تاریخ سند: 5 دی 1342
از چند ماه قبل تاکنون اعلامیه پلىکپى شدهاى در اصفهان به چشم مىخورد
متن سند:
گیرنده: مدیریت کل اداره سوم تاریخ:5 /10 /42
فرستنده: ساواک اصفهان شماره: 42 ـ 5157 /7
شماره تلگراف رمز 796 ـ 3 /10 /42
از چند ماه قبل تاکنون اعلامیه پلىکپى شدهاى در اصفهان به چشم مىخورد که بعضى از آنها اعلامیههائى است که از تهران یا سایر شهرستانها به اصفهان وارد شده و برخى نیز در خود اصفهان مینوت شده و به صورت پلىکپى منتشر مىگردید این سازمان درصدد برآمده بود که هر چه زودتر تهیه کنندگان و محل پلىکپى را کشف و متصدیان مربوطه را تحت تعقیب قرار دهد روى این اصل در تحقیقات و تفحصات مربوطه به چند نفر از آخوندهاى افراطى که گردانندگان این خیمه شببازى بودند مشکوک و اعمال آنان را تحت نظر داشت تا اینکه در تاریخ 28 /9 /42 شخصى به نام حسن عبودیت با یک چمدان اعلامیه نهضت آزادى1 که از اصفهان به تهران حمل مىکرد در تهران دستگیر و در بازجوئى معموله اظهار مىدارد که اعلامیهها را از شخصى به نام عبدالرسول موحدیان فرزند عبدالغفار شاگرد تجارتخانه اسید فروشى محمود ارباب یزدى گرفته است چون با دستگیرى وى احتمال فرار عوامل دست اول دسته مزبور مىرفت ناگزیر عبدالرسول موحدیان دستگیر و در بازرسى که از منزل مشارالیه به عمل آمد مقدار زیادى از اعلامیههاى گوناگون و مدارکى دال بر وجود دسته متشکلى به نام انجمن مرکزى اسلامى دانشآموزان و نشریات آنان به دست آمد و نیز مدارکى به دست آمد که آشکار مىساخت این دسته داراى ماشین استنسیل بوده و در نشر اعلامیههاى پلىکپى شده شرکت و فعالیت دارند از شخص دستگیر شده بازجوئى به عمل آمد پس از دادن بیم و امید 24 ساعت بعد از دستگیرى نامبرده شروع به حرف زدن و معرفى همکاران خود نمود و اعتراف کرد که این دسته داراى ماشین پلىکپى است که در مدرسه صدر خواجو (مدرسه طلاب علوم دینى) در حجره یک نفر طلبه به نام شیخ حسن عطایى برقرار گردیده و شخص اخیرالذکر متصدى دستگاه مزبور مىباشد. بلافاصله محل مورد بحث تحت نظر مأمورین واقع و متوجه شد که با دستگیر شدن موحدیان شیخ حسن عطایى محل دستگاه را تغییر داده و نیز شخصاً متوارى شده است در بازرسى که از مدرسه مورد گفتگو به عمل آمد مقدار زیادى از اعلامیههاى مختلف که در زیر خاک پنهان نموده بودند کشف و ضبط شد به موازات اقداماتى که جهت دستگیرى شخص فرارى به عمل مىآمد تحقیقات دقیقترى از عبدالرسول موحدیان به عمل آمد که بااعتراف ایشان مطلب مشروحه زیر که بسیار قابل توجه و اهمیت است به استحضار مىرسد بعد از 15 خرداد ماه سال جارى چند نفر از آخوندها که در منابر طرفدارى از خمینى مىنمودند جسته گریخته با آنان مذاکره و از عمل آنان جلوگیرى مىگردید این دسته که سرپرستىشان در اصفهان به عهده آخوندى به نام حاج آقا حسین خادمى است ظاهراً مقابل دستگاه سر تسلیم فرود آورده و در مقابل دعوت و آرامش سکوت اختیار مىنمود ولى در باطن شروع به سلسله اقدامات محرمانه از جمله متشکل نمودن آخوندهاى افراطى به دور هم و تهیه ماشین استنسیل و چاپ نشریه اعلامیههاى مورد بحث اقدام مىنموده برابر اظهارات شخص دستگیر شده که مورد تائید این سازمان نیز است آقاى خادمى با اشخاصى مانند:
1ـ شیخ ابوالفضل معّزى واعظ
2ـ حاج آقا مرتضى ابطحى واعظ
3ـ حاج آقا جواد ابطحى واعظ
4ـ منوچهرکیانارثى (منصورزاده) دبیر فرهنگ و واعظ
5ـ شیخ رضا ناطق دبیر فرهنگ و واعظ
6ـ آقاى رضا جزایرى دبیر فرهنگ و واعظ
7ـ حاج آقا فخر کلباسى دبیر فرهنگ و واعظ
8ـ آقاى مهدى مظاهرى واعظ
9ـ شیخ غلامرضا فیروزیان واعظ
10ـ حاج آقا رضا روضاتى صاحب دفتر شماره 5 و واعظ
11ـ سید على خلدى نسب واعظ
12ـ حاجآقا نورالدین قودجانى اشنى واعظ
به دور هم اجتماع نموده و کمیسیونهائى در ظاهر به نام بحث و گفتار مذهبى و در باطن براى طرح نقشههاى خرابکارانه خود تشکیل مىدادند بعلاوه اخیراً آقاى سید جمال صهرى سدهى نیز که از معمّمین متنفذ به تهران عزیمت و در آنجا بسر مىبرد بعد از 15 خرداد ناگهان به اصفهان وارد و با این دسته همکارى نزدیک پیدا کرده و در شیطنت با آنان همکارى مىنماید دسته مزبور که از طرف بعضى از متنفذین بازار اصفهان و اشخاص پولدار مانند حاج محمد جعفر کازرونى حاج میرزا حسن کلاهدوزان2 ـ افضل و کوپایى که از پولداران اصفهان هستند کمک مالى گرفته و نیز صندوقهائى در مساجد به نام جمعآورى اعانه براى خرید ذغال و لباس به بیچارگان پولهایى فراهم و در خرابکارى صرف مىنمایند.
آقاى خادمى براى نشر اعلامیهها به طورى که به استحضار رسید استنسیل تهیه و ابتدا در منزل خود کارى مىگذارد و چون از طرف این سازمان اعمالش تحت نظر قرار گرفت شبانه ماشین مزبور را به مدرسه صدر نقل مکان داده و در اختیار طلبه مزبور قرار مىدهد ولى کلیه مطالبى که باید استنسیل بشود قبلاً به امضاء وتصویب خادمى و یارانش مىرسیده که نمونههاى از خط آنان در دست مىباشد. این دسته در مشهد و تبریز و تهران و قم تماسهائى با آخوندهایى که با آنان همفکر هستند برقرار و به وسیله مسافرین و نیز آخوندى به نام شیخ حسینعلى منتظرى اهل نجفآباد با آنان مکاتبه و تماس مىگرفتهاند به علاوه با افراد نهضت آزادى همکارى و معاضدت پیدا کرده و بارابط قرار دادن لطفاله حسینى با نام مستعار فرید دانشجوى سال دوم دانشکده فنى و محمد غرضى دانشجوى سال سوم الکترو میکانیک دانشکده فنى تهران با نهضت مزبور تماس اخذ و اعلامیههاى آنان را با پلىکپى که در اختیار دارند تکثیر و به تهران و شهرستانها مىفرستادند اکنون با تغییر دادن محل پلىکپى و عدم دستگیرى شیخ حسن عطایى فعلاً از کار خود راضى بوده و ادامه مىدهند اینک با توجه به مراتب فوق و اینکه این دسته از وعاظ اصفهانى تا حدودى در بین مردم وجههاى براى خود کسب نمودهاند و نیز با فرا رسیدن ایام ماه رمضان به مشوش نمودن اذهان عمومى بیش از پیش اقدام خواهند نمود لذا با تقدیم نمونههایى از اعلامیههاى پلىکپى شده آنان به استحضار مىرساند دستگیرى هر کدام از آنها در اصفهان و به خصوص از اینکه بازداشتگاه مناسب و نیز مدارک محکمه پسند علیه آنان در دست نیست و به درجات نفوذ آنان در اجتماع خواهد افزود و نیز خارج ساختن همه یا لااقل چند نفر ازآنها از این استان مانند خادمى ـ صهرى ـ جزایرى ـ ابطحى ـ فخر کلباسى ـ فیروزیان ـ خلدى نسب به نظر این سازمان ضرورى است علیهذا مراتب به عرض رسید مقرر فرمایید در این مورد نظریه آن اداره کل را ابلاغ نمایند.
بجاى رئیس سازمان اطلاعات و امنیت استان دهم. ح. ترابى
رونوشت برابر اصل مىباشد.
اصل در پرونده کلى نهضت آزادى
در انفرادى حاج حسن کلاهدوزان
توضیحات سند:
1ـ نهضت آزادى ایران: جمعى از نیروهاى مذهبى جبهه ملى در اردیبهشت سال 1340فعالیت تشکّلى را رسما اعلام کردند و عنوان نهضت آزادى را بر آن نام نهادند. این تشکّل که با هماهنگى و اذن دکتر محمد مصدق شکل گرفت خود را وفادار به قانون اساسى مشروطیت و پیرو راه مصدق معرفى نمود. با اوجگیرى نهضت روحانیت به رهبرى حضرت امام خمینى، نهضت آزادى با حفظ مواضع خود به آن پیوست در بازگشت تاریخى امام در بهمن 57 مهندس بازرگان از مؤسسین این نهضت بر اساس قولى که در فرانسه مبنى بر پذیرش اصول انقلاب داده بود به فرمان امام به نخست وزیرى دولت موقت منصوب شد. اما دولت موقت مهندس بازرگان به دلیل گرایشهاى سیاسىاش از اهداف رهبرى انقلاب به مرور فاصله گرفت و اختلاف مبانى فکرى خود را با اصول انقلاب آشکار ساخت و زمینه را براى بازگشت مجدد آمریکائیها مهیا مىکرد. بروز این گرایش منجر به اشغال لانه جاسوسى امریکا توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شد که دولت موقت را مجبور به استعفا کرد. از آن پس نهضت آزادى نیز به صف مخالفین انقلاب پیوست و به عنوان یک اهرم فشار علیه ایران در دوران هشت سال دفاع تبدیل گردید.
2ـ حسن کلاهدوزان فرزند حسین متولد 1272 ﻫ.ش اصفهان ـ شغل بازرگان وى در تاریخ 15 /1 /42 به اتهام اقدام علیه امنیت داخلى (حمایت از نهضت امام خمینى(ره) و تشویق مردم به اعتصاب و تعطیلى بازار دستگیر و در تاریخ 15 /1 /42 با پرداخت جریمه نقدى از زندان آزاد گردید.
وى نمایندگى مرحوم آیات عظام آقا سید ابوالحسن اصفهانى، حاج آقا حسین بروجردى، حکیم، حضرت امام(ره)، عبدالهادى شیرازى، و خوئى را در امور وجوه شرعیه بر عهده داشت.
منبع:
کتاب
آیتالله حاج آقاحسین خادمی به روایت اسناد ساواک صفحه 61