صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

روز دوشنبه 13 اردیبهشت صبح زود ناصر تکمیل همایون تحت عنوان دادن یک خبر مهم از ایران نزد من آمد

تاریخ سند: 17 اردیبهشت 1350

روز دوشنبه 13 اردیبهشت صبح زود ناصر تکمیل همایون تحت عنوان دادن یک خبر مهم از ایران نزد من آمد

متن سند:

از: شهریار تاریخ:17 /2 /1350
به: آقای فرشین 315 شماره: 2747

روز دوشنبه 13 اردیبهشت صبح زود ناصر تکمیل همایون تحت عنوان دادن یک خبر مهم از ایران نزد من آمد و اظهار داشت خبر تائید شده از تهران رسیده این است روز شنبه دانشجویان دانشکده فنی تظاهرات شدیدی در محوطه دانشکده علیه رژیم و شخص شاه و مخالفت با برگزاری جشن‌های ‌دوهزاروپانصد ساله1 انجام داده و دانشکده را اشغال نموده و برق آن را قطع می‌نمایند. پلیس قصد ورود به دانشکده و دستگیری آنها را می‌کند رئیس دانشگاه ممانعت می‌کند لذا پلیس اطراف دانشگاه را محاصره و هنگام خروج دانشجویان نزدیک به هزار نفر را دستگیر می‌نماید فردای این روز تمام دستگیر شدگان را بجز 15 نفر آزاد می‌کنند مجدداً دانشجویان برای آزادی دوستان خود تظاهرات وسیع تری می‌نمایند که این بار بنا به درخواست رئیس دانشگاه افراد پلیس وارد دانشگاه شده و عده‌ای زیادی را دستگیر و بقیه را از محوطه دانشگاه خارج می‌نمایند. دانشکده فنی بلافاصله طبق اعلام رئیس دانشگاه تا پایان سال تحصیلی تعطیل می‌گردد. از سرنوشت دستگیرشدگان هم هیچ اطلاعی در دست نیست.
ناصر تکمیل همایون شب همین روز مجدداً به دیدار من آمده و گفت خبر دیگری دریافت کرده‌ام مبنی بر اینکه کارگران کارخانجات کرج که تعداد آنها چند هزار نفر بوده به عنوان اینکه دستمزد ما کم است و شاهنشاه حداقل آن را 60 ریال اعلام کرده‌اند قصد حرکت به طرف تهران را می‌کنند ژاندارمری و پلیس جلوی آنها را گرفته و سعی می‌کنند که این عده را از آمدن به تهران منصرف نمایند کارگران قبول نمی‌کنند و ژاندارم‌ها هم آنها را به مسلسل می‌بندند که در این جریان سی نفر کشته و عده زیادی مجروح می‌شوند همچنین تعداد دستگیرشدگان هم بسیار است.
نظریه منبع: به نظر اینجانب ناصر تکمیل همایون این اخبار را مستقیماً از دکتر احسان نراقی کسب می‌نماید روابط دکتر نراقی با اعضای فعال جبهه ملی سوم در پاریس بخصوص ناصر تکمیل همایون بسیار صمیمانه و نزدیک می‌باشد. دکتر نراقی یکی از افرادی است که اخبار ایران را در اختیار جبهه ملی سوم می‌گذارد و آنها هم اکثراً اخبار قابل اهمیت را در خبرنامه درج می‌کنند. نکته‌ای که قابل توجه و در چند مورد دیگر نظیر داشته اخباری که تکمیل همایون از دکتر نراقی کسب می‌نماید فوراً در اختیار اینجانب می‌گذارد و تصور می‌شود از این طریق قصد دارند مطمئن گردند که اینجانب با سازمان همکاری می‌نمایم.
شهریار
به استحضار آقای سعید برسد.1 /3 /50
در پرونده احسان نراقی به کلاسه 47373 بایگانی شود.

توضیحات سند:

1. جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی: در تلاش وسیع رژیم پهلوی، برای احیاء سنن شاهنشاهی قبل از اسلام با هدف ستیز با دین، جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی در دستور کار این رژیم قرار گرفت و از سال 1336 اولین اقدامات آن صورت پذیرفت و کمیسیونهای مختلفی برگزار شد. در ابتدا قرار بود این جشن در سال 1337 برگزار شود، امّا این تاریخ به دلیل بافت حاکم بر بوروکراسی رژیم شاه، هر ساله به تعویق افتاد تا اینکه بالاخره در سال 1350 در تخت جمشید برگزار شد. برگزاری این جشن با هزینه میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های ملّی، موجب خشم و نفرت عمومی و محکومیت آن توسط علماء و روحانیون و خصوصاً حضرت امام خمینی(ره) شد که با اشاره به فقر شدید مردم، این چنین جشن‌هایی را اسراف می‌دانستند. جشن‌های 2500 ساله در تخت جمشید، نمایشی از رؤیاها و بلند پروازی های شاه و ره‌آوردِ آن، جدایی کامل او از واقعیات بود که بیش از پیش، دچار اشتغال فکری دربارۀ سلطنت خود و اهمیت جانشینی مستقیم خود بر اریکه کورش گردید. محمدرضا پهلوی با برپائی این جشن‌ها، دورۀ جدیدی در پادشاهی خود آغاز کرد، دوره جنون انجام کارهای بزرگ‌. بسیاری از معروف ترین و مقتدرترین چهره‌های جهان در تخت جمشید برای ستایش کشور شاهنشاهی و بلکه مهم تر از آن، ستودن خود او، به این محل آمده بودند. ر. ک: کتاب بزم اهریمن، مرکز اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، دوره 4 جلدی؛ ماروین زونیس‌، شکست شاهانه‌، ترجمه عباس مخبر، نشر طرح نو، تهران‌، صص 114 و 115؛ ویلیام شوکراس‌، آخرین سفر شاه، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی‌، نشر البرز، تهران‌، صص 38 و 49.

منبع:

کتاب احسان نراقی به روایت اسناد ساواک صفحه 338
صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.