تاریخ سند: 5 آبان 1336
موضوع: اجتماع منزل سید ضیاءالدین طباطبائی
متن سند:
شماره: 2 – 3 – 2883 تاریخ گزارش: 5 /8 /36
موضوع: اجتماع منزل سید ضیاءالدین طباطبائی
مقارن ساعت ۱۱ صبح روز مزبور ۱۵ نفر که بین آنها برومند بازرگان و رئیس ایل گوران1 کرمانشاه- جندقی بازرگان فرش و از متنفذین کرمان- شعبانی بازرگان و پسرش جمشید شعبانی قاضی دادگستری- نوری بازرس وزارت دارائی- صمصام مدیر روزنامه کارزار- خالقی کارمند وزارت راه- حجازی کارمند دربار شاهنشاهی و ابراهیم حکمت مدیر روزنامه روح آزادی شناخته شدهاند در منزل نامبرده حضور داشتهاند شعبانی بازرگان در خصوص توجه دولت آمریکا و شوروی به انگلستان صحبت نموده و میگفته سران دولتین مذکور هنوز هم سیاستمداران انگلیس را از نظر سیاسی از خود مدیرتر و واردتر دانسته و در کلیه امور جهان از نظریات آنها استمزاج و استمداد میکنند و سید ضیاء هم ضمن تأیید این موضوع اظهار داشته برای اینکه مردم انگلیس فهمیدهترین مردم جهان بوده و اگر توجه کرده باشید همین چند روز قبل آیزنهاور و خروشچف۲ در یک روز از دولت انگلستان تعریف و تمجید کرده و از آنها برای برقراری صلح در جهان استمداد نمودهاند و این مطلب میرساند که آنها به سیاست غلط خود اعتراف دارند.
سید ضیاء گفته انگلیسیها هم تاجر خوب و هم سیاستمدار ورزیده هستند و به گردن کشورها حق دارند زیرا نفت ایران را برای اولین بار انگلیسیها استخراج کردند و در مصر و سودان هم کشت پنبه را رواج دادند و مدتی در این زمینه صحبت و از سیاست انگلستان تعریف و تمجید کرده است.
صمصام به ناتوانی روسیه شوروی در چین کمونیست و افتادن بازار اقتصادی این کشور به دست انگلیسها اشاره نموده و سید ضیاء پاسخ داده چون در چین کمونیست محصولات فراوانی به دست میآید و این کشور خود قادر به تهیه بازار فروش نمیباشد و شورویها هم به علت تولید زیاد خود شخصاً احتیاج به بازار فروش محصول دارند و تهیه بازار فروش جهت چین کمونیست برای شوروی مقدور نبود لذا انگلیسها از طریق به رسمیت شناختن چین کمونیست بازار چین را به دست گرفته و در حال حاضر سالیانه عایدی سرشاری از این راه دستگیر آنها میشود.
سید ضیاء در پاسخ شعبانی تاجر که از کارهای شورویها و مخارج بیهوده آنان در جهت تشکیل فستیوال جهانی تنقید میکرد گفت این نحوه قضاوت درباره روسها صحیح نیست شورویها با نقشه و برنامه مرتب در کلیه شئون پیشرفت مینمایند و با داشتن ۱۷۰ میلیون متر مکعب خاک در ترکستان شرقی و ایجاد دریاچه وسیع در آن سامان و ساختن قمر مصنوعی مؤید این امر میباشد و اگر روسها به قدرت خود اتکاء نداشتند به هیچ وجه ترکیه را با آن ترتیب تهدید نمیکردند. سید ضیاء در پاسخ یکی از حضار در مورد شروع جنگ جهانی اظهار داشت صرف نظر از جار و جنجال و جنگ اعصاب فعلی وقوع جنگ بینالمللی در آینده نزدیک بعید به نظر میرسد نامبرده در پایان در اطراف وضع کشاورزی کشور لزوم تشویق کشاورزان و وجود کار ارزانی هزینه زندگی در ایران و اینکه جوانان ایرانی از کار کردن عار دارند مطالبی اظهار داشته است.
توضیحات سند:
1- ایل گوران: طایفهای از کردها که عمدتاً در غرب کرمانشاه سکونت دارند و مرکز آنها ده گهواره مرکز دهستان گوران است. تعدادی از آنها نیز در شهر سنندج و سایر نقاط کردستان زندگی میکنند. دو تیره از این طایفه شیعه و مابقی اهل حق میباشند. تیرههای مهم این طایفه عبارتند از: تفنگچی، جاف و گهواره.
۲- نیکیتا خروشچف: وی در سال ۱۸۹۴ میلادی به دنیا آمد و پس از مرگ استالین به عنوان رهبر و دبیر دول حزب کمونیست شوروی قدرت را در اختیار گرفت. خروشچف تز معروف همزیستی مسالمتآمیز را جایگزین سیاستهای جنگطلبانه و خصمانه استالین نمود و در میان رهبران غرب به چهره صلح دوست معروف شد.
وی در سال ۱۹۷۱ میلادی درگذشت (ر.ک، سیمای نامداران، ص ۳۳۱، حسامالدین امامی).
منبع:
کتاب
سیدضیاءالدین طباطبایی صفحه 34