تاریخ سند: 1 آبان 1357
مقام معظم استاندارى بوشهر
متن سند:
شماره: 40 /2 تاریخ: 1 /8 /1357
مقام معظم استاندارى بوشهر
احتراماً مدارس دیر پس از اینکه در روزهاى شنبه و یکشنبه 29 /7 /57 و 30 /7 /57 باز بودند دانشآموزان در موقع تعطیل شدن و زنگهاى راحت مرتبا ً شعار میدادند و در محوطه مدرسه تظاهرات مىنمودند مجدداً امروز دوشنبه 1 /8 /57 تعطیل گردیدند و دیشب مورخه 30 /7 /57 ساعت 5 /7 شب عده زیادى از دانشآموزان در تاریکى شب در خیابانهاى شهر به راه افتاده و تظاهرات نمودند لیکن هیچگونه شعار ضد ملى و اهانت آمیز نمىدادند. فقط شعارهاى مذهبى میدادند. دیشب برخوردى با مأمورین نیز پیش نیامد و خرابکارى هم صورت نگرفت. امروز نیز عدهاى از دانشآموزان مجدداً دست به تظاهرات زدند و در خیابانها به راه افتادند که با دخالت مأمورین انتظامى مواجه شده و پس از شلیک چند تیر هوائى متظاهرین پراکنده شدند. در جریان امروز نیز هیچگونه خرابکارى صورت نگرفت البته در تظاهرات اخیر شهر دیر مردم عادى شرکت ندارند و فقط محصلین هستند و متأسفانه از جانب معلمین و دبیران آنها نیز هیچگونه کنترل یا ممانعتى به عمل نمىآید. با توجه به دستور تیراندازى و پراکنده نمودن متظاهرین که به نیروى انتظامى داده شده و-عدم توجه و پى بردن به عواقب این مسأله از جانب دانشآموزان و نیز عدم جلوگیرى معلمین از تظاهرات که تقریبا براى دانشآموزان عادت روزانه و شبانه و حتى جنبه سرگرمى پیدا کرده است. ممکن است عواقب وخیمى پیش آید که منجر به یک آشوب بزرگ در شهر گردد. چون در اکثر تظاهرات بستگان متظاهرین بدون دخالت از دور و نزدیک اکثراً پشت سر بچهها از ترس جان آنها به راه افتاده و بدیهى است که کوچکترین درگیرى مأمورین با بچهها ممکن است باعث دخالت والدین و در نتیجه عموم اهالى گردد که کنترل جمعیت درآن صورت مسلما از عهده پاسگاه ژاندارمرى با تعداد کمى پرسنل خارج خواهد بود.1 محمد اسماعیل خزائى ــ بخشدار دیر
توضیحات سند:
1. این گزارش از بخش دیر بوشهر است. نزدیک ظهر امروزبوشهر شاهد تظاهرات و راهپیمایى گستردهاى بود که در آن گروههاى مختلف مردم شرکت داشتند. شهربانى بوشهر به دنبال خشونتهاى مأموران نیروى دریایى در دو روز گذشته این بار براى کنترل اوضاع در سطح شهر از نیروهای خود استفاده کرد. تظاهرکنندگان به روى سربازان و دیگر مأموران انتظامى گل ریختند و عدم دخالت مأموران باعث شد تظاهرکنندگان راهپیمایى خود را توأم با شعارهاى ضد دولتى بدون حادثه سپرى کنند.» (آیندگان،ش3248، ص 3)
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان بوشهر، کتاب 2 صفحه 241