تاریخ سند: 11 آذر 1303
حضور حضرت اشرف آقای رییس الوزراء دامت عظمه
متن سند:
حضور حضرت اشرف آقای رییس الوزراء دامت عظمه
۱۱ قوس ۱۳۰۳ 0911
اول. دو تلگراف محمره مورخه دهم قوس اولی خبر میدهد دیشب موتر1 زیاد به ناصری روانه، خانواده شیخ و آرد درصدد حرکت هستند. دویمی میگوید شیخ و مرتضی قلیخان امروز دهم محمره وارد شدهاند. سردار اجل را ناصری گذاشته.
دویم. تلگراف بغداد میگوید که رییس الوزراء عراق به جنرال قنسولگری آمده از طرف دولت عراق اظهار کرده که اشخاص ذیل را میخواهند به ایران به عنوان اظهار تشکر در تمایل به شناسایی عراق و مذاکره راجع به قرارداد این شناسایی بفرستند ابراهیم افندی، حیدری وزیر اوقاف، رییس فهمی، مدرس، سید باقر عضو فوری جواب داده شد تا مراجعت حضرت اشرف به طهران نمیتوان جواب قطعی به این تقاضا داد باید تأمل نمایند
سیم. روسها کاملاً مشغول پر وپاگاند میان وکلا و مردم هستند. حتی شنیده میشود مهیج عوام برای دادن میتینگ بر علیه انگلیسیها میشوند. پارتی قوامالسلطنه و آن دسته نیز مشغول هستند. وضعیت مجلسیان و افکار فعلی را با جریان دو روزه آقای وزیر مالیه مفصلاً راپورت میدهند. در ختم این راپورت تلگراف واصله مسکو این قسم اطلاع میدهد از قرار اطلاع محرمانه اغلب ارکان شوروی از اعمال شومیاتسکی2 راضی نیستند و مقام مشارالیه متزلزل شده. مفتش هم برای کارهای او به طهران فرستادهاند. اگر به دستور دولت سوء سیاست پلیتکی و تجارتی او در جرائد انتشار داده شود اثر کامل میبخشد. انتهى مشارالملک3
نمره ۳۸۹۶
در تاریخ ۱۲ قوس مخابره شده است.
توضیحات سند:
١- موتور (وسیله نقلیه).
2- مارش شومیاتسکی، کاردار و وزیر مختار شوروی در ایران، سیاستمداران شوروی وقتی که فهمیدند نمایندگان آنها در ایران نسبت به سیاست تقویت سردار سپه و موافقت با رئیس الوزرایی و بعد سلطنت او دچار اشتباه شدهاند در صدد مواخذه و محاکمه نمایندگان سیاسی خود در ایران برآمدند و شومیاتسکی بعداً محاکمه و محکوم به اعدام گردید (مکی. تاریخ بیست ساله ایران. ج ۲ و ج ۳، ص ۴۲۸).
3- حسن مشار ( 1243- 1327) وزیر خارجه کابینه سردار سپه، مشار قبل از این در کابینههای وثوقالدوله. عینالدوله و صمصامالسلطنه وزیر مالیه بود و بعد از این نیز در کابینههای فروغی و مخبرالسلطنه هدایت هم وزیر خارجه بود و دورههای اول و پنجم مجلس شورای ملی سمت نمایندگی داشت (بامداد، شرح حال رجال ایران، ج۱، صص 346-345؛ مستوفی، تاریخ اجتماعی و اداری قاجاریه، ج 3، جمر؛ خاطرات سردار اسعد بختیاری: بهار، تاریخ احزاب سیاسی، ج ۱.
منبع:
کتاب
زنده تاریخ / شهید آیتالله سید حسن مدرس به روایت اسناد صفحه 153

