گزارش
تاریخ سند: 26 اسفند 1327
گزارش
متن سند:
در مورد پیشینه آقایان دکتر عابدینی و عقیلی استادان دانشگاه که شفاها استعلام فرموده بودند بعرض میرساند.در نامه شماره 796 ـ 30 /11 /27 فرمانداری نظامی تهران اسامی شش نفر استادان دانشگاه بشرح زیر معرفی : دکتر فروتن1 ـ دکتر عقیلی ـ دکتر حکمت ـ دکتر عابدینی ـ دکتر قائمی ـ دکتر مجتهدی تا درباره آنها بررسی شده معلوم شود منتسب حزب توده سابق بوده اند یا خیر ضمنا نامه هم از وزارت کشور بشماره 14222 /13637ـ30 /11 /27 متضمن نامه شماره 158 دانشگاه راجع بطرد دکتر فریدون کشاورز دکتر رادمنش ـ دکتر جودت ـ دکتر کیانوری استادان دانشگاه منتسب به حزب توده و اصل و صورت سایر استادان را که منتسب بحزب توده بوده خواسته اند بوسیله مامورین مربوطه در مقام تفحص و تجسس و بازجوئی برآمده مامورین مربوطه گزارش میدهند دکتر فروتن ـ دکتر عقیلی ـ دکتر حکمت و دکتر عابدینی که منتسب بحزب توده در آنروز مخفی شده بوده و باین جهۀ مامورین موفق بملاقات آنها نمیشوند حتی راجع به فروتن با اینکه منزلش بر حسب دستور دادستان فرمانداری نظامی بازرسی شده مشاهده نگردیده و در حال اختفاء بوده و فعلا هم هست بدین واسطه در پاسخ نامه وزارت کشور قید شده بود که نامبردگان مخفی میباشند.
معتمدی
توضیحات سند:
1ـ دکتر غلامحسین فروتن در اسفند 1290 شمسی بدنیا آمد.در دارالفنون تحصیل کرد و در 1306 ش برای ادامه تحصیل با بورس دولتی به فرانسه اعزام شد.
در 1316 ش دوره دکترای خود را در 26 سالگی با بالاترین رتبه در بیوشیمی به پایان رساند.
پس از اتمام تحصیلات به وی پیشنهاد اقامت و کار تحقیقی در فرانسه شد اما او نپذیرفت و در تابستان 1316 به ایران بازگشت و پس از خدمت وظیفه سربازی در 1319 به تدریس در دانشگاه تهران پرداخت.
فروتن در 1322 به عضویت حزب توده درآمد و به موازات تدریس در دانشگاه و مدارس رازی و مدرسه فرانسوی در ایران، مسئول در حوزه حزبی و در دو کمیسیون تفتیش و تبلیغات ایالت تهران عضویت داشت.
در کنگره اول (1323) به نمایندگی از اردبیل حضور داشت.
در 1325 پس از شکست غائله دمکرات آذربایجان به عضویت هیأت اجرائیه موقت حزب توده درآمد.
نامبرده مسئوولیت برگزاری کنگره دوم حزب در اردیبهشت 1327 را عهده دار بود که در شرایط نیمه مخفی برگزار شد.
در دومین کنگره وی به عضویت کمیته مرکزی و هیات اجرائیه درآمد.
بعد از 15 بهمن 1327 مخفی شد و در 1328 از سوی دادگاه نظامی غیابا به ده سال زندان محکوم گردید وی با دکتر بهرامی و سه تن دیگر از اعضاء کمیته مرکز (شرمینی، قریشی و متقی) کمیته رهبری حزب توده در ایران را تشکیل دادند.
فروتن در عین عضویت در این کمیته، مسئول تهیه و اجرای طرح فرار رهبران حزب توده از زندان بود.
فروتن در سال 1344 به کمک سازمان انقلابی توده به آلمان غربی گریخت.
فروتن پس از ورود به غرب به عضویت سازمان انقلابی درآمد اما او به علت مشی کاستروئیستی آن و نیز نفوذ عوامل حزب توده در رهبری این سازمان دیری نپائید و در اواخر 1345 فروتن، قاسمی و سغائی را از سازمان انقلابی اخراج کردند.
در 1346 فروتن به همراه قاسمی فرانسه را به قصد مونیخ ترک و از ژانویه 1968 در این شهر اقامت کرد.
در آلمان فروتن و قاسمی به همت چند تن از اعضای توفان، سازمان مارکسیستی لنینیستی توفان را بنا نهادند.
با مرگ قاسمی در 1353 و ریشه اختلافات بجا مانده باعث شد تا در سال 1356 سازمان توفان دستخوش انشعاب شد.
عده ای به دنبال ایجاد حزب کارگران و دهقانان ایران که بعدا به «حزب کار» تغییر نام یافت رفتند و بخشی دیگر بعدها «سازمان کارگران مبارز ایران» را تشکیل دادند.
از 1353 تا انشعاب در سازمان توفان دکتر فروتن مسئول انتشار توفان ارگان این سازمان بود تا این که در 1364 به بیماری سرطان مبتلا شد، سه بار تحت عمل جراحی قرار گرفت که به علت کهولت (78) سالگی و ابتلا به بیماری ذات الریه در 17 /5 /1377 درگذشت بنا به وصیت وی پیکرش را سوزاندند و در 17 /6 /1377 خاکسترش را به دریا سپردند.
برگرفته از یادنامه دکتر غلامحسین فروتن در نشریه راه آینده شماره ویژه نامه شهریور 1377.