کشف تلگراف رمز از فرمانداری درگز
تاریخ سند: 12 فروردین 1357
کشف تلگراف رمز از فرمانداری درگز
متن سند:
شماره: 206/م تاریخ: 12 /1 /2537[1357]کشف تلگراف رمز از فرمانداری درگز
استانداری معظم طی 14/م- 11 /1/ /37 طبق اظهار رئیس شهربانی درگز، نریمان مرادی ثانی متمایل با انجمن اسلامی مشهد است که به قرار اطلاع پدرش سخنگوی حزب منحله توده1 در درگز بوده و فعالیت‌های وابستگان به انجمن فوق در درگز، وسیله فردی به نام جلال ربیعی شغل کتابفروش که سابقه عضویت حزب منحله توده را دارد به طور غیررسمی اداره می‌شود. رئیس شهربانی اظهار نمود چند جلد کتاب مضره از منازل دو نفر از کارگران کتابفروش مذکور کشف که شب گذشته دو نفر مزبور دستگیر شدند. همچنین نامبرده اظهار نمود اعلامیه‌هائی در درگز به دست آمده که جمله مسلمانان مبارز درگز در ارتباط وقایع تبریز و قم روزهای ده و یازده فروردین ماه را برای تظاهرات انتخاب خواهند نمود.
19/م- 12 /1 /37 فرماندار درگز . صدقیانی
توضیحات سند:
1. حزب توده: پس از سقوط رضاشاه و فروپاشی استبداد بیست‌ساله وی، بار دیگر فضای باز سیاسی میهن این امکان را به وجود آورد تا مارکسیستهای بازمانده از «حزب کمونیست ایران» به همراه گروه «53 نفر» و عناصر ملی و روشنفکر بتوانند آزادانه ناشر افکار و اندیشه‌های دور و دراز خود باشند. از همین روی در مهرماه1320 در منزل (سلیمان محسن اسکندری) بیش از هفتاد تن از انقلابیون حرفه‌ای، کمونیستها، سندیکالیستها و عناصر ملی و آزادی‌خواه شرکت یافتند تا آغازگر تلاشی نو در تاریخ حزب توده باشند. به هر صورت «حزب توده ایران» در دهم مهرماه1320 تأسیس و «سلیمان محسن اسکندری» به عنوان رهبر حزب انتخاب می‌گردد. پس از مرگ «سلیمان محسن اسکندری» تا برگزاری اولین کنگره حزب «نورالدین‌الموتی» به مقام رهبری نائل می‌گردد ولی احدی او را به عنوان رهبر حزب قبول نداشت. در کنگره دوم، اساسنامه‌ای به تصویب می‌رسد که طبق مصوبات آن مقام دبیر کلی تصریح و حدودی تعیین می‌شود. در این کنگره (رضا رادمنش) به عنوان دبیر کل انتخاب و به مدت بیست سال، یعنی تا (پلنوم چهارم) در این سمت باقی می‌ماند. پس از خلع (رضا رادمنش) از مقام دبیر کلی، (ایرج اسکندری) به مقام دبیر اولی حزب نائل و تا پلنوم شانزدهم حزب در این سمت باقی می‌ماند. پس از برگزاری «شانزدهمین پلنوم»کمیته مرکزی حزب توده، سرانجام سکان کشتی به گل نشسته حزب، در اسفند ماه1357 در دستان لرزان «نورالدین کیانوری» برای مدتی در امواج پر تلاطم انقلاب اسلامی به حرکت در می‌آید. اما تمام مسیرش همانند پیشینیان کژراهه بود و پایانش سر درگمی و در هم شکستن! سرانجام به دنبال اعترافات تکان‌دهنده سران حزب توده، در سال 1362کارنامه پر اعوجاج و سیاه این حزب که مملو از خیانت و جاسوسی بود پس از 42 سال حیات سیاسی بسته و انحلال آن از زبان اعضای کمیته مرکزی حزب توده ایران اعلام می‌گردد.(ر.ک: سیاست و سازمان حزب توده ایران از آغاز تا فروپاشی، موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.)