صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : محمدعلی منتظری

تاریخ سند: 3 بهمن 1345


موضوع : محمدعلی منتظری


متن سند:

به : 316 از : 21 شماره : 3278 /21 شخصی به نام شیرازی از قم نامه ای برای محمدعلی منتظری به تهران زندان قصر بند 4 ارسال و در آن اعلان نموده که به واسطه ناراحتی زیاد موفق به نوشتن پاسخ نامه نشده و پس از اطلاع از محکومیت وی خیلی ناراحت شده و اضافه کرده البته هر کس جریان وی را می شنید ناراحت می شد زیرا می دانسته که او (منتظری) فعالیت و کاری نداشته و محکومیتش به این مدت طولانی گذشته از ناراحتی باعث تعجب گردیده است وی از منتظری سئوال کرده که آیا در زندان کاری کرده و یا اینکه حرفی زده که وضع به اینجا انجامیده است.
شیرازی همچنین یادآور شده که انشاءاللّه دستگاه متوجه اشتباه خود بشود و در حکم خود تجدیدنظر نماید.
یک برگ فتوکپی نامه مزبور جهت بررسی بیشتر به پیوست می باشد.
1 نظریه رهبر عملیات ـ به نظر می رسد نویسنده نامه شیخ عبدالرحیم ربانی شیرازی باشد ضمنا ممکن است محمدعلی منتظری از موضوعاتی اطلاع داشته که آنها را در بازجویی فاش نساخته است و نویسنده نامه اشاره ای به این موضوع نموده است.
قابل بررسی است.
آقای صابری با تطبیق خط ربانی شیرازی بهره برداری و در سوابق اشخاص مورد بحث منعکس فرمایند.
6 /11 رونوشت به پرونده محمدعلی منتظری ضمیمه گردید.
بایگانی شود.
مفتخرا به شرفعرض همایونی می رساند.
طبق اطلاعاتی که به ساواک واصل گردیده بود عده ای از روحانیون افراطی و طرفداران آیت الله خمینی قصد داشتند به هنگام تحویل سال اقدام به پخش اعلامیه در شهرستان قم بنمایند.
با مراقبتهائی که در این باره به عمل آمد پنج نفر از طلاب به اسامی : 1ـ علی دهخدا 2ـ یزدان امینی 3ـ سید قاسم داود الموسوی 4ـ حمید مددی 5ـ محمدعلی منتظری حین پخش اعلامیه ای تحت عنوان (اعلام خطر) در صحن مطهر حضرت معصومه توسط مأمورین انتظامی دستگیر و تحت بازجویی قرار گرفتند و متعاقبا چهار نفر از روحانیون به اسامی : 1ـ شیخ حسینعلی منتظری 2ـ علی حجتی کرمانی1 3ـ عبدالرحیم ربانی شیرازی 4ـ احمد بیگدلی آذری2 که در مظان تهیه اعلامیه مورد بحث قرار گرفته و سه نفر از آنان دارای درجه اجتهاد بوده و در حوزه علمیه قم به کار تدریس اشتغال دارند دستگیر می شوند.
در منزل شیخ حسینعلی منتظری (شغل مدرس) اوراق مختلف مضره از قبیل نشریات خبرگزاری تاس، نشریات سفارت اندونزی.
روزنامه مردم ارگان حزب منحله توده.
روزنامه ایران آزاد و اعلامیه های مضره متعدد به دست آمده که در تحقیقات معموله از وجود این نوع مدارک اظهار بی اطلاعی نموده و توضیح داده که مدارک مکشوفه یا متعلق به پسرش (محمدعلی منتظری) می باشد و یا اینکه افراد ناشناس مختلف که به منزل او مراجعه می نمایند در منزل گذارده اند.
در منزل احمد بیگدلی آذری (شغل مدرس و کتابفروش) اساسنامه خطی در شش صفحه به دست آمده که با مطالعه متن اساسنامه به نظر می رسد موضوع از لحاظ مسائل امنیتی حائز اهمیت می باشد.
ظاهرا این اساسنامه به منظور اجرای مرامنامه ای تدوین شده که هدف آن مرامنامه در پوشش اجرای تعالیم دین اسلام و کتاب مقدس قرآن و سیره پیشوایان تعیین گردیده است.
در ماده اول اساسنامه موصوف اشاره به ارگان جمعیتی شده که شامل هشت قسمت به شرح زیر : شورای عالی مؤسسان ـ شعبه امور مالی ـ سازمان تبلیغات و تعلیمات ـ سازمان اطلاعات و ارتباطات ـ شعبه بازرسی ـ شعبه شهرستان ـ دایره مستشاری ـ دادگاه می باشد که به طور کلی مطالب مندرج در اساسنامه حکایت از فعالیت احتمالی مخفی جمعیتی نموده و نشان می دهد که تنظیم کنندگان اساسنامه مذکور در اداره کردن جمعیت مخفی دارای اطلاعات کافی بوده اند.
در تحقیقاتی که از احمد بیگدلی آذری در زمینه کشف اساسنامه به عمل آمده اظهار می دارد.
در حدود 20 ماه قبل اساسنامه مورد بحث را ربانی شیرازی برای مطالعه و اظهار نظر به او داده که نامبرده نیز در چند جلسه با ده نفر دیگر که بعضی از آنها در حوزه علمیه قم به شغل تدریس اشتغال دارند به مشاوره پرداخته لکن پس از تبعید آیت الله خمینی این جلسات متوقف می گردد.
چون ضمن تحقیقات از متهمین معلوم گردید که هشت نفر از مدرسین و فضلا حوزه علمیه قم به اسامی : 1ـ علی مشکینی3 2ـ حائری تهرانی 3ـ علی قدوسی 4ـ مصباح یزدی 5ـ هاشمی رفسنجانی4 6ـ محمد خامنه ای5 7ـ علی خامنه ای6 8ـ امینی در جلسات اولیه که در 20 ماه قبل تشکیل گردیده شرکت داشته اند لذا ایجاب می نماید که به منظور پی بردن به ماهیت حقیقی عناصری که احتمالاً در نظر داشته اند چنین سازمانی را ایجاد نمایند از نامبردگان فوق نیز تحقیقات لازم به عمل آید.
مستخرجه از اساسنامه مکشوفه از منزل احمد بیگدلی آذری ماده 19 ـ نام اعضاء جمعیت در دفاتر «رمزی» بوده و هر سازمان یا شعبه ای فقط افراد خود را خواهد شناخت.
ماده 20 ـ هر سازمان و شعبه رمز مخصوص به خود داشته و مسئول کشف آن خواهد بود.
ماده 21 ـ هیچیک از واحدها مجاز به همکاری و پیوستگی به واحد دیگر (اگر بشناسند) نیستند مگر به دستورهای خاص ما فوق.
ماده 24 ـ حق عضویت ماهیانه 50 ریال و برای اعضای شورا و رؤسای سازمانها و شعب یکصد ریال است.
ماده 32 ـ تحصیل وجوه به وسیله تحصیلداری و به طور مخفی خواهد بود (رجوع به سازمان اطلاعات) ماده 33 ـ نام اعضاء در تمام دفاتر مستعار خواهد بود و به جز تحصیلدار و رئیس شعبه از آن اطلاعی نخواهند داشت.
بند 1 از ماده 37 ـ دایره انتشارات جمعیت که مواد نشریه علنی یا مخفی (فارسی ـ خارجی) جمعیت را تهیه می نمایند.
بند 2 از ماده 37 ـ دایره تبلیغات رادیویی ناشر افکار جمعیت از راه فرستنده رادیو.
بند 4 از ماده 37 ـ دایره طبع که نشریات جمعیت را به طور مخفی چاپ می کند.
ماده 38 ـ دایره ارتباط و همکاری می تواند در صورت لزوم دارای کمیته ارتباط با وعاظ.
کمیته ارتباط با دانشگاه و...
باشد.
بند 4 از ماده 39 ـ خنثی نمودن نقشه های مخالف مرامی جمعیت و مبارزه با سازمانهای مخالف و معرفی عمال خائن.
بند 5 از ماده 39 ـ تشکیل و تنظیم پرونده برای خصوصیات و خدمات اعضاء به طور خیلی سری.
بند 5 از ماده 40 ـ کمیته ضد اطلاعات با شبکه های جاسوسی و افراد اخلالگر حوزه و دشمنان اهداف جمعیت مبارزه می کنند.
بند 7 از ماده 40 ـ دایره امور خارجه امور اطلاعاتی یا ارتباط با خارج از کشور را اداره می کنند.
بند 8 از ماده 40 ـ دایره مخابرات وسایل مخابراتی بیسیم سازمان را (اگر داشته باشد) اداره می کنند.
ماده 43 ـ نام اعضاء و کمیته ها و واحدها رمزی بوده و در اوقات مقتضی (لااقل هر سه ماه یک بار) تبدیل و تجدید خواهد شد.
ماده 54 ـ شعبه شهرستان در قم می تواند از وسایل ارتباطی سازمان اطلاعات و نیز از رابط دیگری از اعضاء جمعیت و افراد بیگانه ای که به تصویب شورا رسیده باشد استفاده نماید.
ماده 57 ـ این دایره می تواند اجازه استفاده از مشاورین و متخصصین افراد بیگانه را به مسئولین سازمانها بدهد.
عین اساسنامه در شش برگ به پیوست تقدیم می گردد.
[پی نوشت نصیری :] ضمن مذاکره با دادستانی ارتش اگر قابل تعقیب می باشند و می توان محکومیتی طبق قانون برای آنها در نظر گرفت تحت تعقیب قرار گیرند اگر مدارکی برای تعقیب آنها وجود ندارد رئیس ساواک قم احضار و بررسی نمایند یکی دو نفر آنها گرفته و تحت بازجویی قرار گرفته و ضمن تهدید از رفتن به قم منع شوند و بقیه باید از قم متفرق گردند.

توضیحات سند:

1ـ نامه مورد اشاره در پرونده موجود نمی باشد.
1ـ حجت الاسلام علی حجتی کرمانی فرزند عبدالحسین در سال 1316 ش در شهر کرمان متولد شد.
تحصیلات اولیه خود را در مکتب خانه محلی، مدرسه «ادب کرمان» و «جامعه تعلیمات اسلامی» کرمان انجام داد و پس از آن در هجده سالگی برای کسب علوم دینی راهی نجف اشرف شد.
دو سال بعد از نجف مراجعت کرده و تحصیلات دینی خود را در حوزه علمیه قم پی گرفت.
در سال 1336 برای نخستین بار در روزنامه «ندای حق» دست به نوشتن مقالاتی زد و در تألیف چند کتاب دینی مشارکت کرد.
پس از چندی به عضویت هیأت تحریریه مجله «مکتب اسلام» در آمد و در جریان مبارزه با لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی فعالیت مستقیم داشت.
که در این دوره به نمایندگی از سوی حضرت امام (ره) عازم کاشان شد و به فعالیت پرداخت.
در سال 1343 پس از آزادی امام (ره) از زندان همراه گروهی دیگر دست اندرکار تدارک جشنی به میمنت آزادی ایشان شد که همین امر باعث شد یک ماه بعد توسط ساواک دستگیر شود.
در سال 44 مجددا توسط ساواک دستگیر و زندانی شد و پس از آزادی برای ملاقات با امام خمینی راهی نجف شد و چندی در کنار امام بود و سپس به ایران بازگشت و به تحصیلات خود در حوزه علمیه قم ادامه داد.
در سال 52 مجددا دستگیر و مدت سه سال به ایلام تبعید شد و پس از آن به علت بیماریی که در تبعید برایش بوجود آمده بود جهت معالجه عازم انگلستان شد و در زمان توقفش در آنجا به همراه مبارزین خارج از کشور به فعالیتهای خود ادامه داد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدتی در حزب جمهوری اسلامی فعالیت داشت.
و ضمن تدریس در دانشگاهها با مطبوعات نیز همکاری داشت.
ایشان در روز سه شنبه 20 اردیبهشت 1379 پس از زیارت عتبات عالیات در راه بازگشت در سوریه در اثر بیماری درگذشت در روز یکشنبه 25 اردیبهشت 1379 در تهران تشییع شد.
2ـ آیت الله حاج شیخ احمد آذری قمی در سال 1304 در قم متولد شد.
تحصیلات علوم اسلامی را در قم شروع و در سال 1322 جهت ادامه تحصیل راهی نجف اشرف گردید .
پس از بازگشت، محضر حضرات آیات بروجردی، محقق داماد، علامه طباطبایی را درک نمود.
در جریان نهضت ملی شدن نفت فعال و از اعضای مؤسس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود.
وی به دلیل اهتمام به مبارزه با رژیم چندین بار بین سالهای 1345 تا 1357 دستگیر، زندانی و تبعید گردید.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدتی حاکم شرع دادگاه انقلاب قم، سپس دادستان انقلاب اسلامی مرکز، دبیر و سخنگوی جامعه مدرسین، عضو مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای بازنگری قانون اساسی، نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی بود.
وی روزنامه رسالت را با جمعی از دوستان خویش تأسیس و مدتها خود برای آن مقاله می نوشت.
از تألیفات ایشان می توان جنگ و صلح در اسلام، ولایت فقیه از دیدگاه فقهای خط امام، شرحی بر وصیت نامه سیاسی الهی امام (ره)، پرسش و پاسخ مذهبی، مالکیت در اسلام، ولایت فقیه از دیدگاه شیخ انصاری، احتکار و گرانفروشی و ...
نام برد.
آیت الله آذری قمی در اواخر سال 1377 ش دارفانی را وداع گفت.
3ـ آیه اللّه علی مشکینی در سال 1300 شمسی در روستای «آلنی» در یک فرسخی مشکین شهر به دنیا آمد.
تحصیلات ابتدایی و علوم قدیم را در مشکین شهر انجام داد.
سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر مشغول تحصیل شد و دوره خارج فقه و اصول را نزد مدرسان سرشناس حوزه علمیه قم از جمله آیات عظام محقق داماد، حجت کوه کمره ای، بروجردی و امام خمینی (سلام اللّه علیه) فرا گرفت.
بعد از قیام 15 خرداد 1342 سالهایی از عمر خود را در زندان و تبعید گذراند.
وی یکی از مدرسین برجسته علم اخلاق و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم می باشد.
آیه اللّه مشکینی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مسئولیتهای زیر را به عهده گرفت : حاکم شرع دادگاههای انقلاب، امام جمعه قم، امام جمعه موقت تبریز در مدت کوتاهی از سال 1360، سه دوره نماینده مجلس خبرگان رهبری که همواره ریاست آن مجلس را عهده دار بوده، عضو و رئیس شورای بازنگری قانون اساسی در سال 1368.
4ـ آیه اللّه حاج شیخ علی اکبر هاشمی رفسنجانی فرزند میرزا علی در سال 1313 شمسی در روستای بهرمان رفسنجان متولد گردید.
در سال 1327 وارد حوزه علمیه قم شد و از محضر اساتید بزرگی چون حضرات آیات عظام بروجردی، طباطبایی و امام خمینی (سلام اللّه علیه) بهره مند گردید.
با شروع نهضت انقلابی حضرت امام، فعالیتهای سیاسی خود را آغاز نمود و به حمایت از ایشان پرداخت.
وی در طول مبارزه با رژیم شاه، بارها دستگیر شد، به زندان افتاد و تحت شدیدترین شکنجه ها قرار گرفت.
آخرین بار در سال 1354 به سه سال زندان محکوم شد.
او از اعضای مؤثر و از تصمیم گیرندگان اصلی کمیته استقبال از امام در کنار شهیدان رجایی و بهشتی بود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، از سوی حضرت امام به عضویت هیأت اعزامی نفت به آبادان و تأمین مصارف داخلی منصوب شد.
در سال 1358 به همراه شهیدان آیه اللّه بهشتی و باهنر و حضرت آیه اللّه خامنه ای (مدظله العالی)، حزب جمهوری اسلامی را پایه گذاری کردند.
وی در اولین دوره از استقرار مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از سوی مردم تهران به مجلس راه یافت.
سه دوره بعد نیز به نمایندگی مردم تهران انتخاب شد.
در 4 خرداد 1358 به دست گروه فرقان مورد اصابت چند گلوله قرار گرفت و به شدت مجروح گردید.
آیه اللّه هاشمی از سوی حضرت امام به امامت جمعه موقت تهران، نمایندگی در شورای عالی دفاع، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، جانشینی فرماندهی کل قوا در طول جنگ، عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی و بازنگری قانون اساسی منصوب شد.
ایشان در سال 1368 از طرف ایران به ریاست جمهوری رسید و این انتخاب بار دیگر در سال 1372 تکرار گردید.
آیه اللّه هاشمی رفسنجانی در حال حاضر از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را بر عهده دارد و دارای تألیفاتی از جمله : «امیر کبیر قهرمان مبارزه با استعمار» و «عدالت اجتماعی» می باشد.
5ـ سیدمحمد حسینی خامنه ای در سال 1314 (ه.
ش) در مشهد به دنیا آمد و دوران کودکی خود را در همان دیار گذراند.
در 4 سالگی وارد مکتب خانه شد تا قرآن بیاموزد.
بعد از مدتی نیز به مدرسه ابتدایی اسلامی (دارالتعلیم دیانتی) وارد شد.
پس از پایان دوره ابتدایی، به تشویق پدر، به تحصیل علوم حوزوی در حوزه علمیه مشهد پرداخت.
وی در دوران تحصیل خود از محضر استادانی چون مرحوم آیت الله میلانی، آیت الله شیخ هاشم قزوینی، آیت الله میرزا جواد تهرانی، علامه طباطبایی، آیت الله بروجردی و حضرت امام (ره) استفاده کرد.
همزمان با دروس حوزه، دبیرستان را نیز به پایان رساند و به دانشکده حقوق راه یافت و پس از اخذ مدرک کارشناسی، موفق به کسب پروانه وکالت درجه یک گردید.
سید محمد خامنه ای در مبارزات ملی شدن صنعت نفت درگیر مبارزه شد و به طرفداری از روحانیت و آیت الله کاشانی پرداخت.
در مبارزات نهضت امام (ره) در سال 1342 نیز شرکت داشت و به همین دلیل یک سال تحت تعقیب ساواک بود و مخفیانه زندگی میکرد.
در 1351 موسسه تحقیقاتی حقوق اسلامی را در قم با همکاری تعدادی از روحانیون مبارز تاسیس کرد.
وی به عنوان وکیل مدافع، وکالت برخی از انقلابیون را در دادگاههای رژیم پهلوی به عهده داشت.
سید محمد خامنه ای با پیروزی انقلاب اسلامی به سمت اولین دادستان در مدرسه رفاه انتخاب شد.
عضویت در مجلس خبرگان دوره اول و نمایندگی مردم مشهد در اولین دوره مجلس شورای اسلامی نیر از دیگر سمت های وی بوده است.
6ـ رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیه اللّه سید علی خامنه ای فرزند سید جواد در سال 1318 شمسی در یک خانواده روحانی، در شهر مشهد چشم به جهان گشود.
از چهار سالگی به مکتب رفت و به فراگیری قرآن پرداخت.
سپس وارد مدرسه ای به نام «دارالتعلیم دیانت» شد.
این مدرسه اولین مدرسه اسلامی در شهر مشهد بود.
دوره سطح را در حوزه علمیه مشهد خواند و در سن 18 سالگی برای ادامه تحصیل به نجف اشرف مشرف شد.
پس از یک سال به قم عزیمت نمود و در محضر درس آیات عظام بروجردی، امام خمینی و حائری حضور یافت.
ایشان تا سال 1342، در حوزه علمیه قم به کسب معارف اسلامی پرداخت و پس از آن تحصیلات خود را تا سال 1347، در حوزه علمیه مشهد ادامه داد.
در سال 1341، به خیل همراهان نهضت اسلامی پیوست و یک سال بعد در حالی که حامل پیام امام خمینی (سلام اللّه علیه) در مورد عاشورای سال 1342 به مرحوم آیه اللّه میلانی بود، در بیرجند توسط مأموران حکومتی دستگیر و پس از آزادی از زندان، به قم بازگشت و سپس در مأموریت دیگری هنگام مسافرت به زاهدان مجددا دستگیر و در زندان قزل قلعه زندانی گردید.
در فاصله سال 43 تا 57 حدود سه سال از عمر خود را در زندانهای رژیم شاه به سر برد و یک سال نیز به ایرانشهر تبعید شد.
در سال 1343 به همراه گروهی از مدرسین حوزه، یک سازمان مکتبی سیاسی مخفی را پایه ریزی نمودند که پس از کشف این تشکیلات متواری و سپس دستگیر و زندانی شد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال 1350 کلاسهای مخفی تدریس معارف اسلامی داشت و در این زمان به دلیل پیدایش جو مبارزات مسلحانه، شدیدا تحت تعقیب رژیم قرار گرفت.
در سال 1353 مجددا دستگیر و در شکنجه گاه کمیته مشترک ضد خرابکاری زندانی گردید و یک سال بعد، پس از آزادی از زندان، کلاسهای تفسیر قرآن و حدیث تشکیل داد.
در سال 1356 به همراه جمعی از روحانیون تهران و قم طرح ایجاد جامعه روحانیت مبارز را ارائه دادند.
اواخر همین سال دستگیر و برای مدت سه سال به ایرانشهر تبعید گردید.
اواسط سال بعد با اوج گیری مبارزات عمومی از تبعیدگاه خود به مشهد بازگشت و در صف مقدم مبارزه قرار گرفت و در سال 1357 به اتفاق شهید بهشتی و شهید باهنر و آقایان هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی و دیگر همرزمان خویش، طرح اولیه «حزب جمهوری اسلامی» را پی ریزی نمودند.
در اواخر سال 1357، از طرف حضرت امام به عضویت شورای انقلاب منصوب شد.
مسئولیتهای ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی عبارتند از : عضویت شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی، معاونت وزارت دفاع و نمایندگی شورای انقلاب در آن وزارتخانه، سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، عضویت شورای انقلاب، امامت جمعه تهران، نمایندگی مردم تهران در اولین دوره مجلس شورای اسلامی، دبیرکلی حزب جمهوری اسلامی، ریاست جمهوری اسلامی ایران دو دوره، ریاست شورای عالی دفاع، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری در دوره اول، عضویت شورای مرکزی ائمه جمعه کشور، عضویت جامعه روحانیت مبارز تهران و...
ایشان پس از رحلت خمینی کبیر (سلام اللّه علیه)، از سوی مجلس خبرگان به رهبری انقلاب اسلامی برگزیده شدند.

منبع:

کتاب شهید حجت‌الاسلام محمد منتظری به روایت اسناد ساواک صفحه 56






صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.