درباره : علی اصغر فرزند اکبر شهرت افراسیابی سردبیر خارجی مجله امید ایران
تاریخ سند: 15 بهمن 1345
درباره : علی اصغر فرزند اکبر شهرت افراسیابی سردبیر خارجی مجله امید ایران
متن سند:
از : بخش 324 خلاصه سابقه : برابر سوابق موجود نامبرده در سال 44 که در روزنامه کیهان مشغول به کار بوده به علت درج مطالبی در آن روزنامه از کتاب «حاجی آقا» به مناسبت سالگرد درگذشت صادق هدایت1 که مضمون این کتاب زننده و دارای جنبه های توهین آمیز به مقدسات ملی بوده به ساواک احضار و پس از یک سلسله تحقیق از وی و شناسائی مقصر اصلی (هادی هاتفی) قول همکاری به ساواک داده و مرخص گردیده است.سپس در سال 45 در شماره 23 مجله امید ایران تحت عنوان «دنیای هرزگان» مطالب و تصاویری را چاپ و منتشر ساخته که مغایر مصالح عالیه کشور تشخیص داده شده است.
منظور : تحقیق از نامبرده بالا پیرامون چاپ و انتشار مقالات و تصاویری تحت عنوان دنیای هرزگان در صفحات 10 و 11 شماره 23 مجله امید ایران مورخ 4 /11 /45 ترجمه و تهیه شده از مجله لایف 26 ژوئن 1964 امریکا که با مصالح عالیه کشور مغایرت تام دارد.
خلاصه تحقیقات انجام شده : در تحقیقاتی که پیرامون موضوع از نامبرده فوق به عمل آمد وی ضمن اظهار عدم وابستگی خود به احزاب و دستجات سیاسی بیان داشت برای اولین بار درحدود پنج ماه قبل که مجله امید ایران تغییر روش داده و از صورت یک مجله عمومی به صورت یک مجله سیاسی درآمده نامه هایی از طرف عده ای از خوانندگان مجله منجمله عبدالرحیم گواهی مهندس پتروشیمی در شیراز واصل مبنی بر اینکه برای همکاری با این مجله آماده می باشد به دنبال این امر تقریبا از یک ماه و نیم قبل مشارالیه وسیله برادرش که هویت او برای مجله امید ایران روشن نیست در دو نوبت مقالات و تصاویری را مربوط به صفحات 10 و 11 شماره 23 مجله امید ایران که از صفحات مجله لایف 26 ژوئن 1964 امریکا ترجمه و استخراج نموده بود به دفتر مجله ارائه داده و آقای افراسیابی که سمت سردبیری مجله را عهده دار بوده اضافه نمود قبل از چاپ ضمن بررسی مطالب و تصاویر مزبور هیچگونه موردی که ایجاب نماید به این عکسها با دقت و نظر خاص بنگرد برایش پیش نیامده بود و فقط پس از انتشار مجله در توضیحاتی که آقای صفی پور پیرامون این جریان از وی خواسته متوجه گردید که در تابلوی نمایان شده در عکس صفحه 10 و 11 مجله تصویری که با علامت (×) مشخص گردیده شباهت به چهره مبارک شاهنشاه آریامهر دارد.
نامبرده (افراسیابی) ضمن اینکه مسئولیت اصلی بررسی مطالب و عکسهای مجله را قبل از چاپ و انتشار متوجه خود می داند اضافه نمود هیچگونه نظر سوئی از انتشار این تصویر در کار نبوده و علامت (×) هم که در بالای تصویر مورد نظر به چشم می خورد از طرف خود مترجم در اصل صفحه جدا شده از مجله لایف از نظر تنظیم کار ترجمه مطلب گذارده که در هنگام چاپ همان علامت در بالای تصویر مورد نظر معکوس گردیده است و اثر تراشیدگی هم که در اصل صفحه نمایان است صرفا در نتیجه اصطکاک کاغذهای باطله با هم ایجاد شده بدون اینکه نظر این بوده باشد که این اثر اطراف همان (×) نمایان گردد.
نظریه : با توجه به سوابق موجود و تحقیقات انجام شده چنین استنباط گردید که توضیحات نامبرده قانع کننده نبوده لذا به منظور پی بردن به واقعیت امر ایجاب می نماید در وهله اول نتیجه تحقیقات از مترجم و تهیه کننده مطلب و عکس که در شیراز مقیم است ضمن تحقیق از مسئولان گراور ـ چاپ و کلیشه و همچنین تحویل دهنده عکسها به دفتر مجله معلوم و در مرحله ثانی از کلیه کسانی که به تحقیقات تکمیلی از آنها ضروری و یا به هر نحوی از انحاء تشخیص داده شود که در این امر دخالتهائی داشته اند تحقیق شود.
17 /11 /45 پی نوشت تیمسار مدیریت کل (برابر نظریه اقدام شود 19 /11 /45) یک نسخه از این گزارش در پرونده علی اصغر افراسیابی بایگانی می باشد.
توضیحات سند:
1ـ صادق هدایت، فرزند اعتضادالملک در بیست و هشتم بهمن 1281 شمسی، در تهران متولد شد.وی تحصیلات مقدماتی خود را در تهران آغاز کرد و در سال 1304 از مدرسه سن لویی، فارغ التحصیل شد.
سپس به منظور تحصیل در رشته دندانپزشکی عازم بلژیک شد و از آنجا به پاریس رفت و در رشته معماری به تحصیل پرداخت.
او کتاب های زنده به گور، سه قطره خون، نمایشنامه پروین، افسانه آفرینش و فوائد گیاهخواری را در پاریس نوشت و در سال 1309 به وطن بازگشت.
ابتدا در اداره کلّ تجارت و سپس در وزارت امور خارجه مشغول کار شد.
او در سال 1315 از کار خود استعفا داد و به هندوستان رفت و زبان پهلوی یا فارسی میانه را در آنجا آموخت و در همانجا کتاب «بوف کور» را نوشت.
هدایت در سال 1316 از هندوستان به ایران بازگشت و در بانک ملّی استخدام شد؛ امّا کارش در آنجا هم دوامی نیاورد.
وی پس از چندین بار تغییر شغل دادن در سال 1329 عازم پاریس شد و در روز سه شنبه بیستم فروردین ماه 1330 شیر گاز حمام خانه خود را گشود و بدین سان خودکشی نمود.
هدایت از نویسندگان ایران در دوره معاصر است.
سگ ولگرد ـ سه قطره خون ـ زنده به گور ـ حاجی آقا ـ سایه روشن ـ بوف کورـ پروین دختر ساسان ـ علویّه خانم ـ مازیار ـ افسانه آفرینش ـ فوائد گیاهخواری ـ نیرنگستان ـ ترانه های خیّام ـ ترانه های ملّی (اوسانه ـ افسانه) ـ کارنامه اردشیر بابکان ـ گزارش گمان شکن ـ یادگار جاماسب ـ زند و هومن یسن ـ شهرستان های ایران ـ آفرینگان ـ وغ وغ ساهاب ـ (با مسعود فرزاد) ـ ترجمه مسخ (از فرانتس کافکا) و...
از نوشته های او محسوب می شود.
صادق هدایت با داستان های کوتاهش، اساس داستان نویسی در ایران را که قبلاً جمال زاده نهاده بود، تداوم بخشید.
داستانهای هدایت را می توان به دو دسته متمایز و جدا از هم، دسته بندی کرد : دسته اوّل، داستانهایی که نفرت عمیق او را از حکومت خفقان آور رضاشاهی، نشان می دهد و دسته دوم داستانهایی که می توان آنها را زندگی نامه روانی و جهان بینی درونی هدایت دانست.
این دسته از داستان ها سرشار از بدبینی و یأس و نومیدی او به جامعه است.
او این روحیّه نومیدانه را چنان مؤثر و عمیق در آثار خود آفریده و با چنان قلم و بیانی به رشته تحریر کشیده، که ممکن نیست در روحیّه و دنیای درون خواننده اثر نگذارد و در اعماق روحش راه نیابد و اثر تخریبی به ذهن و روان خواننده به جای نگذارد.
صادق هدایت علاوه بر داستان نویسی به کارهای تحقیقی و فرهنگی و زبان مردم شناسی نیز می پرداخت.