تاریخ سند: 16 مهر 1352
سخنرانی مذهبی
متن سند:
[شماره:] شهربانی 1006
ساعت 1315 روز 14 /7 /1352 مجلس وعظ و سخنرانی در مسجد ارک با شرکت عده زیادی از جوانان و دانشجویان و بازاریان تشکیل گردیده در این جلسه شیخ ناصر مکارم شیرازی چنین اظهار داشت:
«چقدر انسان باید نفهم باشد و فکر کند که در آفرینش هدفی وجود ندارد، کتابی تحت عنوان «معمای هستی»1 که زیر چاپ است این موضوع را به خوبی بیان میکند.
در مورد سازندگی یک اجتماع سالم حضرت علی (ع) به مالک اشتر در زمینه دریافت مالیات میفرماید، مالیات باید متناسب با درآمد مردم باشد، این مالیاتها بایستی برای سازندگی و آبادی شهر و مملکت مصرف شود، اگر کشاورزی از خشکسالی و یا از سنگینی مالیات حرف زد در مالیات وی تخفیف بده، زیرا نیروی انسانی به درد اجتماع میخورد و برای آبادی یک مملکت نیروی انسانی2 از نیروی مالی لازمتر است، در حکومت اسلامی تحمیل برای دریافت مالیات وجود ندارد، مهم اینست که در مملکت آدمهای حسابی باشند فشار بر مردم مملکت را ویران میکند، کشورهای ژاپن و آلمان جنگ زده را ببینید، این دو کشور از نظر شهر ویران شدند ولی روحیه مردان آنها پایدار ماند که اکنون در نتیجه نیروی انسانی صنایع این دو کشور تمام دنیا را گرفته است.
صاحبان کارخانهها در آلمان میگویند بایستی از نیروهای متفقین تشکر کنیم که کارخانههای ما را ویران کردند ما مجبور شدیم کارخانههای خود را مدرنتر تأسیس نماییم، ملاحظه کنید چقدر روحیه سالم و قوی دارند.
یکی از مسائلی که امروز کشورهای پیشرفته کشورهای عقب مانده را تهدید میکنند فرار مغزها است، این مشکل اگر حل نشود آینده کشورهای در حال توسعه در خطر است.
متأسفانه در مملکت ما نه تنها راه حلی برای جلوگیری از فرار مغزها وجود ندارد، قدردانی از مغزهای متفکر نیز نمیشود، دانشجویی که در خارج تحصیل کرده، تخصص گرفته چون از آنها تشویق نمیشود حاضر نیست به کشور بازگردد.
روزنامهای نوشته بود کوهنوردان با چند راهنما و تجهیزات و صرف چند هزار تومان برای دست یافتن به قله کوه اورست رهسپار آن منطقه شدند ما هم دعا میکنیم به قله اورست برسند اما برای ما چه میآورند، چرا این تشویق و حمایت در مورد تخصص دانشجویان و مغزهای متفکر نمیشود، چرا این همه پول صرف کوهنوردان میکنند در عوض جوانانی که پروفسور و دانشمند شده و به مملکت خود باز میگردند استقبال نمیشوند، اما جوانانی که خواننده شده و به مملکت باز میگردند به استقبال آنان میروند.
فرهنگ محترم، مسئولین فعلی مملکت چه برنامههایی برای بازگردانیدن مغزهای فرار3 دارید؟
اسلام برنامههای خاصی دارد، اگر مسئولین بگذارند این برنامهها اجرا شود، نیروی معنوی که از اسلام میگیرند جوانان را از حقوقهای کلان کشورهای خارج منصرف میکند و وادار میسازد که به کشور خود بازگردند.
این جلسه در ساعت 1445 خاتمه یافت.
ارزیابی: اظهار مطالب از طرف نامبرده صحت دارد.
دایره بررسی آقای وثوقی
ارائه شود 23 /7
بایگانی شود اداره یکم
توضیحات سند:
1ـ کتاب معمای هستی اثر آیتاله ناصر مکارم شیرازی است در این کتاب با توجه به بنیانهای فلسفه اسلامی، پرسشهای اساسی درباره ماهیت هستی و هدف از آفرینش انسانها طراحی و پاسخ داده شدهاند.
این کتاب در زمره آثار هستی شناسی به شمار میرود و در آن نویسنده کوشیده است تا با استناد به منابع دینی و اسلامی به معماهای بزرگی که در ذهن بشر است پاسخ گفته و جایگاه او را در جهان هستی بر مبنای آغاز و انجام جهان مشخص کند.
کتاب مذکور از 18 بخش با عناوینی چون: موقعیت ما در جهان هستی، چگونه فکر کنیم و در چه بیندیشیم، نخستین گام، گم شده بزرگ، ایمان و آرامش روح ...
.
.
کتاب معمای هستی را انتشارات نسل جوان در 208 صفحه در قطع جیبی در شمارگان 2000 چاپ کرده است.
2ـ فراز 79 تا 86 عهدنامۀ مالک اشتر: «مالیات و بیتالمال را به گونهای وارسی کن که صلاح مالیات دهندگان باشد، زیرا بهبودی مالیات و مالیات دهندگان عامل اصلاح امور دیگر اقشار جامعه میباشد و تا امور مالیاتدهندگان اصلاح نشود کار دیگران نیز سامان نخواهد گرفت، زیرا همۀ مردم نانخور مالیات و مالیاتدهندگانند.
باید تلاش تو در آبادانی زمین بیشتر از جمعآوری مالیات باشد چرا که مالیات جز با آبادانی فراهم نمیگردد و آن کسی که بخواهد مالیات را بدون آبادانی مزارع به دست آورد، شهرها را خراب و بندگان خدا را نابود و حکومتش جز اندک مدتی دوام نیاورد.
پس اگر مردم شکایت کردند از سنگینی مالیات یا آفتزدگی یا خشک شدن آب چشمهها یا کمی باران یا خراب شدن زمین در سیلابها یا خشکسالی، در گرفتن مالیات به میزانی تخفیف ده تا امورشان سامان گیرد و هرگز تخفیف دادن در مالیات تو را نگران نسازد زیرا آن اندوختهای است که در آبادانی شهرهای تو و آراستن ولایتهای تو نقش دارد و رعیت تو را میستایند و تو از گسترش عدالت میان مردم خشنود خواهی شد و به افزایش قوت آنان تکیه خواهی کرد بدان چه در نزدشان اندوختی و به آنان بخشیدی و با گسترش عدالت در بین مردم و مهربانی با رعیت به آنان اطمینان خواهی داشت، آنگاه اگر در آینده کاری پیش آید و به عهدهشان بگذاری با شادمانی خواهند پذیرفت، زیرا عمران و آبادی قدرت تحمل مردم را زیاد میکند.
همانا ویرانی زمین به جهت تنگدستی کشاورزان است و تنگدستی کشاورزان به جهت غارت اموال از طرف زمامدارانی است که به آیندۀ حکومتشان اعتماد ندارند و از تاریخ گذشتگان عبرت نمیگیرند.
» (همان، صفحه579)
3ـ فرار مغزها: علل اصلی فراز مغزها و جذب شدن نخبگان ایرانی به مراکز علمی سایر کشورها را میتوان در موارد زیر خلاصه نمود: بیتوجهی به ارزش علم و عالم،مثلاً در ایران آنقدر که در رسانهها از ورزشکاران و هنرپیشگان و مانند آنها تجلیل میشود، به چهرههای علمی، استادان برجسته و دانشمندان توجه نمیشود.
بیتوجهی به پژوهش یکی دیگر از این عوامل است.
یکی از عواملی که دانشجویان بسیاری را به کشور آمریکایی میکشاند، عامل امکانات تحصیلی-تحقیقی و اعطای کمکهای تحصیلی و رفاهی است.
دانشگاههای داخل کشور بدون هیچگونه برنامه مدوّنی و یا تناسب رشتهها با مشاغل، گسترش یافتهاند و توجّه بیشتر به سمت معیارهای کمّی بوده است تا کیفی.
به روز نبودن اطلاعات، استفاده از روشهای سنتی و قدیمی و ابزارهای غیر استاندارد، پایین بودن سطح تحقیقات و پژوهش در مراکز علمی، عدم هماهنگی بین تحقیقات و کاربرد آنها، تخصیص بودجه ناکافی به امر تحقیق و پژوهش و گسترش و ترویج مدرکگرایی، از عوامل دیگری هستند که بیشترین نارضایتی را در بین دانشجویان، به دنبال داشته است.
مسلماً یکی از عوامل اساسی که اکثر فرزانگان را جذب کشورهای دیگر میکند، عوامل اقتصادی و فقر است.
وقتی که میزان حقوق یک متخصص در خارج، دهها برابر حقوق همان شخص در ایران است، یقیناً بعضی از متخصصان به فکر مهاجرت به آن کشور خواهند بود.
عوامل سیاسی و قانونی، از عوامل دیگر مهاجرت است.
کافی نبودن مصونیتهای سیاسی و اجتماعی جهت اظهارنظرهای علمی و نیز حاکمیت گروههای سیاسی (به جای علمی) بر دانشگاهها و مراکز علمی.
عدم شایستهسالاری و واگذاری بسیاری از مشاغل به افراد فاقد صلاحیت و یا کم صلاحیت، واگذاری مشاغل براساس رابطه، عدم تطابق شغل با تخصص در رشته افراد، بوروکراسی (کاغذبازی) دولتی و انحصاری شدن مشاغل، از دیگر عواملی هستند که به مهاجرت نخبگان از کشور، کمک کرده است.
میزان امید به آینده نیز از جمله عوامل است.
هرچه امید به آینده بیشتر باشد، میزان مهاجرت کمتر میشود.
امید جوانان در رابطه با شغل آینده، میزان درآمد، توانایی تشکیل زندگی، ازدواج، خرید مسکن و ...
تأثیرگذارند و سرانجام امنیت کشور نیز در فرار مغزها بیتأثیر نیست.
افراد، معمولاً جذب کشورهایی میشوند که از لحاظ جذابیت و امید به آینده روشن و مطمئن باشند.
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد ارک تهران به روایت اسناد ساواک صفحه 529