درباره : حسینیه ارشاد
تاریخ سند: 12 دی 1350
درباره : حسینیه ارشاد
متن سند:
علت اختلاف روحانیون با گردانندگان حسینیه ارشاد و سخنرانان مذهبی غیـر روحانی آن حسینیه بخصوص دکتـر علی شریعتی1 باین جهت است که چون دکتر شریعتی با دید وسیع علمی در سخنرانیهای خود اختلاف موجود بین مذهب شیعه و سنی را رد میکند و مسلمین را باتحاد و اتفاق با یکدیگر دعوت میکنـد، لـذا مستمعیـن و طرفداران زیادی بخصوص در بین طبقه دانشجویان و روشنفکران پیدا کرده و بهمین جهت روحانیون نسبت به حسینیه ارشـاد و گوینـدگان مذهبـی آنجـا بدبین شده اند و میگویند حسینیه مزبور مرکز تبلیغ وهابی گری شده و حتـی بعضـی از روحانیون و متعصبین مذهبی از روی غرض میگوینـد حسینیـه ارشاد بوسیلـه زرتشتیهـا اداره میشود و نظر روحانیون طـراز اول از جملـه شیـخ محمد تقی فلسفی اینسـت که اینموضـوع از طریـق مسالمـت آمیز بین روحانیون و گردانندگان حسینیه ارشاد حل شود و به روحانیون توصیه میکند که حتی الامکان سعی کنند علنا با حسینیه مخالفت نکنند زیرا ممکن است دولت از این موقعیت استفاده کرده و برای اینکه خودش از لحاظ سیاسی راحت بشود طرفین متخاصم را بنحو غیر مستقیم بجان یکدیگر بیاندازد و از این اختلاف و دوئیت بنفع خود بهره برداری بکند که اینکار بهیچوجه بمصلحت نیست.علیهذا مراتب جهت استحضار اعلام میگردد.
رئیس ساواک تهران.
نواب از طرف عمید اصل در 162032 است در پرونده 96190 بایگانی شود.
توضیحات سند:
1 ـ آقای فلسفی در مورد حسینیه ارشاد و اختلاف آن درخاطرات خود چنین می نویسد: از دکتر شریعتی هم دعوت شد.او از مشهد می آمد و در آنجا سخنرانی می کرد.
صحبتهای دکتر شریعتی اعتراض هایی را به دنبال آورد، تا جایی که خود وی هم اذعان داشت که بعضی از مباحثش تند بوده است.
عده ای از آقایان روحانیون که به برخی از مطالب دینی او اعتراض داشتند، موضوع را با من در میان گذاشتند.
در همان شبهایی که در آنجا سخنرانی داشتم، در آن باره با دکتر شریعتی مذاکـره کردم و قرار شد که در یک سخنرانی ایشان اعلام نماید که در بیـان بعضی از مباحث تندرویهایـی داشته و سپس توضیحاتــی در آن خصوص بدهد.
به مسئولین حسینیه نیز نتیجه مذاکره را گفتم.
دکتر شریعتی هم در سمیناری در حسینیه ارشاد توضیحاتی داد.
بعد که با آقایان روحانیون معترض صحبت کردم، گفتند مطلب به این کیفیت تمام نمی شود و باز به بعضی از نظرات او همچنان معترض بودند.
در نتیجه وضع نامطلوبی پیش آمد.
از یک سو، عده ای از جوانان دانشگاهی با گرایش شدید به دکتر شریعتی سرسختانه ایستادگی می کردند؛ و از طرف دیگر، اکثریت مردم اهل مسجد طرفدار روحانیت بودند.
شهید مطهری زحمت زیادی کشید تا فضای فکری حسینیه ارشاد را تعدیل کند.
با هیئت امنای آنجا خیلی بحث و گفتگو کرد، بلکه بتواند از حسینیه ارشاد نرود و آن پایگاه بزرگ دین را حفظ کند و در مجرای درست به کار اندازد؛ ولی نتیجه ای نگرفت ؛ زیرا جوی به وجود آمده بود که او دیگر نمی توانست در آنجا بماند.
بناچار از حسینیه ارشاد فاصله گرفت؛ من هم دیگر آنجا نرفتم.
آقایان اهل علم خیلی اعتراض کردند.
حتی بعضی از روحانیون در مساجد خودشان بر ضد روش جاری در حسینیه ارشاد صبحت کردند و به مردم، مخصوصا جوانان هشدار دادند.
بالنتیجه، شرایط فوق العاده ای به وجود آمد.
کار به آنجا کشید که در این باره از امام ـ که آن هنگام در نجف اشرف بود ـ سؤال کردند و امام با درایت و دوراندیشی خاص خود، با دو جمله زمینه تمایز هر دو جبهه را روشن ساخت.
ایشان فرمود: «اسلام منهای روحانیت، یعنی طب منهای طبیب!» آیا طب منهای طبیب، می تواند جوابگوی بیمارستان ها باشد؟! می توانند کتابخانه طبی درست کنند، بعد بیایند بیماران را مقابل کتابخانه بخوابانند به جای طبیب، کتابها را عرضه کنند.
طب در کتابها نوشته شده، ولی برای درمان، طبیب لازم است.
علمای اسلام و مجتهدین و متخصصین دین به منزله طبیب دینی جامعه هستند.
اصلاً قضیه دین منهای روحانیت، منافی با انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی بود.
مردم که در تمام استانها و شهرستانها و قراء و قصبات قیام کردند، به عنوان اطاعت از فرمان یک مرجع تقلید روحانی قیام نمودند.
آنها وقتی سخنان امام را می شنیدند، به عنوان یک حکم و فتوا می شنیدند.
امام بارها صحبت کرده و گفته است که حفظ اساس اسلام، اوجب واحبات است؛ واجب تر از نماز، واجب تر از روزه! اساس، اسلام است؛ و اگر اساس از بین برود، تمام فروعات آن هم از میان می رود.
مردم نیز در پانزده خرداد به عنوان احیای دین خدا قیام کرده بودند؛ اما دین منهای روحانیت شرایطی را بوجود می آورد که در نهایت به نفع اجانب بود.
ر.ک: خاطرات و مبارزات حجه الاسلام فلسفی، صص 304 الی 306.