بازجویی از آیت الله سیدمحمود فرزند مرحوم آیت الله حاج ابوالحسن شهرت طالقانی
متن سند:
س ـ هویت کامل خود را بیان نمائید
ج ـ سیدمحمود فرزند حاج سیدابوالحسن شهرت طالقانی متولد سال 1282 محل تولد دارای
شناسنامه شماره شماره را به خاطر ندارم ـ متأهل (دارای دو عیال و 10 اولاد) ـ مسلمان (شیعه
اثنی عشری) ـ تحصیلات دارای درجه اجتهاد ـ شغل روحانی ـ محل سکونت خیابان تنکابن
کوچه خلعتبری شماره 12 منزل شخصی تلفن 302027 ×
س ـ هرگونه سابقه اتهامی یا محکومیت کیفری که دارید چگونگی را بیان
فرمائید.
ج ـ در سال 41 به اتهام اقدام بر ضدامنیت کشور در زندان قصر بازداشت گردیدم (البته به اتفاق 8
نفر دیگر) و پس از تشکیل پرونده و احاله آن به دادگاه نظامی من و آقای مهندس بازرگان به ده
سال زندان محکومت یافته و بقیه به مدت 4 سال و ما دو نفر بعد از پنج سال زندان بودن در زندان
قصر مورد عفو قرار گرفتم و به مناسبت جشن تاجگذاری در 4 آبان سال گذشته از زندان مرخص
گردیدم و تقریبا سه بار یا چهار سابقه بازداشتی چند روزه بدون محکومیت داشته ام ×
س ـ عضویت یا وابستگی خود را به احزاب و دستجات سیاسی شرح دهید.
ج ـ سابقا در نهضت آزادی عضویت و فعالیت داشتم و حالیه که نه جبهه ملی و نه نهضت آزادی
وجود ندارد فعالیتی ندارم فقط میدان باز است برای کمونیستها و غیر از آن عضویت یا وابستگی
در هیچ حزب و دسته ای وابستگی نداشتم و ضمنا این را هم می گویم که موضوع میدان باز است
برای کمونیستها به عنوان مزاح بوده است و جنبه جدی ندارد.
×
س ـ چنان چه مسافرتهایی به خارج از کشور نموده اید چگونگی را شرح دهید.
ج ـ یک مرتبه به مکه معظمه و عتبات جهت زیارت مشرف شده ام ×
س ـ دوستان صمیمی جنابعالی چه کسانی هستند
ج ـ تمام علمای ایران و همه مردم مسلمان اکثرشان مرا می شناسند ×
س ـ اقوام نزدیک خود را به نام معرفی نمائید
ج ـ سه برادر دارم به نامهای حسن و تقی و مصطفی که دارای شغل آزاد در تهران می باشند درست
از وضعشان اطلاعی ندارم ده اولاد دارم که ارشد آن دختر است و شوهر دارند و 5 پسر دارم که
همگی محصل می باشند ×
س ـ در ششماهه اخیر چه مسافرتهایی نموده اید؟
ج ـ یک مسافرت به زیارت مشهد رفتم در جریان زلزله اخیر خراسان و یک مسافرت هم در چند
روز قبل به مدت دو شب یا سه شب به شیراز رفتم در آنجا برای بازدید بعضی از علماء ×
س ـ در جریان اخیر زلزله خراسان جنابعالی چه اقداماتی را معمول داشته اید
ج ـ من خودم مستقیما هیچ اقدامی نکردم و هر کسی به من مراجعه کرده که کمکی بکنند گفتم یا به
آیت الله میلانی بدهند یا به حسینیه ارشاد رفتم به مشهد که بروم به منطقه زلزله زده ولی حالم
نامساعد و هوا هم نامساعد بود نتوانستم به آنجا بروم و بازدید کنم ×
س ـ از طرف علمای مشهد چه اقداماتی برای کمک به زلزله زدگان شده است؟
ج ـ هیچ اطلاعی ندارم ×
س ـ آیا از طرف آقای میلانی مجلسی در این باره تشکیل یافته است؟
ج ـ یک مجلس دعا و فاتحه ای برای زلزله زدگان بوده است که من حضور نداشتم ولی بعدا که به
مشهد رفتم اطلاع پیدا کردم که مجلس در این خصوص تشکیل شده است و هیچ مذاکره ای هم با
آقای میلانی یا شخص دیگری در این باره نکرده ام ×
س ـ جنابعالی در مورد بازدید شاهنشاه آریامهر از مناطق زلزله زده و کمک های
معموله بنا به امر مقامات عالیه مملکت و تجلیلی که از این نظر از شخص اول
مملکت شده چه اظهارنظری کرده اید؟
ج ـ بنده به هیچ وجه در این خصوص اظهارنظری نکرده ام و اتفاقا مقید بودم که درباره مسائلی که
به جایی بربخورد نه شخص اول مملکت بلکه حتی به مأمورین دولت کسی چیزی نگوید و البته
آقایان که در مجالس صحبت می کردند می گفتند که صحبت از ...
خدمات آقای پیرنیا استاندار
خراسان بوده و اصولاً به کلی درباره شخص اول مملکت نشده که بنده چیزی و مطلبی بگویم
مجلسی که در آن پیرامون مسائل مربوط به زلزله زدگان اخیر خراسان بحث شده اصولاً من
حضور نداشتم و تقریبا یک هفته بعد من به مشهد رفته ام ×
س ـ سخنرانی جنابعالی پیرامون چه امری در روی منبر در این اواخر بوده است؟
ج ـ سخنرانی نکرده ام فقط شبهای احیا به صورت دعا مطالبی گفته ام و گفته ایم خداوند این
مملکت را حفظ کند و از این قبیل چیزها در هفت یا هشت ماه قبل مطلبی را از طرف شهربانی به
من ایراد گرفتند و گفتند چرا درباره قانون خانواده انتقاد کرده اید گفتم من راجع به این موضوع
اصلاً بحث نکردم و از متن تفسیر قرآن اصلاً خارج نشده ام ×
س ـ نظر جنابعالی در مورد طرح تصویب خانواده و سایر قوانینی که در این اواخر
به تصویب رسیده است از نقطه نظر فقهی چیست؟
ج ـ من از این قوانین اصلاً اطلاعی ندارم راجع به قانون اصلاحات ارضی کتاب نوشتم سازمان
امنیت هم دارد و درباره مالکیت در حدود مالکیت نظریاتی داشته ام که در کتاب اسلام و مالکیت
تألیف خودم ذکر کرده ام و درباره طرح خانواده نظری ندارم ×
س ـ نظر جنابعالی درباره اصلاحات مملکتی چیست؟
ج ـ البته من موافق رژیم خان خانی و مالکیت غیر محدود نیستم و هر چه که این امر را اصلاح کند
موافقم و آن چه که نظر داشتم در کتاب اسلام و مالکیت نوشته ام و هر رژیمی که حق و عدل را
رعایت کند با آن رژیم موافقم.
اینها بررسی از عقاید شخصی است و به طورکلی هر اصولی که
موافق با اسلام باشد قبول دارم و در موقعیت فعلی خیلی از مأمورین دولت را که در پست های
حساس هستند ناصالح می دانم.
×
س ـ در مسافرت اخیر به مشهد ضمن بحث با آقای آیت الله میلانی چه مطالبی
درباره شخصی به نام آقای نوغانی که در مسجد گوهرشاد مسائل دینی را مطرح
می کند به میان آمده است.
ج ـ من درست آقای نوغانی را نمی شناسم ×
س ـ آیا درباره اقدامات روحانیون در خصوص کمک به زلزله زدگان اخیر
خراسان جنابعالی اظهارنظری نموده اید.
ج ـ اصلاً روحانیونی که در این باره خدماتی انجام داده اند به طور مشخص نمی شناسم و هر کس
که خدمت کند تائید می کنم فقط آقای آیت الله میلانی را می شناسم که در آنجا فعالیت می کردند و
فعالیت آقای آیت الله میلانی مورد قبول اینجانب است و همه (علما ـ ملت ـ دولت ـ که در این راه
خدماتی انجام داده اند مورد تقدیر ما هستند و ما هم به تمام خدمتگزاران مُلک و ملت دعا می کنم
×)
س ـ نظر خودتان را درباره فعالیت های سیاسی در مسیر هدفهای نهضت آزادی
و سایر جمعیت های وابسته به آن بیان نمائید
ج ـ فعلاً هیچ فعالیتی در بین نیست تا ما نظر بدهیم.
اثباتا و نفیا ـ فعلاً ایده حفظ زندگی خود
می باشد ضمنا به جز انجام وظیفه دینی هیچ کار دیگری ندارم فعالیتی هم در بین نیست تا من نظر
بدهم هر وقت فعالیتی پیش بیاید اگر مقتضی شد و از من نظر خواستند (یعنی فعالین از من نظر
خواستند) منظور این است که اگر کلیتا در مورد این قبیل فعالیت ها نظر خواستند نظر خواهم داد
ولی تاکنون نظری هم نخواسته اند و نمی توان اظهارنظر کنم که بعدا از من نظری خواهند خواست
یا خیر ×
س ـ جنابعالی در مورد برگزاری جشن تاجگذاری از طرف مردم طالقان چه
اقداماتی معمول داشته اید و چه توصیه به مردم نموده اید.
ج ـ بنده اصولاً موقعی از زندان خارج شدم که کارها تاجگذاری را قبلاً انجام داده بودند و بعدها
هم انجام داده اند و من بلافاصله پس از مرخصی به شمال حرکت کرده بودم بنابراین نه اقداماتی و
نه توصیه ای به مردم طالقان نمودم به طورکلی نظریه هم که اگر مطالبی از من گزارش داده می شود
یا در دستگاههای بالا چیزهایی تلقی می شود از خود من مستقیما سؤال می کردند مسلما حقایق را
می گفتم که چه بوده و معلوم می شد و چنان چه مقامات مصلحت بدانند که درباره بعضی از
اقدامات و یا مسافرتها و یا صحبت ها به من قبلاً تذکری بدهند با کمال میل حاضر به پذیرفتن آن
هستم کما این که در مورد تفسیر قرآن و سال مرحوم دکتر مصدق قبلاً تذکر داده اند که به احمدآباد
نروم من قبول کردم و نرفتم و تفسیر قرآن را هم تعطیل کردم ×
س ـ توضیحات خود را چگونه گواهی می نمائید
ج ـ امضاء می کنم × سیدمحمود طالقانی
منبع:
کتاب
آیتالله سید محمود طالقانی به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 431