تاریخ سند: 13 خرداد 1357
موضوع: انتشار اعلامیه آیتالله قمی
متن سند:
از: 20 ﻫ 12 تاریخ: 13 /3 /2537[1357]
به: 312 شماره: 21653 /20 ﻫ 12
موضوع: انتشار اعلامیه آیتالله قمی
آیتالله قمی، مبادرت به انتشار اعلامیه تحت عنوان متن دستخط مرجع عالیقدر و رهبر مجاهد حضرت آیتاللهالعظمی آقای قمی برای روز پانزدهم خرداد و امضاء حسن طباطبائی قمی به تاریخ 23 جمادیالثانیه 1398 نموده و داریوش فروهر1 اعلامیه مزبور را از طریق اعضاء حزب ملت ایران،2 بین مردم پخش نموده است. در اعلامیه مزبور آیتالله قمی ضمن حملات شدید به دولت به مناسبت سالروز کشتهشدگان پانزده خرداد چنین عنوان داشته است، به مصلحت میدانیم که بهتر آن است که برای تجدید خاطره و آشکار ساختن خشم و نفرت خود از حکومت، در روز 15 خرداد اعتصاب عمومی نموده و همه کارها را تعطیل و حتیالامکان در خانهها مانده و برای غیر کارهای ضروری از خانه خارج نشوند. یک نسخه فتوکپی اعلامیه به پیوست3 میباشد.
نظریه شنبه . نظری ندارد.
نظریه سهشنبه. 1. شنبه مورد اعتماد است. 2. پخش اعلامیه قمی توسط داریوش فروهر از طریق اعضاء حزب ملت ایران و مطالب مندرج در اعلامیه قابل بررسی است. دهر
نظریه چهارشنبه . نظریه سهشنبه مورد تأیید است.
محترماً به استحضار میرساند این دومین اعلامیه سیدحسن طباطبائی قمی است که توزیع شده است. آرزو
در پرونده کلاسه 66680 به نام حسن طباطبائی قمی بایگانی شود. 10 /4 /37
توضیحات سند:
1. داریوش فروهر، در سال 1307 ش در اصفهان متولد شد. در سال 1320 تحصیلات خود را به اتمام رساند. پدرش، چون افسر ارتش بود، به ارومیه رفت و در سال 1321، بار دیگر به اصفهان بازگشت و در سال 1322، به تهران آمد. با تشکیل حزب پان ایرانیست به رهبری داریوش فروهر، عضویت حزب را پذیرفت و عمده فعالیت خود را، علیه حزب توده قرار داد. این حزب، که به لحاظ سیاسی و ایدئولوژیکی، ناسیونالیست افراطی بود، همواره در درگیریهای اجتماعی فعال بود. با آغاز نهضت ملی شدن نفت، از حزب پانایرانیسم، انشعاب و حزب ملت ایران را بر پایه پانایرانیسم تأسیس نمود. پس از کودتای 28 مرداد 1332، دستگیر شد و مدّتی زندان بود. در سال 1333، به قشم تبعید گردید. در سال 1336، در عرصه سیاسی، بر فعالیت خود افزود. با آغاز آزادی نسبی در ایران و تشکیل جبهۀ ملّی دوم، فعال شد و به عضویت کمیته مرکزی درآمد. در سال 1341، دستگیر شد و پس از آن، همچون دیگر اعضای جبهه ملی، سیاست صبر و انتظار در پیش گرفت. در سال 1349 در مسائل مرتبط با بحرین، دستگیر و پس از مدتی آزاد شد. با آغاز نهضت اسلامی در جبهه ملی و حزب ملت ایران فعال شد. فروهر در دولت موقت وزیر کار بود و مدتی هم وزیر مشاور شد. پس از استعفای دولت موقت، به کار حزبی مشغول شد. وی در سال 1377 در تهران به همراه همسرش به قتل رسید.
2. حـزب مـلت ایـران حـزب مـلت ایـران در شهریور ۱۳۲۶ بر پایه پانایرانـیسم و ایـدئولوژی ناسیونالیستی تشکیل شد. محسن پزشکپور، حسنعلی صارمکلانی، علینقی عالیخانی، مـحمدرضـا عاملی تهرانی و جواد تقیزاده از موسسان این حـزب بودند. در سال ۱۳۳۰ ش با تغییراتی که در کادر رهبری حزب صورت گـرفت. داریوش فروهر، دانشجوی دانشکده حقوق دانشگاه تهران به عضویت کمیته مرکزی حزب انتخاب شـد. در دی ماه همان سـال پزشکپور و عاملی تهرانی با انشـعاب از حـزب مـلت ایران حزب پانایرانیست را تاسیس کردند: فروهر نیز به دبیرکلی حزب ملت ایـران برگزیده شد و در کـنگره 1340 حـزب مـلت، «پـان ایرانیسم» از برنامه این حزب حذف گردید. در دوران نخستوزیری دکتر مصدق حزب ملت از دولت او پشتیبانی میکرد.
3. در اعلامیه مورد اشاره که دارای تاریخ «23 جمادی الثانیه 1398» میباشد و با آیه «الذین یستمعون القول فیتبعون الحسنه» آغاز شده، آمده است: «ملت مسلمان ایران آنها که سنشان اقتضا دارد در نظر دارند که حکومت خودکامه خونخوار در 12 محرم 1383 /15 خرداد 1342 بر اثر مخالفتهای علنی و آشکاری که با برنامههای ضداسلامی و ضدانسانی و قانونشکنی آنها داشتیم به وسیله مأمورین دژخیمان خونآشام خود و با ایجاد رعب و وحشت در بین مردم جنایتکارترین حمله غیرانسانی خود را آغاز کرد علماء اعلام را دستگیر نموده و به تهران آورده و زندانی نمودند... و با ضرب و جرح و کشتار هولناک صدها نفر بیگناه به خاک و خون کشیده و کشته شدند و یا بعداً تیرباران شدند... چون نظر ملت است که خاطره این روز تاریخی در هر سال تجدید شود و در طرف مقابل نظام حاکم خونخوار به شیوه گذشته خود مهیا است هرگونه تظاهراتی را با سرنیزه و رگبار مسلسل و ضرب و جرح و کشتار سرکوب نماید من برای حفظ جان ملت مسلمان و نریختن خون بیگناهان... چنین مصلحت میدانم که... در آن روز اعتصاب عمومی نموده و همه کارها را تعطیل و حتیالامکان در خانهها مانده و برای غیر کارهای ضروری از خانه خارج نشوند.» بخش ضمائم
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان خراسان رضوی- 12 صفحه 316