تاریخ سند: 2 مرداد 1340
موضوع: رادیو پیک ایران
متن سند:
شماره: 471/ک /4 /40
193 /319
رادیو پیک ایران با حفظ آدرس برلین از لایپزیک به بلغارستان انتقال یافته و رداکسیون آن منجمله خاشع بیکار و عصبانی در برلین می گردند.
رداکسیون جدید پیک ایران عبارت از 7 نفرند که سه نفر از محل و 4 نفر دیگر از شوروی بدانجا وارد شده اند.
گوینده اصلی رادیو پورهرمزان1 است که سابقاً عضو رداکسیون رادیو مسکو بوده.
علاوه بر این قرار شده است که مرتب یکی از اعضای کمیته مرکزی به آنجا برود و ریاست و رهبری رادیو مزبور را به عهده بگیرد ایرج اسکندری که تا چندی قبل ریاست آنجا را داشت در 8 ژوئن به برلین بازگشته و داود نوروزی به جای وی به بلغارستان رفته است.
این رادیو برنامه ای خود را به زبانهای آذربایجانی.
کردی و فارسی پخش می کند و فرستنده آن بسیار قوی شده است.
ح
در پرونده ایرج اسکندری بایگانی 7 /5 /40
توضیحات سند:
1 .
محمد پورهرمزان در سال 1300 در تهران زاده شد.
تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در زادگاه خود گذراند و سپس وارد دانشکده افسری گردید.
در سال 1322 دانشکده افسری را در رسته توپخانه به پایان رساند.
او در آذر ماه 1322 وارد حزب توده گردید و فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد.
در سال 1324 رکن دوم ستاد ارتش که به فعالیت سیاسی او پی برده بود، حکم تبعیدش را به یکی از پادگانهای جنوب کشور صادر کرد.
پورهرمزان یکی از طراحان نقشه قیام افسران خراسان بود.
بدین جهت در سال 1326 مخفیانه از کشور بیرون رفت او که دانشگاه فلسفه مسکو را به پایان رسانده بود، ترجمه آثار کلاسیک مارکسیستی به فارسی را آغاز کرد و طی سالهای طولانی، به تدریج بیش از صد اثر لنین و چند اثر از مارکس و انگلس را به فارسی برگرداند.
پورهرمزان یکی از نخستین نویسندگان و گویندگان مطالب رادیو پیک ایران بود.
سپس انتشار مجله تئوریک مسائل بین المللی که برگزیده مقالات مجله صلح و سوسیالیزم است را طی چند سال به عهده گرفت و ضمناً با شرکت در هیئت تحریریه مجله دنیا و ماهنامه مردم، مقالات بیشماری برای آنها تهیه کرد.
پورهرمزان درپلنوم7حزب توده به عضویت کمیته مرکزی حزب انتخاب شد.
ملکه محمدی، همسر وی نیز عضو کمیته مرکزی حزب بود.
منبع:
کتاب
چپ در ایران - حزب توده در آلمان شرقی به روایت اسناد ساواک صفحه 60