صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 4 تیر 1336


گزارش


متن سند:

الف 1212 مورخ4 /4 /1336
گزارش

سناتور جمال امامى1 به دوستان خود اظهار داشته چون مراسم عروسى والاحضرت شاهدخت شهناز پهلوى با آقاى مهندس اردشیر زاهدى قبل از فرا رسیدن ایام محرم عملى خواهد شد دوستان تیمسار سپهبد زاهدى2 در مجلس سنا از هم‌اکنون مشغول فعالیت شده‌اند تا زمینه را طورى فراهم سازند که تیمسار سپهبد زاهدى که براى شرکت در مراسم عروسى به کشور باز مى‌گردد در ایران مانده و به عنوان وزارت دربار شاهنشاهى و یا سناتور انتصابى مشغول کار شود.
جمال امامى گفته چون درباریها اصولاً با ماندن تیمسار زاهدى در ایران موافق نیستند روى این اصل براى ماندن ایشان در ایران باید تلاش فوق‌العاده‌اى مبذول داشت.
منبع ـ موثق
ارزش خبر ـ تأیید شده
دائره 3
رونوشت تیمسار زاهدى

توضیحات سند:

1. جمال امامی، فرزند یحیى در سال 1283 ﻫ ش در خوى به دنیا آمد. پس از انجام تحصیلات مقدماتى جهت تکمیل تحصیلات راهى بیروت شد و در مدرسه فرانسوی آنجا مشغول به تحصیل شد و موفق به اخذ لیسانس حقوق از دانشگاه بلژیک شد. وى پس از بازگشت به ایران در وزارت مالیه مشغول به کار شد و مشاغلى از جمله : نماینده مجلس شوراى ملى، ریاست بانک رهنى، وزیر کار، وزیر مشاور، نماینده مجلس سنا، سفیر ایران در ایتالیا و... را عهده‌دار بود. امامى هنگام تحصیل در بلژیک با یک زن بلژیکى ازدواج کرد. وی از حیث سیاسى جزو تشکیل دهندگان حزب عدالت و مرتبط با جمعیت عامیون و طرفدار سیاست غرب به ویژه انگلیس و بعد هم آمریکا معرفى شده است. امامى به اکثر دوستانش مقروض بوده و از سوى مراد اریه نماینده کلیمیان حمایت مالى مى‌شد. جمال امامی در سال 1338 به سفارت ایران در ایتالیا منصوب شد و تا ۱۳۴۳ در آن سمت بود. او در ۱۳۴۵ در پاریس درگذشت.
2. فضل‌الله زاهدی، فرزند ابوالحسن در سال1269 ﻫ ش در همدان به دنیا آمد. پس از طى تحصیلات ابتدایى و متوسطه به دانشکده افسرى رفت و پس از فارغ‌التحصیلى در ارتش، در واحدهاى مختلف مشغول به کار شد. اهم مشاغل وى عبارت بودند از: عضو هیأت مدیره سازمان شاهنشاهى خدمات اجتماعى، وزیر کشور، نخست‌وزیر، سفیر سیار در کشورهاى اروپایى، و نماینده دائم در دفتر اروپایى سازمان ملل متحد. زاهدی صحنه گردان اصلى کودتاى آمریکایى ـ انگلیسى 28 مرداد 1332 بود که پس از پیروزى کودتا تا سال 1333 نخست‌وزیر بود. در روز ۲۸ مرداد، یگان‌های شورشی ارتش در خیابان‌های اصلی تهران حضور یافته و جماعتی از اراذل و اوباش که قبلا از طرف شعبان جعفری آماده شده بودند در قبال دریافت پول به تظاهرات به نفع شاه پرداختند؛ که به کنترل شهر و مرکز رادیو انجامید. پس از آن زاهدی از مخفیگاه خود خارج شده و به مرکز رادیو رفت و خود را نخست وزیر کشور خواند. با بازگشت شاه، زاهدی درجه سپهبدی گرفت. او روابط با دولت انگلیس که در زمان مصدق قطع شده بود را از سر گرفت و قرارداد کنسرسیوم نفتی را به کمک علی امینی امضا کرد. وی طرفدار سیاست غرب و به ویژه آمریکا بود. سپهبد زاهدی به علت نقش کلیدی در کودتای آمریکایی - انگلیسی 28 مرداد یکه‌تاز عرصه شد و قدرت فوق‌العاده وی باعث نگرانی شدید شاه شد و از سوی دیگر شاه از روابط گرم و نزدیک زاهدی با آمریکا و انگلیس مطلع بود و چاره‌ای جز جلب رضایت آنان برای کنار گذاشتن وی نداشت. لذا در اواخر سال 1333 سفری طولانی به اروپا و آمریکا کرد که نتیجه آن کسب موافقت برکناری زاهدی بود. بدین ترتیب زاهدی در فروردین 1334 از نخست وزیری کنار گذاشته شد و تقریباً به حالت تبعید ولی ظاهراً به عنوان سفیر سیار به اروپا فرستاده شد و تا آخر عمر در سوئیس اقامت داشت و تنها یک بار جهت اجرای مراسم عقد اردشیر زاهدی و شهناز پهلوی که نهایتاً منجر به طلاق شد به ایران سفر کرد. زاهدی بارها از نمک‌نشناسی دودمان پهلوی نسبت به خود گلایه داشت و به برخی از دوستان نزدیک خود گفته بود اگر می‌دانست بدان سرگذشت دچار خواهد شد، پس از انجام کودتا هرگز از شاه برای بازگشت به ایران دعوت نمی‌کرد. در یکی از اسناد ساواک نیز آمده است، برابر گزارشات واصله فضل‌الله زاهدی به دوستان خود توصیه کرده است که در تهران فعالیت‌هایی را به نفع وی شروع کرده و در صورت امکان حزب یا جمعیتی را به طرفداری از او تشکیل دهند. بر اساس اسناد وی در مساله فروش نفت و واردات ماشین‌هاى بنز مبالغ هنگفتى رشوه دریافت کرده است. زاهدی در شهریور سال 1342 در ژنو درگذشت.




منبع:

کتاب زنان دربار به روایت اسناد ساواک - شهناز پهلوی صفحه 10

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.