تاریخ سند: 25 دی 1336
موضوع: بانک صادرات و اقدامات افراطیون مذهبی
متن سند:
سند شماره 135
به: ۳۱۲ تاریخ: 25 /10 /36
از: 10 ه شماره: 10477 /10 ه 1
موضوع: بانک صادرات و اقدامات افراطیون مذهبی
اخیراً عده زیادی از بازاریان و تجار معتصبین مذهبی و بدنبال آن افراد ساده و عامی حسابهای پسانداز و جاری خود را از کلیه شعب بانک صادرات اصفهان خارج و در سایر بانکها مانند پارس- ملی- سپه و... حساب باز کردهاند.
نظریه شنبه: به طوری که شایع است این موضوع به علت آن است که گفته شده نصف سرمایه و اعتبار بانک صادرات توسط هژبر یزدانی (سرمایهدار معروف که گفته میشود بهایی است) خریداری شده لذا مراجع مذهبی معامله با این بانک را تحریم نموده و سعی دارند افراد بیسواد و عامی را نیز وادار به بستن حسابهای خود در این بانک بنمایند.
نظریه یکشنبه: به دنبال سخنرانی آیتالله گلپایگانی1 در مسجد اعظم قم و ایراد مطالب تحریکآمیز علیه تاریخ شاهنشاهی2- حجاب و تعطیل بودن مدرسه فیضیه قم و چگونگی کار بانکها و ایجاد تضییقات از طرف دولت عدهای از روحانیون و افراطیون مذهبی با تهیه و پخش نوارهای سخنرانی و ارسال آنها به شهرستانها بانک را تهدید به بستن نمودهاند. ضمناً اکثر صندوقهای قرضالحسنه و تعاونیهای اسلامی و موسسات مشابه حسابهای خود را در بانک صادرات بسته و در سایر بانکها حساب باز نمودهاند. دادار
نظریه چهارشنبه: با توجه به این که عناصر خرابکار و فرصتطلب از کلیه موقعیتها استفاده مینمایند اخیراً عدهای با برانگیختن احساسات مذهبی آنان طوری کارکنان بانک را تحت تاثیر قرار میدهند که عدهای از آنان تا به حال استعفا دادهاند که ادامه این وضع بیشک خطراتی را دنبال خواهد داشت. لذا وسیله یکشنبه به شنبه آموزش داده و مراقبتهای لازم معمول تا افراد محرک را شناسایی و معرفی نماید. قائم
نظریه جمعه: مفاد خبر مورد تأیید است. پژواک
نظریه ۱۰ ه: نظریه سلسله مراتب مورد تأیید است.
توضیحات سند:
1- آیتالله العظمی حاج سید محمدرضا گلپایگانی در سال ۱۲۷۷ ه ش در روستای گوگد در شش کیلومتری گلپایگان دیده به جهان گشودند. ایشان تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود و اراک گذراندند و سپس به دعوت آیتالله العظمی حائری یزدی به قم رفتند و مدارج عالی علوم حوزوی را در این شهر کسب کردند. تبحر آیتالله گلپایگانی در علم فقه موجب شد که ایشان هفتاد سال مدرس این علم در حوزه علمیه قم باشند. گذشته از خدمات علمی و آموزشی، از ایشان مدارس، بیمارستانها و مراکز عامالمنفعه بسیاری به جای مانده است. واکنشهای سیاسی حضرت آیتالله العظمی گلپایگانی نسبت به مسائل روز ایران و جهان اسلام، رژیم پهلوی را همواره وادار میکرد که از موضعگیریهای ایشان بیمناک باشد. اعلامیههایی که علیه رژیم شاه در مناسبتهای مختلف به ویژه در سالهای ۵۶ و ۵۷ از سوی ایشان صادر شد، تنور مبارزه مردم را علیه رژیم شاه گرم نگاه داشت. مراسم نیایشی که ایشان در سال ۱۳۵۲ برای پیروزی مسلمانان در جنگ با اسرائیل برپا کردند در آن زمان واکنش قابل توجهی به همراه داشت. حضرت آیتالله العظمی گلپایگانی در آذرماه سال ۱۳۷۲ به ملکوت اعلی پیوست.
۲- تغییر تاریخ رسمی کشور از هجری شمسی به شاهنشاهی از بازیهای ملی نمایان محمدرضا پهلوی در معارضه با اسلام و محو تمدن و فرهنگ و تاریخ دینی بود. دکتر مدنی در این باره میگوید: «آخرین نقطه فرعونیت و اوج طاغوت را در سال ۱۳۵۴ ملاحظه مینماییم وقتی که رژیم در صدد برآمد تا با پیامبر بزرگ اسلام رسماً به معارضه برخیزد و به محو مؤثرترین تجلی فرهنگ اسلامی مبادرت نماید. شاه در نطق افتتاحیه مجلس دوره ۲۴ شورای ملی از نمایندگان میخواهد تا فرهنگ ایرانی را از عوامل بیگانهای که در این فرهنگ راه یافته نجات دهند و آن را از میان تمام آثار و مظاهر ناپسند دورانهای انحطاط اجتماعی و اخلاقی گذشته پاک نمایند»
(ر. ک: تاریخ سیاسی معاصر ایران، دکتر مدنی، جلد دوم، صفحه ۲۳۲)
به دنبال این اظهارات مجلسین شورای ملی و سنا در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۵۴ جلسه مشترکی تشکیل داده و به جای تاریخ هجرت پیامبر گرامی اسلام (ص)، آغاز سلطنت کورش بنیانگذار شاهنشاهی ایران را به عنوان سرآغاز تقویم و مبدأ تاریخ ملی ایران قرار دادند. با اوجگیری نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره)، دولت شریف امامی که در آن جلسه مشترک رئیس جلسه بود و این اقدام شاهانه را ستایش و تملق بسیار نمود، برای آرام کردن مردم و حفظ و تثبیت موقعیت دولت خود طی بخشنامهای در شهریور ۱۳۵۷ اعلام نمود... مبدأ تاریخ سال هجرت خاتمالنبیین محمد بن عبدالله (ص) از مکه معظمه به مدینه طیبه میباشد و آغاز سال شمسی روز اول بهار و سال کماکان شمسی حقیقی است و بدین ترتیب بعد از دو سال و نیم تاریخ شاهنشاهی حذف شده و مجدداً تاریخ هجری شمسی مورد استعمال قرار گرفت.
ر. ک: همان، صفحات ۲۳۲ و ۲۳۳ و نخست وزیران ایران از مشیرالدوله تا بختیار، دکتر عاقلی، صفحه ۱۱۳۸
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب 1 صفحه 193