موضوع : مراسم احزاب ایران نوین و مردم1 به مناسبت قیام ملی 28 مرداد پیرو : تلفنگرام مورخه 28/5/45
تاریخ سند: 28 مرداد 1347
موضوع : مراسم احزاب ایران نوین و مردم1 به مناسبت قیام ملی 28 مرداد پیرو : تلفنگرام مورخه 28/5/45
متن سند:
از : 20 ه 4 به : 321 شماره : 19153 /20 ه 2 به مناسبت قیام ملی 28 امرداد از طرف احزاب ایران نوین و مردم برنامه هایی برای شرکت در جشن های روز مزبور ترتیب داده شده است.الف ـ حزب ایران نوین : از ساعت 7 صبح 28 /5 /47 دبیرکل حزب ایران نوین باتفاق اعضای هیئت اجرائیه و وزراء و نمایندگان مجلس شورای ملی عضو حزب ایران نوین و سایر مسئولان حزب در محل شرکت بیمه ایران حضور یافته و از آنجا بطور دسته جمعی به طرف میدان 28 امرداد حرکت و دسته گلهائی به پای مجسمه یادبود قیام ملی 28 امرداد نثار نمودند سپس دبیرکل حزب ایران نوین سخنانی به مناسبت روز تاریخی 28 امرداد ایراد نمودند.
ب ـ حزب مردم : دبیرکل حزب مردم باتفاق اعضاء شورای عالی و اعضای فراکسیونهای مجلسین و اعضای کمیته مرکزی از ساعت 0730 روز جاری در خیابان باغ سپهسالار اجتماع نموده و بطور دسته جمعی به طرف میدان 28 امرداد ماه حرکت و دسته گلهائی نثار مجسمه یادبود 28 امرداد نمودند.
نظریه رهبر عملیات : مفاد گزارش فوق مورد تأیید می باشد.
مراتب قبلاً در بولتن درج گردیده است.
13 /5
توضیحات سند:
1ـ حزب مردم : پس از شهریور 1320 سید محمد صادق طباطبائی از رجال صدر مشروطه که در زمره نمایندگان مجلس شورای ملی به شمار می رفت.حزب اتحاد ملی را بنیان نهاد، که در حقیقت شعبه ای از فراکسیون اتحاد ملی در مجلس شورای ملی بود.
پس از آن در دهم مرداد 1323 با صدور اطلاعیه ای که تعداد زیادی از رجال سیاسی آن را امضاء کرده بودند تشکیل حزب مردم اعلام گردید.
از جمله افرادی که این اعلامیه را امضاء کرده بودند، امان اللّه اردلان، عباسقلی اردلان، ذبیح اله صفا، ابراهیم زند، اسماعیل سنگ، مظفر بقایی، مهدی ملک زاده، حسام الدین دولت آبادی، عزیزاللّه بیات و...
این حزب ابتدا اتحاد ملی و سپس حزب مردم نام گرفت.
صدای مردم ارگان رسمی حزب مردم که صاحب امتیاز آن محمدحسین فری پور بود در 16 دی ماه 1325 توقیف شد.
حزب مردم علاوه بر تهران، در اصفهان، کرمان، کرمانشاه، لرستان و همدان نیز فعالیت داشت.
سرانجام حزب مردم با ائتلاف با دو حزب دیگر حزب اتحاد را تأسیس نمود.
(کتاب : اسناد احزاب سیاسی ایران (1320ـ1330) بهروز طیرانی)