفته : اگر چنانچه منبر منحصرا در اختیار این افراد قرار گیرد بین وعاظ اختلافاتی بروز خواهد کرد و ممکن است از اطراف ما پراکنده گردند.
4ـ روز 28 /7 /57 سید محمدعلی شیرازی به گروهی از قشریون مذهبی که در منزل وی اجتماع کرده بودند، اظهار داشته : اشخاص مختلفی از تهران با ما تماس گرفته و از رفتار فرماندار نظامی نسبت به آیت الله شیرازی سئوالاتی نموده اند و در ضمن استاندار خراسان نیز تقاضا کرده، باتفاق سرلشگر جعفری (فرماندار نظامی مشهد) نزد آیت الله شیرازی آمده و درباره عمل فرمانداری نظامی مذاکره و از وی دلجوئی نمایند، لکن پدرم (آیت الله شیرازی) از پذیرفتن و ملاقات با آنان خودداری کرده است.
5 ـ ساعت 1130 روز 29 /7 /57، قریب 500 نفر از قشریون مذهبی در مقابل منزل آیت الله سید عبداللّه شیرازی در خیابان نادری شهر مشهد اجتماع و مبادرت به تظاهرات کرده اند.
مامورین فرمانداری نظامی با استفاده از گاز اشک آور تظاهرکنندگان را متفرق کرده اند.
ارزیابی خبر : خبر صحت دارد.
اقدامات انجام شده : مراتب به نخست وزیری اعلام گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ صبح امروز (28 /7 /57) «عده زیادی از طبقات مردم مشهد در منزل آیت الله العظمی مرعشی اجتماع کردند.در این اجتماع چند تن به سخنرانی پرداختند و ضمن آن لزوم آزادی زندانیان سیاسی را مورد تاکید قرار دادند.
اجتماع کنندگان سپس از طریق کوچه شکوه الدوله به راه پیمایی پرداختند و در حالی که هر لحظه بر تعداد آنان افزوده می شد با دادن شعار و یادآوری فاجعه کرمان به منزل آیت الله العظمی قمی رفتند.
منزل آیت الله تا آنجا که جا داشت از جمعیت پر شد و عده زیادی در اطراف منزل ایشان اجتماع کردند و به دادن شعار پرداختند.
در این هنگام حجت الاسلام قاسمی بالای منبر رفت و به نمایندگی از طرف مردمی که اجتماع کرده بودند خطاب به حضرت آیت الله العظمی قمی گفت : ما در اینجا جمع شده ایم و از دولت می خواهیم که هر چه زودتر زندانیان سیاسی را آزاد کند.
سپس شخص دیگری به نام شیخ علی فصیحی قصد سخنرانی داشت که مردم نگذاشتند سخنرانی کند و خطاب به او گفتند شما از ما نیستید و باید از اینجا خارج شوید.
پس از اعلام این مطالب گروهی از مردم از طریق خیابان نادری به سوی حرم روان شدند و به دادن شعار پرداختند.
در نزدیکی حرم مطهر مأموران انتظامی قصد متفرق کردن مردم را داشتند اما تظاهرکنندگان روی زمین نشستند و برای سربازان کف زدند و برخوردی پیش نیامد.
دقیقه هایی بعد تظاهرکنندگان در صحنه کهنه جمع شدند و به سخنرانی حجت الاسلام صفایی که درباره آزادی سخن می گفت گوش دادند.
» (کیهان، ش 10591، ص 3)